Sianxlorid

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Sianxlorid
Ümumi
Kimyəvi formulu CClN[1]
Molyar kütlə 0 kq[1]
Fiziki xassələri
Sıxlıq 1,22 ± 0,01 q/sm³[2]
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi 20 ± 1 ℉[2], −6,55 °C[3]
Qaynama nöqtəsi 55 ± 1 ℉[2], 13 °C[3]
Buxarın təzyiqi 1.010 ± 1 mm Hg[2]
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm. 506-77-4
PubChem
RTECS GT2275000
BMT nömrəsi 1589
ChemSpider

Sianxlorid (CN)Cl — yüngül uçucu, rəngsiz 13.5 0 C- də qaynayan, mənfi 6 0C-də donan maye halda olan maddə.

Kəskin iyə malik olub, selikli qişalarcıqlandırır və gözyaşarma əmələ gətirir. Yüksək qatılıqda ümumi zəhərlənmə baş verir. Sianxloridlə zəhərlənmələr – orqanizmdə gedən maddələr mübadiləsini təmin edən fermentlərin aktivliyinin dayandırılmasına gətirib çıxarır.

Sianxloridlə nəfəs aldıqda ağızda acı metal tamı, boğazın qıcıqlanması, zəiflik, qorxu və baş gicəllənməsi hiss olunur. Zəhərlənmənin zəif hallarında bu hisslər tez keçib gedir, ağır hallarında isə bu hisslər get — gedə artır, göz bəbəklərinin genişlənməsi, fikrin çaşqınlığı, qıcolma və iflic baş verir.

İlk yardım: zəhərlənmiş şəxsə ilk növbədə əleyhqaz geydirmək lazımdır. Ona antidot verilir və ya amilnitrit ampulunu sındırıb şlem-maskanın içərisinə yeridirlər və zəhərlənmə zonasından çıxarırlar. Təmiz havada əleyhqazı çıxarıb, geyimin yaxasını açıb zərərçəkənə süni tənəffüs vermək lazımdır.

Antidot olmadıqda venadaxili 40 – 60 sm³ 1 % — li metilen abısı məhlulu 25–30 saniyə ərzində yeridilir. Həmin iynə ilə (venada olan) 50 sm³ 30% — li tiosulfat məhlulu yeridilir. Bu əməliyyat 30 −40 saniyə ərzində aparılır.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]