Nikolay Rezanov
| Nikolay Rezanov | |
|---|---|
| rus. Николай Резанов | |
 | |
| Doğum tarixi | 28 mart (8 aprel) 1764 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 fevral (1 mart) 1807 (42 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d], siyasətçi, diplomat, səfir, təşəbbüskar |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nikolay Petroviç Rezanov (rus. Николай Петрович Резанов; 28 mart (8 aprel) 1764, Sankt-Peterburq[1] – 17 fevral (1 mart) 1807, Krasnoyarsk[1]) – Rusiya zadəganı, siyasi xadimi və Rus-Amerika şirkətinin qurucularından biri.[2] Rezanov Rusiyanın Kuril və Aleut adalarındakı postları üçün Yaponiya ilə ticarəti dəstəkləmişdir.[2]
Yaponiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adam Yohan fon Kruzenşternin başçılıq etdiyi dünya ekspedisiyası zamanı Rusiya çarı I Aleksandr Rezanovu Yaponiyaya rəsmi rus nümayəndəsi kimi göndərmişdir.[2] Rezanov 1804-cü ilin oktyabrında "Nadezhda" gəmisi ilə Naqasakiyə çatmışdır.[2] O, qəzaya uğramış bir çox yapon dənizçini və Rusiya istehsalı hədiyyələri Yaponiya hökumətinə təqdim etmişdir.[2] 1793-cü ildə şoqun tərəfindən leytenant Adam Erikoviç Laksmana verilən Naqasaki icazəsinə əsasən ruslar düşünürdülər ki, Yaponiya ilə ticarət edə biləcəklər.[2] Lakin əslində bu sənəd sadəcə rusların Naqasaki limanına daxil olmasına icazə verirdi.[2]
Bir neçə ay gözlədikdən və danışıqlar apardıqdan sonra Yaponiya hökuməti rusların hədiyyələrini və tələblərini rədd etmişdir.[2] Bu qərara qəzəblənən Rezanov həm Rusiya adına qisas almaq, həm də Yaponiyanı ticarət əlaqələri qurmağa məcbur etmək üçün Yaponiya hökumətinin icazəsi olmadan Rus-Amerika şirkətinin iki üzvünü (Nikolay Aleksandroviç Xvostov və Qavril İvanoviç Davidov) basqına göndərmişdir.[2]
Kaliforniya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaponiyadan sonra Amerikaya səyahət edən Rezanov San-Fransisko komendantının 16 yaşlı qızı Konsepson Arquelloya aşiq olmuşdur.[2] Rezanov Rus Pravoslav Kilsəsindən evlilik icazəsi almaq üçün Avropaya səyahət edərkən yolda ölmüşdür və Arquello Kaliforniyanın ilk rahibəsi olmuşdur.[2] Onların məhəbbəti haqqında Andrey Voznesenski "Yunona və Avos" (1981) adlı rok-opera yazmışdır.[2]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VI cild. Tokio: Kodansha. 1983. səh. 307. ISBN 0-87011-626-6. İstifadə tarixi: 22 may 2022.