Yuxarı Qiyaməddinli: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3: Sətir 3:
'''Yuxarı Qiyaməddinli''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Ağcabədi rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.
'''Yuxarı Qiyaməddinli''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Ağcabədi rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.


== Tarixi ==
[[1993]]-cü ilin [[12 iyun|12 iyun]]<nowiki/>da işğal edilib. Bir [[Günay Məmmədzadə|gün]] sonra [[azad]] olunub. Sonra həmin ilin [[23 iyul|23 iyulu]]<nowiki/>nda [[Ağdam]]<nowiki/>la eyni vaxtda işğal olunub. Kənd elə həmin gün işğaldan azad olunub. 1994-cü ildə Ermənistan ordusu kəndi yenidən işğal etsə də, az sonra Azərbaycan ordusu əks-hücuma keçərək kəndi işğaldan azad edib. İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər kənd cəbhə xəttinə yaxın yerləşirdi.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=o9WxfG6AQyY Qarabağ müharibəsində iki dəfə işğal edilən Yuxarı Qiyaməddinli kəndi]</ref>
[[1993]]-cü ilin [[12 iyun|12 iyun]]<nowiki/>da işğal edilib. Bir [[Günay Məmmədzadə|gün]] sonra [[azad]] olunub. Sonra həmin ilin [[23 iyul|23 iyulu]]<nowiki/>nda [[Ağdam]]<nowiki/>la eyni vaxtda işğal olunub. Kənd elə həmin gün işğaldan azad olunub. 1994-cü ildə Ermənistan ordusu kəndi yenidən işğal etsə də, az sonra Azərbaycan ordusu əks-hücuma keçərək kəndi işğaldan azad edib. İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər kənd cəbhə xəttinə yaxın yerləşirdi.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=o9WxfG6AQyY Qarabağ müharibəsində iki dəfə işğal edilən Yuxarı Qiyaməddinli kəndi]</ref>

Kəndi tərk etməyə məcbur qalan ermənilər 45 evi yandıraraq, hər tərəfə mina basdırıblar. Öz ev-eşiklərinə qayıdan kənd sakinləri minadan əziyyət çəkirlər. Nəticədə kənd sakinlərindən 5 nəfər minaya düşərək dünyasını dəyişib, 8 nəfər müxtəlif dərəcəli xəsarət alıb. Yuxarı Qiyaməddinli kəndində minadan zərər çəkənlər arasında azyaşlı uşaqlar da çoxluq təşkil edir.

Yuxarı Qiyaməddinli kəndini minalardan təmizləmək məqsədilə Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentlik müntəzəm olaraq kənddə iş aparır. Görülən tədbirlər nəticəsində kənddə yüzlərlə mina aşkar olunaraq zərəzsizləşdirilib. Agentlik bildirir ki, ermənilər minaları hərbi taktikaya uyğun basdırmayıblar. Onlar minaları su quyularının yanında, evlərin həyətində, pilləkənlərin altında, yəni mülki əhalinin ən çox istifadə etdiyi yerlərdə basdırıblar. Ərazidə minalardan təmizləmə əməliyyatları mina aşkarlama qurğusu - detektorlarla, mexaniki əllə və xüsusi təlim görmüş itlər vasitəsilə aparılır. Kənddə aparılan əməliyyatlar zamanı tank əleyhinə TM 62, TM 57, OZM 72, PMN 2 və digər minalar aşkar olunub. Bunlardan TM 62, PM 2 və PM 62 minalarını tapmaq daha çətindir. Çünki onların örtüyü plastik və kartondan olur. Buna görə də detektor onları çox çətinliklə təyin edir. Belə hallarda axtarışlar mexaniki əllə və itlərin köməyilə aparılır. Plastik minaların tapılması üçün itlərdən istifadə daha effektiv olur. Minaya düşən sakinlərdən çoxu mal-qara otararkən minadan zərər çəkiblər. Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentliyin məlumatında o da qeyd edilir ki, Yuxarı Qiyaməddinli kəndinin Ermənistan silahlı birləşmələrinin təmas xəttində yerləşməsi mina axtarışına ciddi mane olurdu. Çünki ərazidə sərbəst şəkildə minatəmizləmə əməliyyatları aparmaq olmur. ANAMA əməkdaşları hər dəfə axtarışlara başlayanda ermənilər onları görüb atəşə tuturdular. Ona görə də kəndin ərazisi bugünədək minalardan tam təmizlənməmiş qalır. Nəticədə dinc əhali hələ də minalardan əziyyət çəkir. Yuxarı Qiyaməddinli kəndinin minalanmış ərazilərində aparılan əməliyyat zamanı 36 ədəd partlamamış hərbi sursat tapılıb. Yuxarı Qiyaməddinli kəndində təkcə mülki şəxslər deyil, eləcə də hərbçilər də minalardan əziyyət çəkirlər.<ref>{{Cite web |title=Ermənilərin mina terroru |url=http://www.olaylar.az/haber/ermenilerin_mina_terroru_.html |access-date=2011-10-18 |archive-date=2011-07-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110703003358/http://www.olaylar.az/haber/ermenilerin_mina_terroru_.html |url-status=dead }}</ref>


[[29 may]] [[2015]]-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Yuxarı Qiyaməddinli kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki [[Qiyaməddinli]] kəndi Yuxarı Qiyaməddinli kəndi adlandırılmışdır.<ref>{{cite web|url=http://president.az/articles/15589 |title=Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi, Ağdam, Ağdaş, Astara, Bərdə, Cəlilabad, Gədəbəy, Göyçay, Xaçmaz, İsmayıllı, Kəlbəcər, Kürdəmir, Quba, Laçın, Tərtər, Ucar və Zaqatala rayonlarının bəzi kəndlərinin adlarının dəyişdirilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının 29 may 2015-ci il tarixli '''Qanunu''' |author= |date=16 iyun 2015, 13:00 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2015-06-16 |language=az}}</ref>
[[29 may]] [[2015]]-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Yuxarı Qiyaməddinli kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki [[Qiyaməddinli]] kəndi Yuxarı Qiyaməddinli kəndi adlandırılmışdır.<ref>{{cite web|url=http://president.az/articles/15589 |title=Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi, Ağdam, Ağdaş, Astara, Bərdə, Cəlilabad, Gədəbəy, Göyçay, Xaçmaz, İsmayıllı, Kəlbəcər, Kürdəmir, Quba, Laçın, Tərtər, Ucar və Zaqatala rayonlarının bəzi kəndlərinin adlarının dəyişdirilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının 29 may 2015-ci il tarixli '''Qanunu''' |author= |date=16 iyun 2015, 13:00 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2015-06-16 |language=az}}</ref>

11:01, 21 mart 2021 tarixindəki versiya

Yuxarı Qiyaməddinli
40°07′54″ şm. e. 47°15′58″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1823
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 3.175 nəf. (2009)
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi AZ0412
Xəritəni göstər/gizlə
Yuxarı Qiyaməddinli xəritədə
Yuxarı Qiyaməddinli
Yuxarı Qiyaməddinli

Yuxarı QiyaməddinliAzərbaycan Respublikasının Ağcabədi rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Tarixi

1993-cü ilin 12 iyunda işğal edilib. Bir gün sonra azad olunub. Sonra həmin ilin 23 iyulunda Ağdamla eyni vaxtda işğal olunub. Kənd elə həmin gün işğaldan azad olunub. 1994-cü ildə Ermənistan ordusu kəndi yenidən işğal etsə də, az sonra Azərbaycan ordusu əks-hücuma keçərək kəndi işğaldan azad edib. İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər kənd cəbhə xəttinə yaxın yerləşirdi.[1]

Kəndi tərk etməyə məcbur qalan ermənilər 45 evi yandıraraq, hər tərəfə mina basdırıblar. Öz ev-eşiklərinə qayıdan kənd sakinləri minadan əziyyət çəkirlər. Nəticədə kənd sakinlərindən 5 nəfər minaya düşərək dünyasını dəyişib, 8 nəfər müxtəlif dərəcəli xəsarət alıb. Yuxarı Qiyaməddinli kəndində minadan zərər çəkənlər arasında azyaşlı uşaqlar da çoxluq təşkil edir.

Yuxarı Qiyaməddinli kəndini minalardan təmizləmək məqsədilə Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentlik müntəzəm olaraq kənddə iş aparır. Görülən tədbirlər nəticəsində kənddə yüzlərlə mina aşkar olunaraq zərəzsizləşdirilib. Agentlik bildirir ki, ermənilər minaları hərbi taktikaya uyğun basdırmayıblar. Onlar minaları su quyularının yanında, evlərin həyətində, pilləkənlərin altında, yəni mülki əhalinin ən çox istifadə etdiyi yerlərdə basdırıblar. Ərazidə minalardan təmizləmə əməliyyatları mina aşkarlama qurğusu - detektorlarla, mexaniki əllə və xüsusi təlim görmüş itlər vasitəsilə aparılır. Kənddə aparılan əməliyyatlar zamanı tank əleyhinə TM 62, TM 57, OZM 72, PMN 2 və digər minalar aşkar olunub. Bunlardan TM 62, PM 2 və PM 62 minalarını tapmaq daha çətindir. Çünki onların örtüyü plastik və kartondan olur. Buna görə də detektor onları çox çətinliklə təyin edir. Belə hallarda axtarışlar mexaniki əllə və itlərin köməyilə aparılır. Plastik minaların tapılması üçün itlərdən istifadə daha effektiv olur. Minaya düşən sakinlərdən çoxu mal-qara otararkən minadan zərər çəkiblər. Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentliyin məlumatında o da qeyd edilir ki, Yuxarı Qiyaməddinli kəndinin Ermənistan silahlı birləşmələrinin təmas xəttində yerləşməsi mina axtarışına ciddi mane olurdu. Çünki ərazidə sərbəst şəkildə minatəmizləmə əməliyyatları aparmaq olmur. ANAMA əməkdaşları hər dəfə axtarışlara başlayanda ermənilər onları görüb atəşə tuturdular. Ona görə də kəndin ərazisi bugünədək minalardan tam təmizlənməmiş qalır. Nəticədə dinc əhali hələ də minalardan əziyyət çəkir. Yuxarı Qiyaməddinli kəndinin minalanmış ərazilərində aparılan əməliyyat zamanı 36 ədəd partlamamış hərbi sursat tapılıb. Yuxarı Qiyaməddinli kəndində təkcə mülki şəxslər deyil, eləcə də hərbçilər də minalardan əziyyət çəkirlər.[2]

29 may 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Yuxarı Qiyaməddinli kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qiyaməddinli kəndi Yuxarı Qiyaməddinli kəndi adlandırılmışdır.[3]

İkinci Qarabağ müharibəsində kəndə 2000-dən çox mərmi düşdüyü ehtimal olunur.

İstinadlar

  1. Qarabağ müharibəsində iki dəfə işğal edilən Yuxarı Qiyaməddinli kəndi
  2. "Ermənilərin mina terroru". 2011-07-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-18.
  3. "Azərbaycan Respublikasının Ağcabədi, Ağdam, Ağdaş, Astara, Bərdə, Cəlilabad, Gədəbəy, Göyçay, Xaçmaz, İsmayıllı, Kəlbəcər, Kürdəmir, Quba, Laçın, Tərtər, Ucar və Zaqatala rayonlarının bəzi kəndlərinin adlarının dəyişdirilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının 29 may 2015-ci il tarixli Qanunu" (az.). president.az. 16 iyun 2015, 13:00. İstifadə tarixi: 2015-06-16.