Yuri Andropov
Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. (yanvar 2021) |
Yuri Andropov | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
rus. Юрий Владимирович Андропов | ||||||||||
![]() | ||||||||||
|
||||||||||
Baş nazir | Nikolay Tixonov | |||||||||
Sələfi | Leonid Brejnev | |||||||||
Xələfi | Konstantin Çernenko | |||||||||
Şəxsi məlumatlar | ||||||||||
Partiya |
![]() |
|||||||||
Doğum tarixi | 2 (15) iyun 1914[1] | |||||||||
Doğum yeri |
|
|||||||||
Vəfat tarixi | 9 fevral 1984[2][3][4][…] (69 yaşında) | |||||||||
Vəfat yeri | ||||||||||
Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] | |||||||||
Dəfn yeri | ||||||||||
Hərbi xidmət | ||||||||||
Qoşun növü | SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi | |||||||||
Rütbəsi | ordu generalı | |||||||||
Rəhbərlik edib | SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi | |||||||||
Döyüşlər | ||||||||||
|
||||||||||
Təltifləri |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|||||||||
![]() |
||||||||||
![]() |
Yuri Vladimiroviç Andropov (15 iyun 1914-cü il,[5][6],[7] Stavropol quberniyası, Rusiya imperiyası – 9 fevral 1984-cü il Moskva) — SSRİ-nin görkəmli dövlət və partiya xadimi, 1982-1984-cü illərdə Sov.İKP MK-nın Baş Katibi, 1983-1984-cü illərdə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyyətinin Sədri, SSRİ DTK sədri (1967—1982).
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
1914-cü il 15 iyunda Stavropol quberniyasında anadan olmuşdur.Milliyətcə yəhudidir.
Komsomol hərəkatlarının fəal iştirakçısı olmuş və 1939-cu ildə ÜİK(b)P sıralarına daxil olmuşdur. 1938-1940-cı illərdə RSFSR Yaroslavl vilayət komsomol təşkilatının rəhbərlərindən biri təyin edilmişdir. Daha sonralar Karel-Fin SSR-in komsomol təşkilatının rəhbəri olmuşdur. Böyük Vətən Müharibəsindən sonra Karel-Fin Kommunist Partiyası MK-nın 2-ci katibi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
1951-ci ildə Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi aparatına işə keçirilir. 1953-cü ildə Macarıstana SSRİ səfiri göndərilir və 1956-cı ildə, məhz onun birbaşa iştirakı ilə ölkəyə sovet qoşunları daxil olur. Öz "funksiyasını" yerinə yetirdikdən sonra Moskvaya geri çağrılır və Sov.İKP MK-ya şöbə müdiri təyin edilir.
1961-ci ildə Sov.İKP-nin XXI qurultayında o, partiya Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilir, daha sonra isə, Sov.İKP MK katibi kimi fəaliyyət göstərir. 1967-ci ildə partiya fəaliyyətindən SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinə sədr göndərilir. Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi-nin rəhbəri kimi 1967-ci ildə partiyanın ali orqanı olan MK Siyasi Bürosu üzvlüyünə namizəd, 1972-ci ildə Siyasi Büroya üzv seçilir. Öz fəaliyyətini o, əsasən, antisovet və dissident hərakatına qarşı mübarizəyə həsr edir. 1976-cı il 10 sentyabrda ona ordu generalı hərbi rütbəsi verilir.
Mixail Suslovun vəfatından sonra, Andropov 1982-ci ilin 24 mayında SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi sədri postundan Sov.İKP MK-nın katibi vəzifəsinə keçirilir. Daha sonralar, 1982-ci ilin 12 noyabrında Andropov Sov.İKP MK-nın Plenumunda MK-nın Baş Katibi seçilir. SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyyətinin sədri seçilir.
Andopov, rəhbərliyi dövründə ölkədəki sosial-iqtisadi problemlərin həllinə ciddi diqqət yetirməyə başlayır. Ancaq, bunun üçün islahatlar ancaq əmək intizamının möhkəmlənməsi ilə bitir, o, sovet siyasi siteminin əsaslarına toxunmur.
Yuri Andropov 9 fevral 1984-cü ildə uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib.
Y.Andropov sovet və post sovet araşdırmalarında qətiyyətli və ziddiyyətli dövlət xadimi kimi xarakterizə edilir.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1 2 Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #118649310 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
- ↑ Encyclopædia Britannica
- ↑ Munzinger-Archiv — 1913.
- ↑ Andropovun yaxın ətraflarına dediklərinə görə o bir il geç doğulub, texnikuma daxil olmaq üçün yaşını bir il artırıbсм.
- ↑ " Atam məhz 1914-cü ildə doğulub" (Y.Andropovun birinci kəbindən qızı yevgeniya Volkova) ( "Караван-РОС" qəzeti, Yaroslavl qəzeti, 28.06.2004).
- ↑ Bəzi mənbələrdə stanisa, bəzilərində dəmir yol stansiyası.
- 15 iyunda doğulanlar
- 1914-cü ildə doğulanlar
- Stavropol diyarında doğulanlar
- 9 fevralda vəfat edənlər
- 1984-cü ildə vəfat edənlər
- Moskvada vəfat edənlər
- Kreml divarı yaxınlığındakı nekropolda dəfn olunanlar
- Sosialist əməyi qəhrəmanları
- Lenin ordeninin kavalerləri
- "Oktyabr İnqilabı" ordeni laureatları
- "Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni (SSRİ) laureatları
- "Qırmızı Bayraq" ordeni laureatları
- "Leninqradın 250 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə dövlət xadimləri
- SSRİ rəhbərləri
- İlin adamı
- Sov.İKP-nın üzvləri
- SSRİ Ali Sovetinin III çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VI çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin VIII çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin IX çağırış deputatları
- SSRİ Ali Sovetinin X çağırış deputatları
- Böyrək çatışmazlığından vəfat edənlər