Arpad Gents
| Arpad Gents | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| mac. Árpád Göncz | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Şəxsi məlumatlar | |||||||
| Doğum tarixi | 10 fevral 1922[1][2][3] | ||||||
| Doğum yeri | |||||||
| Vəfat tarixi | 6 oktyabr 2015[4][1][2][…] (93 yaşında) | ||||||
| Vəfat yeri | |||||||
| Dəfn yeri | |||||||
| Təhsili |
|
||||||
| Uşağı | 4 | ||||||
|
|
|||||||
 |
|||||||
| gonczarpad.hu | |||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||||
Arpad Gents (mac. Árpád Göncz, 10 fevral 1922[1][2][3], Budapeşt, Macarıstan[5] – 6 oktyabr 2015[4][1][2][…], Budapeşt[6]) — Macar dövlət xadimi, Macarıstanın ilk prezidenti. O, həmçinin 1956-cı ildə baş verən macar inqilabının iştirakçılarından biri olmuşdur.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Arpad Gents 10 fevral 1922-ci ildə Budapeştdə zadəgan ailəsində anadan olmuşdur. Atası Layoş Gents poçt işçisi anası İliona Hayman isə evdar xanım idi. Bunda başqa atası Layoş Gents məşhur tennis oyunçusu olmuş və 1924-cü i yay olimpiya oyunlarında Macarıstanı təmsil etmişdi. Ilk təhsilini 4 illik məktəbdə aldıqdan sonra təhsilini 1932-ci ildə Verbösi orta məktəbində davam etdirmişdir. Orta məktəbi bitirən Gents 1944-cü ildə Budapeşt Pamani Piter adına İncəsənət Universitetinə daxil olmuşdur. Həmin il- 1944-cü ilin 19 mart tarixində Macarıstan almanların hücumuna məruz qaldı. Arpad Gents hələ təhsil aldığı üçün orduya çağırışdan azad edilmişdi. Lakin tezliklə 1944-cü ilin dekabr ayında o müharibəyə çağırıldı. 1944-cü ilin sonlarında Macarıstan Qızıl Ordu tərəfindən mühasirə edildikdə Gents də şəhərdə idi. Müharibədən sonra o, kənd təsərrüfatı üzrə təhsil almağa başlamışdır. Arpad Gents 1947-ci ilin yanvar ayının 11-də Maria Susanna ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəlmişdir.
Siyasi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Arpad Gents siyasi karyerasına dövrün anti-kommunist partiyası Xırda Mülkiyyətçilər partiyasına üzv olmaqla başlamışdır. O cümlədən 1956-cı il Macar inqilabının fəallarından olan Gents, İnqilabda iştirakına görə ömürlük həbs cəzasına məhkum olunmuşdur. Həbsd keçən 7 ildən sonra amnistiya alaraq azadlığa buraxılan siyasətçi 1988-ci ildə yenidən siyasi arena geri qayıtmışdır.
Vəfatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Arpad Gents 6 oktyabr 2015-ci ildə, 93 yaşında vəfat etmişdir [9].
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1991:
İtaliya- "İtaliya qarşısında xidmətlərə görə" Böyük Xaç ordeni - 1994:
Böyük Britaniya- "Müqəddəs Maykıl və Müqəddəs Corc" ordeni - 1994:
Polşa– Polşa Respublikasının xidmətlərə görə "Bəyaz Qartal" ordeni - 1995:
Malta– "Malta qarşısında xidmətlərinə görə" döş nişanı (9 fevral 1995) - 1999:
Estoniya – Terra Mariana döş nişanı - 1999:
Litva – Böyük Vytautas ordeni (19 may 1999) - 1999:
Norveç– Müqəddəs Olav Böyük Komandor Xaçı ordeni - 1999: Böyük Britaniya– Baz Böyük Xaç nişanı
- 2000:
Almaniya– Almaniya Federativ Respublikasının Böyük Xaç nişanı - 2003:
Çexiya – "Ağ Aslan" ordeni (7 mart 2003)[160] - 2003: Budapeşt Korvinus Universiteti mükafatı
- 2009: Beynəlxalq Adalbert sülh mükafatı
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 Árpád Göncz // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France Árpád Göncz // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Árpád Göncz // Salzburgwiki (alm.).
- ↑ 1 2 http://www.origo.hu/itthon/20151006-meghalt-goncz-arpad.html.
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #119359987 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ 1 2 PIM authority.
- ↑ Politikamentes temetésen búcsúztatták Göncz Árpádot. Index, 2015.
- ↑ Meghalt Göncz Árpád. Index.hu Zrt., 2015.
- ↑ "Macaristan eski cumhurbaşkanlarından Árpád Göncz öldü". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.