Rudolf Eyken

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Rudolf Eyken
alm. Rudolf Christoph Eucken‎
alm. Rudolf Eucken‎
Eucken-im-Alter.png
Doğum tarixi 5 yanvar 1846(1846-01-05)[1][2][3][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 15 sentyabr 1926(1926-09-15)[4][3][5][…] (80 yaşında) və ya 14 sentyabr 1926(1926-09-14)[6] (80 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Aurich Stadtfriedhof[d]
Vətəndaşlığı
Uşağı
Təhsili
Fəaliyyəti filosof, yazıçı, universitet müəllimi[d], nasir
Əsərlərinin dili almanca
İmza
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rudolf Kristof Eyken (alm. Rudolf Christoph Eucken‎; 5 yanvar 1846(1846-01-05)[1][2][3][…], Aurich[d], Aşağı Saksoniya[7] – 15 sentyabr 1926(1926-09-15)[4][3][5][…] və ya 14 sentyabr 1926(1926-09-14)[6], Yena, Türingiya[d][7]) — alman yazıçısı və alman idealist filosofu, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1908).[8] [9]

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Rudolf Kristof Eyken 1846-cı il yanvar ayının 5-də Prussiyada anadan olub. Eykenin atası poçt məmuru, anası isə keşiş qızı idi. Yazıçı atasını erkən yaşlarında itirib. O,anasının ciddi səyi ilə əvvəlcə gimnaziyada, sonra isə Höttingen Universitetində klassik fəlsəfə və qədim tarix üzrə təhsil alıb. Daha sonra təhsilini Berlin Universitetində davam etdirib.[8][9]

Rudolf Eyken gimnaziyasında oхuyarkən daha çoх riyaziyyat və musiqi ilə maraqlanıb. O, təhsil aldığı Höttingen Universitetində klassik fəlsəfə və qədim Hindistan tarixi üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə yiyələnib. Fəlsəfə və rasional baxışları Eykeni qane etmir və ona görə Aristotelin işləri ilə maraqlanmağa başlayır. Eykenin 1870-ci ildə Aristotelə həsr etdiyi iki kitabçası nəşr olunub.[8][9]

Eyken 1871-ci ildə Bazel Universitetində öz kafedrasını yaradıb. 1874-cü ildə isə Yen Universitetinin professoru təyin edilib. Habelə o, 1920-ci ilə qədər həmin universitetdə dərs deyib. Rudolf Eyken 1911-1913-cü illər arasında İngiltərə və ABŞ-da mühazirələr oxuyub. Çinə və Yaponiyaya getməyi planlaşdırsa da, Birinci Dünya müharibəsi başladığı üçün bu arzusu reallaşdıra bilməyib.[8][9]

Ailəsi[redaktə | əsas redaktə]

Rudolf Eyken 1882-ci ildə İren Pasivlə ailə qurub və bu nikahdan bir qızı, iki oğlu dünyaya gəlib.[8][9]

Vəfatı[redaktə | əsas redaktə]

Rudolf Eyken 1926-cı il sentyabr ayının 15-də Yen şəhərində vəfat edib.[8][9]

Mükafatları[redaktə | əsas redaktə]

Eyken 1908-ci ildə "ciddi gerçəklik axtarışlarına, hərtərəfli düşüncə tərzinə, geniş dünyagörüşünə, idealist fəlsəfəyə tətbiq etdiyi canlı və əmin ideyalarına görə" Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.[8][9]

Rudolf Eykenin Almaniyanın Aurix şəhərindəki qəbri

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ 1 2 3 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
  2. ↑ 1 2 3 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 1 2 3 4 5 6 Discogs — 2000.
  4. ↑ 1 2 3 Biografie Rudolf Christoph Eucken (German)". Bayerische Nationalbibliothek
  5. ↑ 1 2 3 Projekt Gutenberg-DE — 1994.
  6. ↑ 1 2 3 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
  7. ↑ 1 2 3 4 Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #118682555 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
  8. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Əyyub Qiyas. "Ədəbiyyat üzrə 1908-ci ilin Nobel mükafaçısı:Rudolf Eyken" (Azərbaycan). anl.az. 21 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  9. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Əyyub Qiyas. "Fəlsəfə tarixi... - Rudolf Eyken" (Azərbaycan). edebiyyatqazeti.az. 24 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolf_Eyken&oldid=5627519"