Motociro Akaşi

Motociro Akaşi
yap. 明石元二郎
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1 sentyabr 1864(1864-09-01)
Doğum yeri	Fukuoka, Fukuoka prefekturası, Yaponiya
Vəfat tarixi	26 oktyabr 1919(1919-10-26) (55 yaşında)
Vəfat yeri	Fukuoka, Fukuoka prefekturası, Yaponiya
Vəfat səbəbi	qrip
Fəaliyyəti	hərbi qulluqçu
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti	Yaponiya imperiyası
Qoşun növü	Yaponiya İmperator ordusu
Döyüşlər	Çin-yapon müharibəsi, Rus-yapon müharibəsi
Rütbəsi	general
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baron Akashi Motojiro (明石 元二郎) (1 sentyabr 1864, Fukuoka – 26 oktyabr 1919, Fukuoka) — Yapon İmperator Ordusunun generalı və 6 iyun 1918-ci ildən 26 oktyabr 1919-cu ilə qədər Tayvanın 7-ci general-qubernatoru.

Həyatı və karyerası

Fukuokadan olan və Yaponiya İmperator Ordusu Akademiyasının 1889-cu il sinfinin məzunu olan Akaşi, Birinci Çin-Yapon müharibəsi zamanı general Kavakami Sōrokunun komandanlıq etdiyi İmperator Mühafizə Diviziyasının tərkibində idi. Onun əsas vəzifəsi məlumat toplamaq idi. O, bu vəzifədə olarkən, Liaodong yarımadası, Şimali Çin, Tayvan və Annam bölgələrinə geniş səyahət etdi. Müharibənin sonuna yaxın o, mayor rütbəsinə yüksəldi.

İspan-Amerika müharibəsi zamanı o, Filippinə hərbi müşahidəçi kimi göndərilmişdi. Boksçu üsyanı zamanı o, Çinin şimalındakı Tianjin şəhərinə təyin edilmişdi. Bu zaman o, polkovnik-leytenant rütbəsinə yüksəldi.

Rus-Yapon müharibəsi zamanı casusluq fəaliyyəti

1900-cü ilin sonunda Akaşi Almaniyaya səfər edərək Avropaya hərbi attaşe kimi İsveçrə, İsveç kimi ölkələrdə olsu. 1901-ci ilə qədər Fransada qalmış, 1902-ci ildə Rusiyanın Sankt-Peterburqa şəhərinə qayıtmışdır. Yapon Gizli Kəşfiyyat Xidmətinin üzvü kimi, Akaşi gizli şəkildə xüsusi təlim keçmiş əməliyyatçılardan, yerli yapon tacir və işçilərinin üzvlərindən, müəyyən vəsait qarşılığında casusluq etməyə razı olan yerli şəxslər və ya Yaponiyaya rəğbət bəsləyən yerli əhalidən istifadə edərək, Avropanın böyük şəhərlərində mürəkkəb casusluq şəbəkəsinin yaradılmasında iştirak etdi.

Rus-Yapon müharibəsi başlamazdan əvvəl artan gərginlik dövründə, Akashi rus qoşunlarının hərəkəti, dəniz donanmasının inkişafı haqqında məlumat toplamaq və Rusiyanı ekstremistləri, xüsusən Litvinov, Orlovski ( Vatslav Vorovski ) və Leninə dəstək vermək üçün 1 milyon yen (müasir dildə inanılmaz pul məbləği) həcmində ixtiyari büdcəyə sahib idi. Sankt-Peterburqda olarkən o, məşhur casus Sidney Reylini işə götürərək, rus qalasının müdafiəsi haqqında məlumat toplamaq üçün onu Port Artura göndərmişdi. Müharibə başlayandan sonra o, Romanovlar sülaləsini devirməyə cəhd edən ekstremist qüvvələri axtarmaq və onlara pul və silah dəstəyi göstərmək üçün öz əlaqələrindən və casus şəbəkəsindən istifadə etmişdir. (bax: Qrafton işi ).

Akaşinin həmçinin General Fukuşima Yasumasa ilə yaxşı əlaqələri var idi. Bu, həm də poeziya və rəssamlığa olan ümumi maraq idi ki, ona Sidney Reylini yaponlar üçün işləmək üçün yetişdirməyə imkan verərdi.

Müharibə başlamazdan əvvəl bir neçə dəfə Ochrana tərəfindən tutulmaqdan və sui-qəsddən çətinliklə xilas olan Akashi 1904-cü ilin sonlarında Helsinkiyə köçdü. O, Stokholm, Varşava, Cenevrə, Lissabon, Paris, Roma, Kopenhagen, Sürix, hətta İrkutsk şəhərlərinə çoxlu səyahət etmişdir. Akaşi Finlandiya və Polşada rus anarxistlərinin, separatçıların, Krımda və Rusiya Türküstanında narazı müsəlman qruplarının seçilmiş qruplarına vəsait və silah göndərməyə kömək edirdi. Akashi Stokholmda Konni Zilliacus və Leninlə, sonra İsveçrədə sürgündə görüşdü. Yaponiyada belə bir fikir var ki, Akaşi Rusiyanın daxili işlər naziri Vyaçeslav fon Plehvenin qətlinin təşkilatçısıdır, həmçinin Qanlı Bazar üsyanını və Potemkin qiyamını təşkil etmiş Ata Corc Qaponundəstəkçisidir. General Yamaqata Aritomo İmperator Meijiyə bildirdi ki, Polkovnik Akaşi müharibədə qalib gələn Yaponiyaya qarşı "Mançuriyada 10-dan çox qoşun bölməsi" dəyərindədir. Akashi 40 yaşında polkovnik rütbəsinə yüksəldi.

Koreyadakı fəaliyyəti

Akaşi 1905-ci ildə, müharibənin bitməsinə az qalmış, Yaponiyaya geri çağırıldı, həyat yoldaşından boşandı, yenidən evləndi və 14-cü Piyada Diviziyasının komandanı olaraq, general-mayor kimi Koreyada quru qoşunlarına qatıldı.

Akashi'nin Kokuryukai gizli cəmiyyətindəki yaxın təmaslarından dəstək aldığı bilinsə də və o, şübhəsiz ki, onların bir çox siyasi fəaliyyətlərində iştirak etsə də, adı onların üzvlük siyahılarında olmamışdır və çox güman ki, o, heç vaxt bu cəmiyyətin əsl üzvü olmamışdır.

Müharibədən sonra general Terauchi Masatake ilə Koreyada qaldı. O, 49 yaşında general-leytenant rütbəsi almışdır.

O, 1 avqust 1912-ci ildə Koreyadakı xidmətlərinə görə Koreya Kolonizasiyası Ordeni ilə təltif edilmişdir

Akaşi Tayvanın general qubernatoru kimi

1918-ci ildə Akashi tamgeneral rütbəsinə yüksəldi və Baş nazir Terauchi tərəfindən Tayvanın Baş Qubernatoru təyin edildi. O, həmçinin kazoku sistemi ilə danşaku ( baron ) titulunu aldı. Qısa müddət ərzində Akaşi Tayvanın infrastrukturunun və iqtisadiyyatının yaxşılaşdırılması istiqamətində əhəmiyyətli işlər gördü və xüsusilə elektrikləşdirmə layihələri, Tayvan Enerji Şirkətinin yaradılması və Günəş Ay Gölü su elektrik stansiyasının planlaşdırılması ilə yadda qaldı. “Göl” əvvəlcə bataqlıq idi. Akashi yaxınlıqdakı Palçıqlı Su çayından su gətirmək üçün beton borular tikdi və çaydan süzülmüş su ilə nəhəng bir bənd tikdirdi. Akashinin Tayvana ən böyük töhfəsi cəmi 16,000 mil (26,000 km) uzunluqdaolan "Ka-Nan Suvarma Sistemi"nin tikintisi idi. Bu, o vaxt Tayvan hökumətinə bir illik büdcədən çox baha başa gəldi. Yapon İmperator Diyeti, 1918-ci ildə 26 milyon yen əlavə mənimsəmək üçün xüsusi qanun qəbul etməli idi ki, bu da təxminən indiki 2 milyard ABŞ dollarına ekvivalentdir ki, bu da o dövrdə Yaponiyanın maliyyəsi üçün böyük bir yük idi, baxmayaraq ki, qurmaq mümkün olmayacaqdı. belə bir bənd bu gün nisbətən cüzi 2 milyard ABŞ dolları ilə.