Leonid Brejnev
Leonid Brejnev | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
rus. Леонид Брежнев | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Sələfi | vəzifə təsis olunub ; Brejnev 1-ci Sov.İKP baş katibidir | ||||||
Xələfi | Yuri Andropov | ||||||
|
|||||||
Sələfi | Nikita Xruşşov | ||||||
Xələfi | Yuri Andropov | ||||||
Şəxsi məlumatlar | |||||||
Partiya | |||||||
Doğum tarixi | |||||||
Doğum yeri | Kamenskoe, Yekaterinoslav quberniyası, Rusiya İmperiyası | ||||||
Vəfat tarixi | (75 yaşında) | ||||||
Vəfat yeri | Moskva, SSRİ | ||||||
Vəfat səbəbi | ürək tutması | ||||||
Dəfn yeri | |||||||
Hərbi xidmət | |||||||
Qoşun növü | Sovet Ordusu | ||||||
Rütbəsi | Sovet İttifaqı Marşalı, briqada komissarı[d], polkovnik, general-mayor, general-leytenant, ordu generalı | ||||||
Döyüşlər |
|
||||||
|
|||||||
Təltifləri |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
||||||
![]() |
|||||||
![]() |
Leonid İliç Brejnev (19 dekabr 1906 [1 yanvar 1907][1][2][3][…] və ya 1 yanvar 1907[4], Kamianske, Yekaterinoslav quberniyası[d] – 10 noyabr 1982[1][5][2][…], Zareçye[d]) — SSRİ dövlət, siyasi, hərbi və partiya xadimi, 1964-cü ildən vəfat etdiyi 1982-ci ilədək SSRİ-də ən yüksək vəzifələri tutmuşdur. Sov.İKP MK-nın 1964—1966-cı illərdə Birinci Katibi, 1966-cı ildən 1982-ci ilədək Baş Katibi. Onun dövrü əsasən "Durğunluq" ("Zastoy") dövrü kimi səciyyələnir.
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
(19.12.1906 digər məlumatlara görə, 19.12.1907 — 10.11.1982 — SSRİ dövlət, siyasi, hərbi və partiya xadimi, 1964-cü ildən vəfat etdiyi 1982-ci ilədək SSRİ-də ən yüksək vəzifələri tutmuşdur. Sov.İKP MK-nın 1964—1966-cı illərdə Birinci Katibi, 1966-cı ildən 1982-ci ilədək Baş Katibi. 1960—1964 və 1977—1982-ci illərdə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Sədri. Sovet İttifaqı Marşalı (1976) və dörd dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (196660 illik yubileyinə görə, 1976, 1978, 1981). "Xalqlar arasında sülhü möhkəmləndirməyə görə" Beynəlxalq Lenin Mükafatı (1973) və Ədəbiyyat üzrə Lenin mükafatının laureatı (1979). Onun adı ilə "Kiçik torpaq", "Dirçəliş" və "Xam torpaq" kitabları çap edilmişdir.
Brejnev dövrünün dünyamiqyaslı əhəmiyyətli hadisələri[redaktə | əsas redaktə]
"Dunay" əməliyyatı[redaktə | əsas redaktə]
1968-ci il 21 Avqustda keçmiş Çexslovakiyaya beş Varşava İttifaqı ölkələrinin (SSRİ, Bolqarıstan, Macarıstan, ADR və Polşa) ordusu daxil oldu. Orduların 36 saat ölkə ərazisində olması Çexoslovakiyada olan sosializmdən "kənaraçıxmaları" aradan qaldıra bildi və "həqiqi" sosializmə qayıdıldı.
Boşalma[redaktə | əsas redaktə]
60-cı illərdə beynəlxalq münasibətlər kökündən dəyişmişdi. Hər iki supergüc ABŞ və SSRİ öz hərbi balanslarında bərabərlik yaratdıqdan sonra, daha çox strateji silahların azaldılması və silahlanma yarışını səngitmək istəyirdilər. Buna əsasən bir neçə müqavilə də imzalanmışdır. Boşalmanın ən yüksək həddi 1973-cü ildə açılmış olan Avropada təhlükəsizlik və əməkdaşlıq haqqında müşavirə oldu. Müşavirənin nəticəsi kimi 1975-ci ildə Helsinki də yekun akt imzalandı. Bu akta əsasən Avropada sərhədlərin dəyişdirilməməsi, ölkələrin suverenliyi və ərazi bütövlükləri, ölkələrin bir-birinə hörmətlə yanaşması, gücdən və hədədən istifadə etməmək haqqında ümumi razılıq alındı. Boşalmanın nəticəsi kimi hətta SSRİ-yə Pepsi-kola ixracı başlandı və onun ərazisində yeni zavodun tikintisi layihələşdirildi.
İkinci Vyetnam, amma SSRİ üçün[redaktə | əsas redaktə]
"Boşalma" SSRİ-nin 1979-cu il 26 Avqustunda Əfqanıstana öz qoşunlarını daxil etməsi ilə qurtardı. Əfqanıstanda hakimiyyət çevrilişi oldu- Barbak Karmal hakimiyyətə gəldi. Əfqanıstanda olan vəziyyət ABŞ prezidenti Cimmi Karterin milli təhlükəsizlik üzrə köməkçisi, dünya miqyaslı analitik Zbiqnev Bjezinski prezidentə belə deyir: "Bizdə tarixi şans yaranıb ki, Sovet İttifaqına öz Vyetnamını verək". Sonrakı müddətdə Əfqanıstan "Soyuq müharibə"-nin əsas mərkəzinə çevrilmişdir. Rəsmi məlumatlara görə Sovetlər İttifaqı 15 minə yaxın əsgər itirmişdir (qeyri-rəsmi 40 min). Əfqanıstan tərəfi isə 1 mln-a yaxın şəhid vermişdir (o zaman ölkə əhalisinin sayı 13 mln.)
Olimpiada-1980[redaktə | əsas redaktə]
1980-cı il 19 iyuldan – 3 avqustadək Moskvada XXII yay olimpiadası keçirildi. ABŞ və bir neçə başqa ölkələr SSRİ-nin Əfqanıstana hücumu ilə əlaqədar boykot elan etdilər. Buna baxmayaraq olimpiada baş tutdu.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1 2 3 4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 1 2 3 4 Munzinger-Archiv — 1913.
- ↑ 1 2 Brockhaus Enzyklopädie
- ↑ 1 2 https://www.ceskatelevize.cz/ivysilani/10095687448-historicky-magazin/206452801280045
- ↑ 1 2 filmportal.de — 2005.
- Sov.İKP-nın üzvləri
- 19 dekabrda doğulanlar
- 1906-cı ildə doğulanlar
- 10 noyabrda vəfat edənlər
- 1982-ci ildə vəfat edənlər
- Kreml divarı yaxınlığındakı nekropolda dəfn olunanlar
- Sovet İttifaqı Qəhrəmanları
- Sosialist əməyi qəhrəmanları
- "Qələbə" ordeni laureatları
- Lenin ordeninin kavalerləri
- I dərəcəli "Vətən Müharibəsi" ordeni laureatları
- "Oktyabr İnqilabı" ordeni laureatları
- "Qırmızı Bayraq" ordeni laureatları
- "Qırmızı Ulduz" ordeni laureatları
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Leninqradın 250 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- Lenin mükafatı laureatları
- Əlifba sırasına görə dövlət xadimləri
- 1 yanvarda doğulanlar
- 1907-ci ildə doğulanlar
- Rusiya İmperiyasında doğulanlar
- SSRİ rəhbərləri
- SSRİ marşalları
- Ukraynada doğulanlar
- Moskvada vəfat edənlər
- Poçt markalarında şəxslər
- SSRİ Ali Sovetinin III çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin IV çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin V çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VI çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VII çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VIII çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin IX çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin X çağırış deputatları
- Dörd dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları