Nikolay Musxelişvili

Nikolay Musxelişvili
gürc. ნიკოლოზ მუსხელიშვილი
Doğum tarixi	16 fevral 1891
Doğum yeri	Tiflis, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	16 iyul 1976 (85 yaşında)
Vəfat yeri	Tbilisi, Gürcüstan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Mtatsminda panteonu[d]
Milliyyəti	gürcü Gürcüstan
Təhsili	Sankt-Peterburq Universitetinin Fizika və Riyaziyyat fakültəsi[d], Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti	riyaziyyatçı
Elmi dərəcəsi	fizika-riyaziyyat elmləri doktoru
Partiyası	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası
Mükafatları
Üzvlüyü	QDR Elmlər Akademiyası[d] (1967–), SSRİ Elmlər Akademiyası (1939–), Polşa Elmlər Akademiyası[d] (1960–), Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası (1941–)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Musxelişvili Nikolay İvanoviç (gürc. ნიკოლოზ მუსხელიშვილი; 1891-1976) — Sovet riyaziyyatçısı və mexaniki. AMEA-nın fəxri üzvü.

Həyatı

Nikolay İvanoviç 1891-ci ildə Tiflis şəhərində anadan olmuşdur. 1914-cü ildə Peterburq Universitetini bitirib, 1922-ci ildən Tbilisi Universitetinin və Politexnik İnstitutunun professoru, 1941-ci ildən Gürcüstan SSR EA Razmadze adına Riyaziyyat İnstitutunun direktoru olmuşdur.

1933-cü ildə SSRİ EA-nın müxbir üzvü, 1941-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir. 1957-ci ildən SSRİ EA Rəyasət Heyətinin üzvü, 1941-1972-ci illərdə prezidenti, 1972-1976-cı illərdə Gürcüstan SSR EA-nın fəxri prezidenti olmuşdur. 1945-ci ildə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Musxelişvilinin apardığı tədqiqatlar elastiklik nəzəriyyəsinə, inteqral tənliklərə, funksiyalar nəzəriyyəsinin sərhəd məsələlərinə və s. aiddir.

Nəzəri fizika və mexanikada, eləcə də riyaziyyatın digər bölmələrində müvəffəqiyyətlə istifadə olunan bir sıra üsullar təklif edərək Musxelişvili kompleks dəyişənli funksiyalar nəzəriyyəsini elastiklik nəzəriyyələri məsələlərinə ilk tətbiq edənlərdən olmuşdur. Alimin işlərində statistik hallar üçün müstəvidə elastiklik nəzəriyyəsinin bütün əsas problemləri həll edilmişdir. O, müstəvi məsələləri sonlu xətti cəbri tənliklər sisteminə gətirilən bir sıra oblastlar aşkar etmişdir. Musxelişvili analitik funksiyaların xətti sərhəd məsələləri və məxsusi nüvəli birqat inteqral tənliklər nəzəriyyəsinə öz bilik və bacarığını sərf etmişdir. Çoxlu sayda elmi məqalələrin, monoqrafiyaların və ali məktəb tələbələri üçün riyaziyyat üzrə dərsliklərin müəllifidir.

Musxelişvili bir çox xarici ölkə akademiyalarının, elmi idarələrin və cəmiyyətlərin üzvü olmuşdur. O, 1941, 1947-ci illərdə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı olmuş, 5 Lenin ordeni, "Oktyabr inqilabı" ordeni, M.V.Lomonosov adına Qızıl medalla (1972), 2 xarici ordenlə, eləcə də başqa orden və medallarla təltif olunmuşdur.

AMEA-nın fəxri üzvü seçilmişdir.