İsrafil Məmmədov (tarixçi): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 7: Sətir 7:
|Şəklin ölçüsü = 150 px
|Şəklin ölçüsü = 150 px
|Şəklin izahı =
|Şəklin izahı =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1927|11|8}}
|Doğum tarixi = 8.11.1927
|Doğum yeri = [[Qərbi Azərbaycan]], [[Meğri rayonu]], [[Əmrəkar]] k.
|Doğum yeri = [[Qərbi Azərbaycan]], [[Meğri rayonu]], [[Əmrəkar]] k.
|Vəfat tarixi = {{vəfat tarixi|2019|6|25}}
|Vəfat tarixi = 25.6.2019
|Vəfat yeri = [[Bakı]]
|Vəfat yeri = [[Bakı]]
|Vətəndaşlıq = {{AZE}}→{{SSRİ}}
|Vətəndaşlıq = {{AZE}}→{{SSRİ}}

16:46, 2 sentyabr 2019 tarixindəki versiya

İsrafil Məmmədov
Doğum tarixi 8 noyabr 1927(1927-11-08)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 25 iyun 2019(2019-06-25) (91 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi tarix
Elmi dərəcəsi
  • tarix elmləri namizədi[d] (1972)
Mükafatları "Əmək veteranı" medalı
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı Ermənistan SSR əməkdar jurnalisti

İsrafil Məmmədov (azərb. İsrafil Süleyman oğlu Məmmədov‎; d.8 noyabr 1927, Qərbi Azərbaycan, Meğri rayonu, Əmrəkar k. -ö.25 iyun 2019; Bakı) — nasir, publisist, tərcüməçi, 1985-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, tarix elmlər namizədi (1972), Ermənistan Əməkdar jurnalisti (1971), Əmək veteranı (1990), Əməkdar mədəniyyət işçisi (2001).

Həyat və fəaliyyəti

1927-ci il noyabrın 8-də Qərbi Azərbaycanın Meğri rayonunun Əmrəkar kəndində anadan olub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1943-44-cü illərdə qonşu Vardanizor kəndində müəlimlik edib. 1944-48-ci illərdə Meğri rayon komsomol komitəsində, rayon qəzeti redaksiyasında müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, 1948-1951-ci illərdə Ermənistan LKGİ Meğri rayon komitəsinin birinci katibi seçilmişdir. Eyni zamanda Meğri rayon qəzeti - "Kolxoz kəndi" redaksiyasında və radio verilişlərində Azərbaycan dilində olan materialları redaktə etmişdir. 1952-55-ci illərdə Ermənistan KP MK nəzdində üç illik partiya məktəbində təhsil alan İ.Məmmədov, həmçinin 1954-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqojin İnstitutunun tarix fakültəsini qiyabi bitirib. 1956-1987-ci illərdə "Sovet Ermənistanı" qəzeti redaksiyasında redaktor köməkçisi, partiya və təbliğat şöbələrinin müdiri, məsul katib redaktor müavini, 1987-89-cu illərdə Ermənistan SSR Xalq təhsili nazirinin müavini, 1989-90-cı illərdə "Sovet Ermənistanı" qəzetinin redaktoru vəzifələrini icra etmişdir. Eyni zamanda Erməniostan KP MK nəzdində partiya komissiyasının, Ermənistan SSR "Bilik" cəmiyyəti Rəyasət heyətinin və Ermənistan SSR sülhü medafiə komitəsinin Mərkəzi Şurasının üzvü olumşdur. 1991-ci ildən Azərbaycan teleradio verilişləri şirkətində qrup rəhbəri, siyasi icmaçı, Milli Münasibətlər İnstitutunda işləyir. AMEA-nın Tarix institutunda Azərbaycanlıların deportasiyası və soyqırımı şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyib. 1972-ci ildə "Ermənistanda Azərbaycan mətbuatının tarixi" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. Azərbaycan və Ermənistanda 1991-ci ildən sonra 5 dissertasiyanın rəsmi opponenti, 17 elmi əsərin redaktoru, 4 dissertasiyanın elmi rəhbəri olub. 1964-cü ildən İrəvan Pedoqoji Universitetində dərs deyib. 1991-ci ildən Azərbaycan Dövlət Teleradio Verilişləri ŞirkətindəErməni redaksiyası”nın müdiri olub. 25 iyun 2019-cu ildə Bakıda vəfat etmişdir.[1].

Yaradıcılığı

1957-ci ildən ədəbi yaradıcılığa başlamış publisitin hekayə, oçerk, publisist yazıları dövri mətbuatda və "Ədəbi Ermənistan" almanaxında çap olunur. Rus və ermənicədən Azərbaycan dilinə çevirdiyi A.Gelmanın "Tək-təkinə hamı ilə", "Aləmlə üz-üzə" Yucin Onilin "Qarağaclar altında məhəbbət", P.Pançevin "Əkizlər", Ə.Əbubəkrin "Şuburumda dava-dalaş", Q.Sundukyanın "Daha bir qurban", Q.Boryan "Bir damın altında" səhnə əsərləri öz dilimizə çevrilmiş, bəziləri C.Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur. Azərbaycanlıların yaşam fəlsəfi, ictimai fikir tarixinə dair İrəvanda erməni və rus dillərində ensiklopediyada 8, jurnallarda 32, qəzetlərdə 185, Azərbaycan dilində 200-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifi olan nasirin "Üç göyərçinim", "Eldarın uşaqları", "Bizim Əfəndiyev", "Hicran, Körpüdən", "Ömür yarpağı" hekayələri həm də erməni mətbuatında işıq üzü görüb.

Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında ul Heydər Əliyevin 1998-ci il 26 mart tarixli fərmanından sonra AzərbaycanTürkiyədə lentə alınan, indi də nümayiş etdirilməkdə olan 12 sənədli filmin baş məsləhətçisi, aparıcı çıxışçısı olub. Respublika radiosunda indiyə qədər erməni dilində 2680, Azərbaycan dilində 1145 elmi-analitik məqaləsi səsləndirilib.

Kitabları

  • "Gənclərin mənəvi siması" 1962;
  • "İnsan elə yaşamalıdır ki" 1967;
  • "Ermənistan azərbaycanlılarının həyat salnaməsindən səhifələr" 1970;
  • "Ermənistanda Azərbaycan kitabı" 1985;
  • "Ermənistan azərbaycanlıları və onların acı taleyi1992;
  • "Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası" 1995;
  • "Ulu tariximizin seriyasından (Ermənistan maarifçiləri)" 1996;
  • "Ermənistan azərbaycanlılarının faciəsi" 2001 (İngiliscə);
  • "İrəvan dəftəri. İctimai fikir tariximizdən" 2002;
  • "İrəvan dəftəri. Ermənistanda Azərbaycan mətbuatı tarixi" 2002;
  • "İrəvan dəftəri. Ermənistanda azərbaycanlılar 1941-1945-ci illərdə2004;
  • "İrəvan dəftəri 3. Teatr tariximizdən" 2009;
  • "Tariximiz, torpağımız, taleyimiz2003;
  • "Erməni kilsəsi və türk-Azərbaycan torpaqlarında dolaşmaqda olan “Böyük Ermənistan” kabusu" 2010;
  • "Rus-türk müharibələrində ermənilərin fəal iştrakı, səbəb və nəticələr"  [[2011];
  • "Zəngibasar qətliamları 1918-19882012;
  • "Vedibasar qətliamları və Abbasqulu bəy Şadlinski haqqında sənədlər və xatirələr" 2013
  • "İrəvanın siyasi tarixi 1500–1800";
  • "Erməni separatizmi və ekstremizmi";
  • "Zorakı xristianlaşdırma";
  • "Osmanlı Türkiyəsi, Cənubi Qafqaz və Cənubi Azərbaycanda ermənilərin törətdikləri dəhşət və vəhşətlər";
  • "Геноцид армян» - бродячий призрак искаженной истины2006;
  • "Армянский вопрос» - вопиющий бастион сепаратизма и экспансионизма" 2006;
  • "Великая Армения» - смертоносная программа кровавых злодеяний" 2006;
  • "Историческая география Западного Азербайджана" 1998. (Həmmüəllif);
  • "Об истории, исконной земле и горькой судьбе азербайджанцев, изгнанных из нынешней Республики Армения2009;
  • "Терроризм: причина и следствие" 2001.
  • "Sovet gənclərinin mənəvi siması" (1962);
  • "Ömür yarpağı" (1965);
  • "İnsan elə yaşamlıdır ki" (1967);
  • "Körpüdə" (1969);
  • "Ermənistan azərilərinin həyat səlnaməsində səhifələr" (1970);
  • "Cəlal müəllim" (1996);
  • "Zəngəzur qartalı" (1998);
  • "İrəvan dəftəri" (2002);
  • "İrəvan dəftəri" II hissə (2004);
  • "İrəvan dəftəri" III hissə (2009);
  • "Tariximiz, torpağımız, taleyimiz" (ingiliscə) (2009)[2]

Filmoqrafiya

Mükafatları

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 may 2012-ci il tarixli Sərəncamı ilə İsrafil Məmmədova 2012-ci il üçün Azərbaycan Respublikasının elm sahəsində Dövlət Mükafatı laureatı verilib. Azərbaycan Respublikasının elm, mədəniyyətədəbiyyat üzrə Dövlət Mükafatları komissiyasının qərarı ilə İsrafil Məmmədova Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı laureatının diplomu və fəxri döş nişanı təqdim edilib.[3]

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Mənbə

  • Teymur Əhmədov. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) ensiklopedik məlumat kitabı. Bakı: "Nurlar", 2011.

İstinadlar

  1. "İsrafil Məmmədov vəfat etdi" (az.). qafqazinfo.az. 2019.06.25. 2019.06.25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019.06.25.
  2. Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, «Gənclik», 1995. səh.440. ISBN 5-8020-0852-0
  3. "012-ci il üçün Azərbaycan Respublikasının elm sahəsində Dövlət Mükafatının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 31 Aug 2014 – 16 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-15.