Məzmuna keç

Lui Paster

Vikipediya, azad ensiklopediya
Lui Paster
fr. Louis Pasteur[1]
Doğum tarixi 27 dekabr 1822(1822-12-27)[2][3][…]
Vəfat tarixi 28 sentyabr 1895(1895-09-28)[2][4][…] (72 yaşında)
Vəfat səbəbi ürək tutması[d][1]
Dəfn yeri
Elm sahələri kimya[1], mikrobiologiya[1]
Elmi dərəcələri
İş yerləri
Təhsili
Elmi rəhbərləri Antuan Jerom Balar[1][8], Jan Batist Bio[8]
Üzvlüyü
Mükafatları "Məcidiyyə" ordeni (Osmanlı imperiyası) — 1886 Order of Saint Anna, 1st class with diamonds (Rusiya imperiyası) 1-ci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni (Rusiya imperiyası) "Fəxri legion" ordeninin Böyük xaçı (Fransa) — 1868 Fəxri Legion ordeninin yüksək rütbəli zabiti (Fransa) — 1878 "Fəxri Legion" ordeni komandoru (Fransa) — 1868 "Fəxri Legion" ordeninin zabit dərəcəsi (Fransa) — 1863 "Fəxri legion" ordeni kavaleri (Fransa) — 1853 Knight of the Order of Agricultural Merit (Fransa) — 1883 "Roza" imperator ordeni (Braziliya imperiyası) — 1873
"Kopli" medalı (Birləşmiş Krallıq) — 1874
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lui Paster (fr. Louis Pasteur; 27 dekabr 1822[2][3][…]28 sentyabr 1895[2][4][…]) — Fransa bioloqu, kimyaçı, əczaçı, müasir mikrobiologiyaimmunologiyanın banisi. O quduzluğa qarşı vaksin kəşf etmiş və bakteriyaların bu xəstəliyi necə meydana gətirdiyinin izahını vermişdir.Hətta Parisdə , 1888 - ci ildə inşa edilmiş Paster instutu adını Lui Pasterdən almışdır.Lui Paster cansız materiyadan canlıların yaranmasının (abiogenez) mümkünlüyünü tədqiq etmişdir. 1861-ci ildə çox sadə vasitələrlə apardığı təcrübədə sübut etdi ki, abiogenez fərziyyəsi deyil, biogenez qanunu (canlı canlıdan ortaya çıxır) elmi təsdiqini tapır. O deyirdi:

“Ən adi təcrübənin vurduğu öldürücü zərbədən sonra öz-özünə yaranma nəzəriyyəsi heç vaxt duruş gətirə bilməyəcək... Öz valideynlərinin iştirakı olmadan mikroskopik canlıların dünyaya gəlməsini təsdiq etmək üçün hal-hazırda əlimizdə heç bir əsasımız yoxdur. Bunu mümkün hesab edənlər isə öz xəyallarının və qaçılmaz səhvlərlə nəticələnmiş yanlış təcrübələrin qurbanına çevriliblər”.[13].

Ölümü:Lui Paster 72 yaşında insultiflic nəticəsində vəfat etmişdir. Onun məqbərəsi Paster İnstitutunun yeraltı qatındadır.

Atası adı Jan Jozef Paster pərən-pərən salınmış Napoleon ordusunun keçmiş çavuşu idi. Lui iki illik məktəbi bitirdikdən sonra Kulj Arboa məktəbinə keçdi. 1843-cü ildə ali məktəbə qəbul olundu, təhsilini başa vurduqdan sonra 26 yaşında Strasburq Universitetində kimya mütəxəssisliyini öyrəndi. Paster Strasburq Universitetinin rəisinin qızı ilə 1849-cu ildə evləndi. Bu ailədən əvvəlcə 3 qız övladı dünyaya gəldi və o qızlar yetkinlik yaşına çatmadan öldülər. Paster və həyat yoldaşının daha sonra biri qız, biri oğlan olmaqla 2 övladı da dünyaya gəldi

Elmi fəaliyyəti

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Paster işıq ilə bağlı işlərə maraq göstərmişdir. Fermentasiya prosesi də onu çox maraqlandırırdı və bu sahədə önəmli kəşflər etmişdir. Fermentasiya bakterial fəaliyyətlərin nəticəsi olduğunu və öz-özünə yaranma nəzəriyyəsini rədd etdi.

  • Əli Hüseynov, Məcnun Babayev. "Məşhur biologiya alimləri", Bakı, "Maarif", 2002. səh.44
  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 https://www.biography.com/people/louis-pasteur-9434402.
  2. 1 2 3 4 RKDartists (nid.).
  3. 1 2 Louis Pasteur (fr.). ministère de la Culture.
  4. 1 2 Louis Pasteur // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
  5. https://www.sciencesetavenir.fr/archeo-paleo/patrimoine/hommage-a-pasteur-pour-cette-123e-annee-la-ceremonie-ne-s-est-pas-faite-en-presentiel-a-l-institut_147735.
  6. Vikimənbə (çd.). 2003.
  7. https://www.techno-science.net/glossaire-definition/Conservatoire-national-des-arts-et-metiers-page-4.html.
  8. 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
  9. https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA6990&pos=1.
  10. Fransa Akademiyası. 1635.
  11. NNDB (ing.). 2002.
  12. https://www.academie-sciences.fr/archivage_site/fondations/lp_bio.htm.
  13. "Arxivlənmiş surət". 2019-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-29.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]