Puerto-Riko

Puerto Riko
Puerto Riko
Bayraq Gerb[d]
Juan es su nombre, Joannes Est Nomen Ejus, Juan yw ei enw
Himn: «La Borinqueña»
Rəsmi dilləri	ispan dili, ingilis dili
Paytaxt	San Xuan-2,6 million sakin (2008-ci il)
İdarəetmə forması	asılı ərazi
Qubernator	Pedro Pierluisi [02.01.2021 ~]
Sahəsi	Dünyada 163-cü
• Ümumi	9104 km²
• Su sahəsi (%)	1,6
Əhalisi
• Əhali	3 880 min nəfər (131-ci)
• Siyahıyaalma (1.IV.2010)	3 725 789 nəf.
• Sıxlıq	436 nəf./km²
ÜDM (AQP)
• Ümumi	64,8 milliard dollar  (87-ci)
• Adambaşına	16 300 dollar  (84-cü)
Valyuta	ABŞ dolları
İnternet domeni	.pr
ISO kodu	PR
BOK kodu	PUR
Telefon kodu	+1787, +1939
Saat qurşaqları	UTC−04:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Puerto-Riko — Karib dənizində Amerika Birləşmiş Ştatlarının tərkibinə daxil olan ərazi. "Puerto-Riko" sözü ispan dilindən tərcümədə varlı liman mənasını verir. Ada, Dominikan Respublikasının şərqində yerləşir. Puerto-Riko Böyük Antillər ada qrupunun ən kiçik adasıdır. Mona, Viequs, Kulebra kimi kiçik adalarda Puerto Rikoya daxildir. Mona adasında insanlar daimi şəkildə yaşamırlar. Əsasən dağçılıq turizmi məqsədilə turistlərin adaya daxil olmasına icazə verilir.

Tarixi

Puerto Rikonun qədim tarixi haqqında məlumatlar azdır. Eramızdan əvvəl adada yaşayışın olmasını sübut edən bəzi dəlilər tapılmışdır. Avropalıların adaya gəlməsi XVI ərsdən başlamışdır. İspanlar Taino adlanan yerli xalqı özlərinə tabe etmək ücün onlarla silahlı mübarizə aparmışdılar. Puerto Riko XV - XX əsrlər ərzində İngilis, Fransız və Alman silahlı birləşmələrinə qarşı mübarizə aparmışdır. Bu müddət ərzində ada İspanlar tərəfindən idarə edilirdi. 1898-ci ildə baş vermiş İspan-ABŞ müharibəsi nəticəsində Puerto Riko 400 ildən sonra İspaniyanın nəzarətindən çıxmışdır. 1898-ci ildə imzalanan Paris müqaviləsinə əsasən İspaniya adanı ABŞ nəzarətinə verməyə razı olduğunu bildirmişdir.

Müasir vəziyyəti

Puerto Riko daxili məsələlərin həllində müstəqil, xarici siyasətdə isə ABŞ-yə tabedir. Ölkə əhalisi ABŞ vətəndaşıdır və bütün amerikalılar kimi sığortadan istifadə etmək hüquqları vardır. Adada ABŞ dolları işlədilir. Son illər Ruben Berrios rəhbərliyində Müstəqil Puerto Riko Partiyası Puerto Rikonun müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə başlamışdır. Ancaq, ada əhalisinin böyük bir qismi müstəqillik fikrinə qarşıdır və ABŞ tabeliyində yaşamağın daha üstün olduğunu düşünürlər. ABŞ Federal Torpaqlarından ən iri və əhəmiyyətlisi olan Puerto Rikoya hər il ABŞ tərəfindən maliyyə yardımı ayrılır.

İqtisadiyyatı

Pul vahidi

Hal-hazırda ölkənin pul vahidi ABŞ dollarıdır.

Həmçinin bax

• Müstəqil Puerto Riko Partiyası