Şükran Saleh ibn Adi
| Şükran Saleh ibn Adi | |
|---|---|
| Doğum tarixi | güm. 590-cı illər |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | güm. 650-ci illər |
| Vəfat yeri |
|
Şükran Saleh ibn Adi (güm. 590-cı illər, güm. Efiopiya – güm. 650-ci illər, güm. Bəsrə, ərəb. شقران صالح بن عدي) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin (s.a.v) səhabəsi. Bədr döyüşünün şahidi və Məhəmməd peyğəmbərin vəfatından sonra dəfn mərasimində iştirak edənlərdən biri olmuşdur. Saleh ibn Adi adı ilə deyil, Şükran ləqəbi ilə tanınır.
Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şükran Həbəş köləsi olmuşdur. Onun Həbəşistandan (Efiopiya) Ərəbistan yarımadasına nə vaxt və necə gəldiyi məlum deyil. Onun azadlığını necə əldə etməsi ilə bağlı mübahisələr vardır. Bir rəvayətə görə Şükran Məhəmməd peyğəmbərin atası Abdullahdan miras qalmış, başqa bir xəbərə görə isə Əbdurrəhman ibn Ovf tərəfindən Peyğəmbərə hədiyyə edilmişdir. İlkin mənbələrin üstünlük verdiyi üçüncü rəvayətə görə, Peyğəmbər onu Əbdürrəhman ibn Ovfdan alıb bir müddət sonra azad etmişdir.
Şükran Əbdürrəhman ibn Ovfun qulu olarkən Bədr döyüşünün şahidi olur. Məhəmməd peyğəmbər ondan əsir düşən Məkkəli müşrikləri qorumaq üçün istifadə edirdi[1]. Hələ qul olduğu üçün ona döyüş qənimətlərindən pay verilməsə də, müsəlmanların köməyi sayəsində hamıdan çox qazanır. Məhəmməd peyğəmbər əl-Mureysiyyədə ona döyüş qənimətlərini qorumağı tapşırır.
Şakran Bədr döyüşündən sonra azad edilir[2]. Azad olunaraq “Əshabi-süffə”yə qoşulur.
O, Peyğəmbərin vəfatından sonra cənazə işlərində iştirak edənlərdən və Abbas ibn Əbdülmüttəlib, əl-Fədl ibn əl-Abbas və Aus ibn Xuli ilə birlikdə onun qəbrinə enənlərdən olmuşdur. O, Məhəmmədin bədəninin altına bir parça məxmər parça qoyur, hansı ki onu paltar kimi geyinmişdir.
Peyğəmbərin vəfatından sonra Şükran Mədinədə yaşayır. Onun Bəsrəyə köçüb orada məskunlaşdığı da bildirilir. Şükranın sonuncu övladı Harun ər-Rəşidin dövründə Mədinədə vəfat etmişdir[3].
Baxmayaraq ki, Şükranın ölüm tarixi ilə bağlı mübahisə vardır. O, bir müddət zəkat toplayan vəzifəsində çalışmış və çox güman ki, xəlifə Ömərin hakimiyyətinin sonlarına yaxın və ya xəlifə Osmanın hakimiyyətinin ilk illərində vəfat etmişdir. Ömər fəzilətli həyat sürən Şükranı saleh bir insan kimi səciyyələndirmiş və Şükran oğlu Əbdürrəhmanı İraqa Əbu Musa əl-Əşarinin yanına göndərərkən, saleh kişinin oğlunu onun yanına göndərdiyini və ona yaxşı davranmasını xahiş etmişdir.
Əhməd ibn Hənbəl “Müsnəd”də ondan hədis rəvayət etmişdir. Şükrandan ahədis nəql etlmişlər: Ubeydullah ibn Əbu Rafi, Əbu Cəfər Məhəmməd əl-Bəkir, Yəhya ibn Ömər əl-Muzani.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ الطبقات الكبرى لابن سعد — صالح شقران. غلام رَسُولِ اللَّهِ Arxivləşdirilib 2016-12-25 at the Wayback Machine
- ↑ الإصابة في تمييز الصحابة — شقران مولى رسول اللَّه Arxivləşdirilib 2020-01-09 at the Wayback Machine
- ↑ أسد الغابة في معرفة الصحابة — شقران Arxivləşdirilib 2017-04-20 at the Wayback Machine