Sərdar məscidi (İrəvan)
Bu məqalə Abbas Mirzə məscidi məqaləsinə çox yaxındır və hər ikisinin eyni başlıq altında birləşdirilməsi mümkündür.
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
 | Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
| Sərdar məscidi | |
|---|---|
| Ölkə | |
Sərdar məscidi — Qala məscidi və ya Köhnə məscid adlandırılan bu məscid İrəvandakı məscidlərin ən qədimidir. Məscidin tikilməsi Şah İsmayılın tapşırığı ilə onun vəziri Rəvanqulu xanın İrəvan qalasını tikdirdiyi dövrə təsadüf edir. 1510-cu ildə tikilmiş bu məscid 1589-cu ildə Osmanlı türkləri tərəfindən yenidən bərpa edilmişdir.
Bəzi mənbələrdə İrəvanda mövcud olmuş 3 məscid — Sərdar məscidi, Abbas Mirzə məscidi və Şah Abbas məscidlərinin əslində eyni bir məscid olduğu iddia edilir.[1][2]
İrəvan qalası içərisində və Sərdar sarayı yaxınlığında yerləşdiyi üçün Sərdar məscidi adlandırılıb. İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır. Alman tədqiqatçısı Avqust Haksthauzen 1843-cü ilin avqust ayında İrəvan şəhərində olmuş və Qalada olan iki məsciddən birinin (yəni Rəcəb Paşa məscidinin) rus-yunan kilsəsinə, digərinin – Sərdar məscidinin isə silah anbarına çevrildiyini qeyd etmişdir.[3]
1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır. XX əsrin əvvəllərində Sərdar məscidində Türkiyədən gələn erməni qaçqınları məskunlaşdırılmışdı. 1918-ci ildə ermənilər İrəvanın Müsəlman əhalisini məscidə doluraraq məscidlə birgə yandırmışlar. Sovet Ermənistanı dövründə isə Sərdar məscidi hissə-hissə sökülərək onun yerində yaşayış evləri tikimişdir.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Caliber.az mission landed in Armenia: investigation into the footsteps of vandals: Exclusive photo facts". 2022-05-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-24.
- ↑ "Məscidlər". 2021-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-24.
- ↑ Şərif Əziz. Keçmiş günlərdən. Bakı, “Yazıçı”, 1983, səh.44-47.
