Yuri Andropov
Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
Yuri Andropov | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
rus. Юрий Владимирович Андропов | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Baş nazir | Nikolay Tixonov | ||||||
Sələfi | Leonid Brejnev | ||||||
Xələfi | Konstantin Çernenko | ||||||
Şəxsi məlumatlar | |||||||
Doğum tarixi | 2 (15) iyun 1914 | ||||||
Doğum yeri |
|
||||||
Vəfat tarixi | 9 fevral 1984[1][2][…] (69 yaşında) | ||||||
Vəfat yeri | |||||||
Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] | ||||||
Dəfn yeri | |||||||
Partiya | |||||||
Təhsili |
|
||||||
Hərbi xidmət | |||||||
Qoşun növü | SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi | ||||||
Rütbəsi | ordu generalı | ||||||
Rəhbərlik edib | SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi | ||||||
Döyüşlər | |||||||
|
|||||||
Təltifləri |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
||||||
![]() |
|||||||
![]() |
Yuri Vladimiroviç Andropov (2 (15) iyun 1914, Soluno-Dmitriyevskoye[d], Stavropol diyarı – 9 fevral 1984[1][2][…], Moskva[3][4],[5]) — SSRİ-nin görkəmli dövlət və partiya xadimi, 1982–1984-cü illərdə Sov.İKP MK-nın Baş Katibi, 1983–1984-cü illərdə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Sədri, SSRİ DTK sədri (1967–1982).
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1914-cü il 15 iyunda Stavropol quberniyasında anadan olmuşdur.
Komsomol hərəkatlarının fəal iştirakçısı olmuş və 1939-cu ildə ÜİK(b)P sıralarına daxil olmuşdur. 1938–1940-cı illərdə RSFSR Yaroslavl vilayət komsomol təşkilatının rəhbərlərindən biri təyin edilmişdir. Daha sonralar Karel-Fin SSR-in komsomol təşkilatının rəhbəri olmuşdur. Böyük Vətən Müharibəsindən sonra Karel-Fin Kommunist Partiyası MK-nın 2-ci katibi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
1951-ci ildə Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi aparatına işə keçirilir. 1953-cü ildə Macarıstana SSRİ səfiri göndərilir və 1956-cı ildə, məhz onun birbaşa iştirakı ilə ölkəyə sovet qoşunları daxil olur. Öz "funksiyasını" yerinə yetirdikdən sonra Moskvaya geri çağrılır və Sov.İKP MK-ya şöbə müdiri təyin edilir.
1961-ci ildə Sov.İKP-nin XXI qurultayında o, partiya Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilir, daha sonra isə, Sov.İKP MK katibi kimi fəaliyyət göstərir. 1967-ci ildə partiya fəaliyyətindən SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə sədr göndərilir. Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi-nin rəhbəri kimi 1967-ci ildə partiyanın ali orqanı olan MK Siyasi Bürosu üzvlüyünə namizəd, 1972-ci ildə Siyasi Büroya üzv seçilir. Öz fəaliyyətini o, əsasən, antisovet və dissident hərakatına qarşı mübarizəyə həsr edir. 1976-cı il 10 sentyabrda ona ordu generalı hərbi rütbəsi verilir.
Mixail Suslovun vəfatından sonra, Andropov 1982-ci ilin 24 mayında SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi sədri postundan Sov.İKP MK-nın katibi vəzifəsinə keçirilir. Daha sonralar, 1982-ci ilin 12 noyabrında Andropov Sov.İKP MK-nın Plenumunda MK-nın Baş Katibi seçilir. SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyyətinin sədri seçilir.
Andopov, rəhbərliyi dövründə ölkədəki sosial-iqtisadi problemlərin həllinə ciddi diqqət yetirməyə başlayır. Ancaq, bunun üçün islahatlar ancaq əmək intizamının möhkəmlənməsi ilə bitir, o, sovet siyasi siteminin əsaslarına toxunmur.
Yuri Andropov 9 fevral 1984-cü ildə uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib.
Y.Andropov sovet və post sovet araşdırmalarında qətiyyətli və ziddiyyətli dövlət xadimi kimi xarakterizə edilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Yury Andropov // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Andropovun yaxın ətraflarına dediklərinə görə o bir il geç doğulub, texnikuma daxil olmaq üçün yaşını bir il artırıbсм. Arxivləşdirilib 2011-11-07 at the Wayback Machine
- ↑ " Atam məhz 1914-cü ildə doğulub" (Y.Andropovun birinci kəbindən qızı yevgeniya Volkova) ("Караван-РОС" qəzeti, Yaroslavl qəzeti, 28.06.2004).
- ↑ Bəzi mənbələrdə stanisa, bəzilərində dəmir yol stansiyası.
- 15 iyunda doğulanlar
- 1914-cü ildə doğulanlar
- Stavropol diyarında doğulanlar
- 9 fevralda vəfat edənlər
- 1984-cü ildə vəfat edənlər
- 69 yaşında vəfat edənlər
- Moskvada vəfat edənlər
- Kreml divarı yaxınlığındakı nekropolda dəfn olunanlar
- Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvləri
- Sov.İKP MK yanında Ali Partiya Məktəbinin məzunları
- Sosialist əməyi qəhrəmanları
- "Lenin" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Oktyabr inqilabı" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Qırmızı bayraq" ordeni ilə təltif edilənlər
- SSRİ-nin "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "SSRİ dövlət sərhədlərinin keşiyində fərqlənməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "Leninqradın 250 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Ağ şir" ordeni kavalerləri
- "Macarıstan Xalq Respublikasının bayrağı" ordeni kavalerləri
- "Azadlıq günəşi" ordeni (Əfqanıstan) kavalerləri
- "Suxe-Bator" ordeni kavalerləri
- "Georgi Dimitrov" ordeni kavalerləri
- "Karl Marks" ordeni kavalerləri
- "Silah dostluğunun möhkəmləndirilməsinə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə dövlət xadimləri
- SSRİ rəhbərləri
- SSRİ Ali Sovetinin III çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VI çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VIII çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin IX çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin X çağırış deputatları
- Böyrək çatışmazlığından vəfat edənlər