Məzmuna keç

I Pedro

Vikipediya, azad ensiklopediya
I Pedro
port. Pedro I «o Justiceiro»
VIII Portuqaliya kralı
28 may 1357 – 18 yanvar 1367
ƏvvəlkiIV Afonso
SonrakıI Ferdinand
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 8 aprel 1320(1320-04-08)[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 18 yanvar 1367(1367-01-18)[1][3][…] (46 yaşında)
Vəfat yeri
Fəaliyyəti siyasətçi
Atası IV Afonso
Anası Kastiliyalı Beatris
Uşaqları
Ailəsi Burqoniya sülaləsi
Dini xristianlıq
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Pedro (port. Pedro I de Portugal; 8 aprel 1320[1][2], Koimbra – 18 yanvar 1367[1][3][…], Eştremoş[d]) — VIII Portuqaliya kralı. Portuqaliya tarixinin ən məşhur və rəğbətlə xatırlanan hökmdarlarından biridir. Pedro həm ədalətpərvərliyi, həm də şəxsi həyatı ilə Portuqaliya mədəniyyətində və tarixində dərin iz qoymuşdur.

1320-ci ildə Koimbrada dünyaya gəldi. O, atasından idarəçilik və hərbi bacarıqları öyrənmiş, gənc yaşlarından siyasi həyatın içində olmuşdur. 28 fevral 1336-cı ildə Araqon kralı II Ceymsin nəvəsi və Kastiliya kralı XI Alfonsonun boşadığı ilk xanımı Konstansa Manuellə evləndirildi. Ancaq XI Alfonsonun bu nigaha qarşı çıxması səbəbilə cütlüyün toy mərasimi 4 il sonra - 24 avqust 1340-cı ildə baş tutdu. Siyasi məqsədlərlə baş tutan bu evlilikdən cütlüyün 4 övladı dünyaya gəldi.

İkinci evliliyi isə 1354-cü ildə uzun müddətdir ki, məşuqəsi olan ines de Kastro ilə baş tutdu. Cütlüyün nigahdan öncə 4 övladı dünyaya gəlmişdi.

  • Afonso (1350)
  • Con (1352-1396)
  • Denis (1353-1403)
  • Beatrisa (1354-1381)

Bu 2 evlilikdən əlavə, kralın Tereza Laurenko adlı məşuqəsindən bir oğlu da vardı. Hansı ki, bu oğlu gələcəkdə I Con adıyla Portuqaliya taxtına çıxacaq.

1357-ci ildə atası IV Afonsonun vəfatından sonra taxta keçmişdir. I Pedro taxta çıxdıqdan sonra ölkədə ədalətin bərpası və sabitliyin təmin olunmasına böyük önəm vermişdir. Onun adı Ədalətli Pedro (port. Pedro o Justo) kimi tarixə düşmüşdür, çünki vəzifəlilərə qarşı sərt tədbirlər görmüş, qanunun aliliyini təmin etmişdir. O, haqsızlığa, korrupsiyaya və cinayətkarlığa qarşı ciddi mübarizə aparmışdır. Kral sarayında qurduğu məhkəmə onun ədalətpərvərliyinin simvolu sayılır.

Pedro, Kastiliya ilə münasibətlərdə həm müharibə, həm də diplomatiya yolunu seçmişdir. Onun dövründə Portuqaliya İberiya yarımadasında öz mövqeyini gücləndirməyə çalışmışdır. 18 yanvar 1367-ci ildə vəfat etdi və ölümündən sonra böyük oğlu I Ferdinand taxta çıxdı.

Mənbə

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Ədəbiyyat

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Caetano de Souza, Antonio. Historia Genealógica da Casa Real Portuguesa (PDF) (portuqal). I. Lisbon: Lisboa Occidental, na oficina de Joseph Antonio da Sylva. 1735. ISBN 978-84-8109-908-9.
  • García Fernández, Manuel. "La infanta Doña María, monja de Sijena, y su política castellana durante la minoría de Alfonso XI (1312–1325)". Anuario de Estudios Medievales (ispan). Barcelona: Consejo Superior de Investigaciones Científicas, CSIC: Institución Milá y Fontanals. Departamento de Estudios Medievales. 28 (28). 1998: 157–174. doi:10.3989/aem.1998.v28.i0.580. ISSN 0066-5061.
  • Lopes, Fernão. Joze Pereira Bayam (redaktor). Chronica del Rey D. Pedro I (portuqal). Lisbon: Lisboa Occidental. 1735. OCLC 560418350.
  • McMurdo, Edward. The history of Portugal, from the Commencement of the Monarchy to the Reign of Alfonso III. II. London: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. 1889.
  • Mutgé i Vives, Josefa. "Relacions entre Alfons el Benigne de Catalunya-Aragó i Alfons IV de Portugal" (PDF). XV Congreso de Historia de la Corona de Aragón. Actas. Tomo II. Relaciones de la Corona de Aragón con los estados cristianos (Siglos XII–XV) (Catalan). Barcelona: Institució Milà y Fontanals. CSIC. 1997: 477–492. ISBN 978-84-8380-241-0.
  • Muxagata, Ana Filipa Coelho. A corte de D. Pedro I (1320–1367) (PDF) (Tezis) (Portuguese). Lisbon: Universidade de Lisboa. 2019.
  • Olivera Serrano, César. Beatriz de Portugal. La pugna dinástica Avís-Trastámara (PDF) (ispan). Lisbon: CSIC. 2005. ISBN 9788400083434.
  • Rodrigues Oliveira, Ana. Rainhas medievais de Portugal. Dezassete mulheres, duas dinastias, quatro séculos de História (portuqal). Lisbon: A esfera dos livros. 2010. ISBN 978-989-626-261-7.
  • Romero Portilla, Paz. Exiliados en Castilla en la segunda mitad del siglo XIV. Origen del partido portugués // Poder y sociedad en la baja edad media hispánica: Estudios en homenaje al profesor Luis Vicente Díaz Martín (ispan). Valladolid: Universidad de Valladolid. 2002. ISBN 84-8448-172-7.
  • Wheeler, Douglas L.; Opello, Jr., Walter C. Historical Dictionary of Portugal (3rd). Scarecrow Press. 10 May 2010. səh. 206. ISBN 978-0810860889. PEDRO I, KING (1320–1367)—The eighth king of Portugal and fourth son of King Afonso IV and Beatriz of Castile.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 varios autores Pedro I de Portugal. // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
  2. ↑ 1 2 Pere I de Portugal // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
  3. ↑ 1 2 Peter I. (Portugal) // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=I_Pedro&oldid=8154297"