Lui Paster

Lui Paster
Lui Paster
	fr. Louis Pasteur
Doğum tarixi	27 dekabr 1822[…]
Vəfat tarixi	28 sentyabr 1895[…] (72 yaşında)
Vəfat səbəbi	ürək tutması[d]
Dəfn yeri	Paris Notr-Dam kilsəsi;
Vətəndaşlığı	Fransa;
Elm sahələri	kimya, Mikrobiologiya
Elmi dərəcələri	tibb doktoru[d],; fəxri dərəcə[d],; fəlsəfə doktoru;
İş yerləri	Strasburq Universiteti (1848–),; Paris Ali Normal Məktəbi (1857–);
Təhsili	Paris Ali Normal Məktəbi (1844–1845),; Sen-Lui Liseyi[d],; Paris Universiteti;
Elmi rəhbəri	Antuan Jerom Balar
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti (1869–),; Fransa Akademiyası (1881–1895),; Dei Linçei Akademiyası,; Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti[d],; ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (1883–),; Peterburq Elmlər Akademiyası,; İsveç Kral Elmlər Akademiyası,; Macarıstan Elmlər Akademiyası,; Fransa Elmlər Akademiyası (1873–1895),; Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası,; Rusiya Elmlər Akademiyası,; Serbiya Elmlər və İncəsənət Akademiyası[d];
Mükafatları	;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lui Paster (fr. Louis Pasteur; 27 dekabr 1822^[2]^[3]^[…] – 28 sentyabr 1895^[2]^[4]^[…]) — Fransa bioloqu, kimyaçı, əczaçı, müasir mikrobiologiya və immunologiyanın banisi. O quduzluğa qarşı vaksin kəşf etmiş və bakteriyaların bu xəstəliyi necə meydana gətirdiyinin izahını vermişdir.Hətta Parisdə , 1888 - ci ildə inşa edilmiş Paster instutu onun adını Lui Paster cansız materiyadan canlıların yaranmasının (abiogenez) mümkünlüyünü tədqiq etmişdir. 1861-ci ildə çox sadə vasitələrlə apardığı təcrübədə sübut etdi ki, abiogenez fərziyyəsi deyil, biogenez qanunu (canlı canlıdan ortaya çıxır) elmi təsdiqini tapır. O deyirdi:

“Ən adi təcrübənin vurduğu öldürücü zərbədən sonra öz-özünə yaranma nəzəriyyəsi heç vaxt duruş gətirə bilməyəcək... Öz valideynlərinin iştirakı olmadan mikroskopik canlıların dünyaya gəlməsini təsdiq etmək üçün hal-hazırda əlimizdə heç bir əsasımız yoxdur. Bunu mümkün hesab edənlər isə öz xəyallarının və qaçılmaz səhvlərlə nəticələnmiş yanlış təcrübələrin qurbanına çevriliblər”.^[10].

Ölümü:Lui Paster 72 yaşında insult və iflic nəticəsində vəfat etmişdir. Onun məqbərəsi Paster İnstitutunun yeraltı qatındadır.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Atası adı Jan Jozef Paster pərən-pərən salınmış Napoleon ordusunun keçmiş çavuşu idi. Lui iki illik məktəbi bitirdikdən sonra Kulj Arboa məktəbinə keçdi. 1843-cü ildə ali məktəbə qəbul olundu, təhsilini başa vurduqdan sonra 26 yaşında Strasburq Universitetində kimya mütəxəssisliyini öyrəndi. Paster Strasburq Universitetinin rəisinin qızı ilə 1849-cu ildə evləndi. Bu ailədən əvvəlcə 3 qız övladı dünyaya gəldi və o qızlar yetkinlik yaşına çatmadan öldülər. Paster və həyat yoldaşının daha sonra biri qız, biri oğlan olmaqla 2 övladı da dünyaya gəldi

Elmi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Paster işıq ilə bağlı işlərə maraq göstərmişdir. Fermentasiya prosesi də onu çox maraqlandırırdı və bu sahədə önəmli kəşflər etmişdir. Fermentasiya bakterial fəaliyyətlərin nəticəsi olduğunu və öz-özünə yaranma nəzəriyyəsini rədd etdi.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əli Hüseynov, Məcnun Babayev. "Məşhur biologiya alimləri", Bakı, "Maarif", 2002. səh.44

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ¹⁰ ¹¹ ¹² ¹³ ¹⁴ ¹⁵ ¹⁶ ¹⁷ ¹⁸ ¹⁹ ²⁰ ²¹ ²² ²³ ²⁴ ²⁵ ²⁶ ²⁷ ²⁸ ²⁹ ³⁰ ³¹ ³² ³³ ³⁴ ³⁵ ³⁶ ³⁷ ³⁸ ³⁹ https://www.biography.com/people/louis-pasteur-9434402.
↑ ¹ ² ³ ⁴ RKDartists (nid.).
↑ ¹ ² Louis Pasteur (fr.). ministère de la Culture.
↑ ¹ ² Louis Pasteur // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
↑ ¹ ² https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA6990&pos=1.
↑ ¹ ² Fransa Akademiyası (fr.). 1635.
↑ ¹ ² NNDB (ing.). 2002.
↑ ¹ ² https://www.academie-sciences.fr/archivage_site/fondations/lp_bio.htm.
↑ https://www.sciencesetavenir.fr/archeo-paleo/patrimoine/hommage-a-pasteur-pour-cette-123e-annee-la-ceremonie-ne-s-est-pas-faite-en-presentiel-a-l-institut_147735.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-29.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

	Vikianbarda Lui Paster ilə əlaqəli mediafayllar var.

	Vikisitatda Lui Paster ilə əlaqədar sitatlar var.

Alim ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

[_b819b6725889ebdd-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹ ¹⁰ ¹¹ ¹² ¹³ ¹⁴ ¹⁵ ¹⁶ ¹⁷ ¹⁸ ¹⁹ ²⁰ ²¹ ²² ²³ ²⁴ ²⁵ ²⁶ ²⁷ ²⁸ ²⁹ ³⁰ ³¹ ³² ³³ ³⁴ ³⁵ ³⁶ ³⁷ ³⁸ ³⁹ https://www.biography.com/people/louis-pasteur-9434402.

[_1ceebe7459121e8f-2] ¹ ² ³ ⁴ RKDartists (nid.).

[_13c05353715b8c68-3] ¹ ² Louis Pasteur (fr.). ministère de la Culture.

[_f5c309b1d43c90d2-4] ¹ ² Louis Pasteur // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.

[_02de6fd542cba773-5] ¹ ² https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA6990&pos=1.

[_fbaba6e1f16225b4-6] ¹ ² Fransa Akademiyası (fr.). 1635.

[_cd8b1482c22d480e-7] ¹ ² NNDB (ing.). 2002.

[_abad53be4789e6b3-8] ¹ ² https://www.academie-sciences.fr/archivage_site/fondations/lp_bio.htm.

[_a1961a2b72f77ba7-9] ttps://www.sciencesetavenir.fr/archeo-paleo/patrimoine/hommage-a-pasteur-pour-cette-123e-annee-la-ceremonie-ne-s-est-pas-faite-en-presentiel-a-l-institut_147735.

[10] "Arxivlənmiş surət". 2019-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-29.

[1]

[2]

[3]

[4]

[9]

[5]

[6]

[7]

[8]

[10]