Düdən gölü
| Düdən gölü | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 950 m |
| Sahəsi |
|
| Yerləşməsi | |
| 39°05′12″ şm. e. 33°08′46″ ş. u. | |
| Ölkə | |
|
|
|
Düdən gölü (türk. Düden Gölü) və ya Kulu gölü (türk. Kulu Gölü) ― Türkiyənin Konya ilində acı göl.
Düdən gölü Tuz gölünün 5 kilometr (3.1 mil) şimal-qərbində, Konyanın Kulu şəhərindən 950 metr (3,120 ft) şərqdə yerləşir. 860 hektar ərazini əhatə edən dayaz gölün suyu acıdır.[1] Göl əsasən qərbdən Kulu və Değirmengözü krikləri ilə qidalanır.[2] Göldən çay başlamır. Düdən gölünün qidalanmasında ətrafındakı bulaqlar da rol oynayır. Göldə doqquz adacıq var. Gölün cənubundakı "Kiçik Göl" (türk. Küçük Göl) sıx qamışlarla əhatə olunmuşdur. Düdən gölü, Kiçik göl və onların ətrafındakı bataqlıq və çöl əraziləri 1992-ci ildə qorunan ərazi elan edilmişdir.[3][4]
Ekosistem[redaktə | mənbəni redaktə et]
Flora[redaktə | mənbəni redaktə et]
Düdən gölündəki doqquz adacığın çoxu yaz mövsümündə ot örtüyü ilə örtülür. Göl dəmyə əkinçiliyi ilə becərilən buğda sahələri və çılpaq çöl ilə əhatə olunmuşdur. Şimalda, mal-qaranın otarılması üçün istifadə olunan bəzi yerlərdə sulu çəmənliklər var.
Fauna[redaktə | mənbəni redaktə et]
Düdən gölü həm yumurtlama, həm də köç dövrlərində 170-dən çox növdən ibarət 40 000 çovdarçı üçün yaşayış məskəninə çevrilir.[5][4] Ərazidə mərmər cürə, ağgöz qaraördək, göydimdik, bizdimdik, böyükdimdik çovdarçı, Ichthyaetus melanocephalus və Gelochelidon nilotica kimi yay cinslərinə rast gəlinir. Yumurtlama dövründən əvvəl və sonra qaraboyun maygülü, qırmızı anqut, adi göydimdik, adi caydaqcüllüt və bizdimdik də daxil olmaqla ərazidə çox sayda köçəri quş müşahidə olunur.
Qış vaxtı göl donur. Buna baxmayaraq, bu dövrdə ərazidə çox sayda qaşqa qaz müşahidə edilə bilər. Digər yumurtlayan növlər adi ərsindimdik, incədimdik qağayı və göl qağayısıdır. Düdən gölü dünya miqyasında nəsli kəsilməkdə olan göydimdik növləri üçün Türkiyədə əhəmiyyətli yumurtlama mühitidir.[3] Son vaxtlar göldə flaminqo koloniyaları da müşahidə edilmişdir.[2][4]
Düdən gölü Ankaradan gələn quş gözətçiləri üçün populyar yerdir.[3]
Ekoloji təhlükə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Göldəki suyun səviyyəsinin aşağı düşməsi böyük təhdiddir. Buna səbəb Konya qapalı hövzəsindəki yeraltı və yerüstü suların həddindən artıq istehlakıdır. 2006-cı ildə intensiv qar yağmasına baxmayaraq göl demək olar ki, tamamilə qurumuşdu.[3]
Su səviyyəsinin enməsi nəticəsində adacıqlar bir-biri ilə əlaqələnmiş və quşların yumurtlaması dayanmışdır. Kulu bölgəsinin təmizlənməmiş çirkab suları keçmişdə gölü bəsləyən Kulu krikinə tökülürdü. Bundan əlavə, Kulu bələdiyyəsinin gölə və ətrafına yollar çəkmək və gölün ətrafında meşə salmaq planı damazlıq quşlar üçün təhlükə olacaqdı. Digər bir vacib məsələ isə brakonyerlikdir.[3]
2010-cu ildə ilçə rəhbərliyi çirkab suyunu təmizləyən qurğu tikmək və krikdən qanunsuz su istifadəsinin qarşısını almaq da daxil olmaqla göl üçün yaranmış təhdidlərin qarşısını almaq məqsədi ilə bir sıra tədbirlər həyata keçirmişdir.[2][4][1]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 "Düden Gölü bataklık olmaktan kurtarıldı". Radikal (türk). 2010-03-30. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-28.
- ↑ 1 2 3 "Düden Gölü eski haline kavuştu". Radikal (türk). 2013-05-26. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-28.
- ↑ 1 2 3 4 5 "Kulu (Düden) Gölü – Konya" (türk). Türkiye Sulak Alanları. 2021-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-27.
- ↑ 1 2 3 4 "Düden Gölü'nün zarif misafirleri "flamingolar"". Radikal (türk). 2015-05-09. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-28.
- ↑ "Düden Gölü eski haline kavuştu". Radikal (türk). 2013-05-26. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-28.