Abidos siyahısı

Vikipediya, açıq ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Misir heroqliflərində
Abidos siyahısı
Fironların Abidos siyahısı

Fironların Abidos siyahısı

Abidos siyahısı (fr. la nouvelle table d’Abydos) — Qədim Misirdə fironların siyahısı, Adibosdakı I Seti məbədinin divarlarına kartuşda həkk olunmuş 76 fironun - Qədim Misir çarlarının Menesdən başlamış I Setiyə qədər adlarının siyahısı. İlk olaraq Mariet Ogüst tərəfindən aşkarlanmışdır.

Kartuşlar iki horizontal sırada yerləşmişdir. Siyahıda hər fironun bir adı göstərilmişdir. Cədvəldə əvvəlcə Adibos siyahısındakı ad, sonra isə fironun digər məşhur adı və izahı göstərilir.

Abidos siyahısı

I sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
I-VIII kartuşlar
 1 Meni Menes, Hor-Aha — ? Qalan // Döyüşçü Horus[1]
2 Teti I Teti, I Atotis İzahsız
3 İteti Cer, II Atotis Düşmənləri azdıran Horus [2]
4 İta Uaci, Cet „fateh" (Helkə görə) // Horusun ilanı[1] / Horus Schlange [3]
5 Sepati Hor Den Hər iki göyə aid // Qanad/caynaq açan[2]
6 Meribiap Acib, Anecib Tax-tac sevimlisi [3] // Tam ürəklə/istəklə[1]
7 Semsu Semerxet Qocaman // İlahiyat yoldaşı[1]
8 Kebex(u) Hor Kaa Düşmənə qarşı geniş qollu[2]

II sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
IX-XIV kartuşlar
 9 Becau Hotepsehemui Hər iki hakimiyyətin barışı [1] / Hər iki hakimiyyəti (Horus və Set = hər iki təbəqəni) razı salan [3]
10 Kakau Nebra öküz qüvvəsi // Ağa və günəş tanrısı [1] / Günəş səthinin ağası [4]
11 Banaçer Nineçer, Nineçernebti Tanrıya aid[1]
12 Uacenes Uneq, Tlas Səltənəti yaşıllaşdıran
13 Senedi Sened Qorxu yaradan
14 Cacai Xasexemui başa tabe / Hər iki hakimiyyətə sahib (Horus və Set) (Misirin bütövlüyü) [3]

Abidos siyahısında ikinci sülalə fironlarından bir neçəsi göstərilməmişdir.

III sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XV-XIX kartuşlar
 15 nebka Sanaxt Mənim ağam Ka [1] Möhkəm qoruyucu [4] və ya onun müdafiyəsi mükəmməldir[5]
16 Coser-sa Coser, Hor Neçerixet Onun müdafiəsi müqəddəsdir // Erhabener/Heiliger // Onun bədəni ilahidir
17 Teti Sexemxet, Coserti Ən müqəddəs/Onun bədəni qadirdir
18 Seces Xaba, II Xucefa ŞKursiv mətnəfəqli ruh
19 Neferkara Nebkara, Mesoxris Mükəmməl Ka, bir Ra / Ka qüvvəli ağa, bir Ra / Mesoxris [1])

IV sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XX-XXV kartuşlar
 20 Sneferu Snofru Mükəmməl yaranmış[4] / Wohltäter [1]
21 Xufu Xufu, Xeops O (tanrı Xnum) məni qoruyur [4]
22 Cedefra Cedefra O əbədidir, Ra kimi
23 Xafra Xafren Ranın peydası // Ürək təsirli - Ra kimi parlaq
24 Menekaura Mikerin Əbədi qalan Ka qüvvəli Ra [1][4])
25 Şepseskaf Şepesxet lütfikar Ka [1]/Ali Ka [4]

V sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XXVI-XXXIII kartuşlar
 26 Userkaf Ka qüvvətlidir / Ka effrktlidir [4]
27 Sahura Nebxau Ra mənə yaxınlaşıb[1]
28 Kakai Neferikara, Neferxeres Gözəl qamətli və Ka, Ra [1] Mükəmməldir Kanın Ranın görkəmində [4]
29 Neferefra Xeres Ra kimi müləmməl[4]
30 Niuserra İni Raya aid qüvvəsilə / Raya (günəş tanrısına) aid qüvvəsi və təsiri [4]
31 Menkauhor Menxeres Əbədi Horusun Kası / Əbədi qüvvəli Horusun Kası[4]
32 Cedkara İsesi Əbədi Ka Ra Asosi[4]
33 Unis Hər iki yeni məmləkətin (ölkənin) Horusu [4]

№ 28-dən sonra firon Şepiskara göstərilməmişdir.

VI sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XXXIV-XXXIX kartuşlar
 34 II Teti Sxeteptaiu
35 Userkara
36 Merira I Pepi
37 Merenra I Merenra, I Nemtiemsaf
38 Neferkara II Pepi
39 Merenra Nemtiemsaf II Merenra

39 -cu kartuşla Abidos siyahısının ikinci cərgəsi başlanır.

VIII sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XXXX-XXXXVII kartuşlar
 40 Neçerikara
41 Menkara
42 II Neferkara
43 III Neferkara
44 cedkara Şema
45 Neferkara Xendu
46 Merenhor
47 Neferkamin Sneferkara


Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
XXXXVIII-LVI kartuşlar
 48 Nikara I Nikara
49 Neferkara Tereru V Neferkara
50 Neferkahor
51 Neferkara Pepi Seneb Neferkara Şeri
52 Neferkamin Anu
53 Kakaura Kakaura I Ibi
54 Neferkaura
55 Neferkauhor Neferkauhor Xuihapi
56 Neferirkara II Neferirkara

XI-XII sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
LVII-LXI kartuşlar
 57 Nebxepetra II Mentuxotep
58 Sanxkara III Mentuxotep
59 Sxetepibra I Amenemhet
60 Xeperkara I Senusert
61 Nebkaura II Amenemhet
Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
LXII-LXV kartuşlar
 62 Xaxeperra II Senusert
63 Xakaura III Senusert
64 Nimaatra III Amenemhet
65 Maaxerura IV Amenemhet

XVIII sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
LXVI-LXXIV kartuşlar
 66 Nebpextira I Ahmos Ranın gücünün ağası
67 Ceserkara I Amenhotep Ranın Kası ilə ilahi
68 Aaxeperkara I Tutmos Nəhəng vicud və Ka, bir Ra[6]
69 Aaxeperkara II Tutmos Raya məxsus nəhəng vicudu
70 menxeperra III Tutmos Əbədi Ra vicudu
71 Aaxeperura II Amenhotep Nəhəng vicudu ilə Ra[6]
72 menxeperura IV Tutmos
73 Nebmaatra III Amenhotep
74 Coserxeperura-
Setepenra		 Horemheb

XIX sülalə[redaktə | əsas redaktə]

Təsvir № Ad Digər məşhur adı, yunan forması Adın izahı
LXXV-LXXVI kartuşlar
 75 Menpextira I Ramzes Ra qüvvəsindən ibarət
76 Menmaatra I Seti Ranın Maatından ibarət

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Mənbələr[redaktə | əsas redaktə]

  • Wolfgang Helck: Untersuchungen zu Manetho und den ägyptischen Königslisten. Akademie-Verlag, Berlin 1956, (Untersuchungen zur Geschichte und Altertumskunde Aegyptens 18).
  • Thomas Schneider (Ägyptologe): Lexikon der Pharaonen. Artemis & Winkler, Zürch 1994, ISBN 3-7608-1102-7.
  • Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. 2. verbesserte und erweiterte Auflage der Erstausgabe 1984. Philipp von Zabern, Mainz 1999, ISBN 3-8053-2591-6, (Münchner ägyptologische Studien (MÄS) 49).

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Artemis, Zürch, 1994.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. 2. Auflage. Zabern, Mainz, 1999
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Wolfgang Helck: Handbuch d. Orientalistik, Bd. 1: Ägyptologie, 3. Abschn. Geschichte d. alten Ägypten. Leiden/Köln, 1981
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Rolf Gundlach: Der Pharao und sein Staat. Wiss. Buchgesellschaft, Darmstadt, 1997. ISBN 3-534-12343-3.
  5. ↑ nach Wolfgang Helck
  6. ↑ 6,0 6,1 Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Artemis, Zürch, 1994.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Abidos_siyahısı&oldid=3895960"