Oğuz dilləri

Oğuz dilləri bu gün

Oğuz dil qrupu — türk dillərinin bir qolu.

Oğuz dil qrupuna aid türk dillərində 140 milyona yaxın insan danışır.

Qrupa aid edilən dillər arasında ən çox danışılanları türk dili və Azərbaycan dilidir.

Bu qrupa aşağıdakı dillər aiddir:

• Türk dili
• Azərbaycan dili
• Türkmən dili
• Qaqauz dili
• Xorasan-türk dili
• Qaşqay dili
• Aynalu
• Əfşarca
• Salar dili

Bilindiyi kimi Oğuzcan'ın bir yazı dili olaraq varlığını ortaya qoyması olduqca gecdir. Başlanğıcı, Oğuzların Anadoluda qurduqları Anadolu Səlcuqlu Dövlətinin sonlarına təsadüf edir. Səlcuqlu Dövlətinin rəsmi dili Fars olduğu üçün XIII. əsrin ikinci yarısında yazılmış olan əsərlər də xüsusiyyət baxımından daha çox xalqa səslənən sadə məzmunlu dini əsərlərdir. Səlcuqluların davamı xüsusiyyətindəki Anadolu bəylikləri dövründə isə, Oğuz Türkcəsi artıq çox yönlü yüzlərlə müəllif və tərcümə əsərlərlə yetkinliyə çatmış bir yazı dili vəziyyətinə gəlmişdir. Köhnə Anadolu Türkcəsi və ya Köhnə Türkiyə Türkçesidiye adlandırdığımız bu dövr XIII-XV. əsrlər arasını qablar.

Türk dillərində danışarkən bir-birini tez və asan anlaya bilən türk dillərinin qruplara bölünməsi.

Dil	Bu dildə danışanların sayı	Danışılan ölkələr (danışanların sayı)
Türkcə (Türk dili)	76 milyon	Türkiyə 70 milyon, Balkan vilayəti 2,5 milyon, Kipr 180.000, Rusiya 300.000, Almaniya 2,5 milyon, Qərbi ve Orta Avropa 700.000
Qaqauz dili	330.000	Moldova 170.000, Balkan vilayəti 130.000, Ukrayna 20.000, Bolqarıstan 10.000
Azərbaycan dili	50 milyon	İran 37 milyon, Azərbaycan 8 milyon, Türkiyə 2 milyon, İraq 500.000, Rusiya 700.000, Gürcüstan 500.000
Türkmən dili	6,8 milyon	Türkmənistan 3,8 milyon, İran 2 milyon, Əfqanıstan 500.000, İraq 250.000, Özbəkistan 250.000
Xorasan-türk dili	400.000	İran ( Razavi Xorasan, Şimali Xorasan ili)
Qaşqay dili	2.2 milyon	İran (Fars, Xuzistan, Isfahan, Yasuj Və Çaharmahal və bəxtiyari)
Aynallu	7.000	İran (Mərkəzi, Ərdəbil və Zəncan illeri)
Əfşarca	300.000	Əfqanıstan (Kabil, Herat), iranda (Xorasan və kirman)
Salar dili	55.000	Çin (Qinghay və Gansu bılgəsi)

Mənbə

• Heinz F. Wendt: Fischer Lexikon Sprachen, 1961 (ISBN-3-596-24561-3)