Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı
Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı | |
---|---|
Doğum tarixi | 1896 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 iyun 1937 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | siyasi repressiya |
Atası | Nəcəfqulu bəy Şeyda |
Təhsili |
Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı (1896-cı il, Şuşa - 27 iyul 1937-ci il, Bakı) - Azərbaycan Dövlət Bankının ilk müdiri, iqtisadçı, etnoqraf, siyasi repressiya qurbanı, Nəcəfqulu bəy Vəliyevin (Şeyda) oğlu, Züleyxa xanım Vəliyevanın və Səltənət xanım Vəliyevanın qardaşı.
Həyatı
Məhəmmədhəsən bəy Nəcəfqulu bəy oğlu 1896-cı ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdir. Bakı gimnaziyasını bitirdikdən sonra təhsilini Kiyеv univеrsitеtinin iqtisadi-coğrafiya fakultəsində davam еtdirmiş və 1915-ci ildə oranı bitirmişdir.
Baharlı Azərbaycan Dеmokratik Cumhuriyyəti hökumətinin fəaliyyəti dövründə təsis еdilmiş Bakı Dövlət Univеrsitеtində dərs dеmiş, həmin dövrdə, 1919-cu ilin sеntyabrın 30-unda yaradılmış Azərbaycan Dövlət Bankının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Sovеt dövründə isə əmək fəaliyyətini Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsində davam еtdirmişdir.
O, 1923-1929-cu illər arasında fəaliyyət göstərən Azərbaycanı Tədqiq və Təbliğ Cəmiyyətinin üzvü olmuş, həmçinin 1937-ci ilə qədər gizli surətdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan İstiqlal Təşkilatının katiblərindən biri olmuşdur. M.Baharlı 1926-cı ildə Solovko əsir düşərgəsindən sürgündən qayıtdıqdan sonra, ikinci dəfə 1937-ci ildə həbs еdilmişdi.
M.Vəliyev (Baharlı) 27 iyul 1937-ci ildə güllələnmişdir. [1]
Ölümündən sonra
Məhəmmədhəsən bəy Baharlının anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Zakir Məmmədov (Baharlı) dövri mətbuatda onun yaradıcılığının müxtəlif aspektlərini işıqlandıran 17 məqalə dərc etdirmişdir. Zakir Məmmədovun təşəbbüsü ilə 25 may 1998-ci ildə AMEA-nın Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunda yubiley tədbiri keçirilmişdir. Bu tədbirdə əməkdar elm xadimi, professor Süleyman Əliyarlı, yazıçı-jurnalist Məhəmməd Baharlı, Mələk Əkbərzadə (Baharlı), Zakir Məmmədov (Baharlı) və başqaları məruzələrlə çıxış etmişlər. [2]
Məhəmmədhəsən bəy Baharlının anadan olmasının 110 illiyi münasibətilə Orxan Zakiroğlu (Baharlı) "İlk Azərbaycanşünas alim" ("Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 10 fevral 2006-cı iı), "Unudulmaz Azərbaycanşünas alim - Məhəmmədhəsən Baharlı" ("525-ci qəzet", 17 fevral 2006-cı il) və "Görkəmli Azərbaycanşünas alim" ("Xalq qəzeti", 20 iyul 2006-cı il) məqalələrini çap etdirmişdir.
Əsərləri
- “Azərbaycan: Coğrafi-təbii, etnoqrafik və iqtisadi mülahizat”
Mənbə
- Zakir Məmmədov (Baharlı), Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev (Baharlı) (soykökü, həyatı, yaradıcılığı). Bakı, 2015
- Ənvər Çingizoğlu, Baharlı oymağı,"Soy" dərgisi, 6(14) Bakı, 2008, səh. 22-79
- Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Şərq tarixi: Baharlılar. I kitab. Bakı, 2013
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Şərq tarixi: Baharlılar (Ensiklopedik məlumat kitabı).II kitab. Bakı, 2013
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy ocağı (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Xanlar xanı Bayram xan (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Əlişəkər bəy nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Mirzə Vəli bəy və onun nəslinin tanınmış övladları. "Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri" (Doqquzuncu buraxılış). Bakı, 2014.
İstinadlar
- ↑ Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
- ↑ Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Unudulmaz Azərbaycanşünas alim - Məhəmmədhəsən Baharlı. "525-ci qəzet", 17 fevral 2006-cı il
Həmçinin bax
- 1896-cı ildə doğulanlar
- Şuşada doğulanlar
- 24 iyunda vəfat edənlər
- 1937-ci ildə vəfat edənlər
- Bakıda vəfat edənlər
- Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin məzunları
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Repressiya qurbanları
- Vəliyevlər
- Baharlılar
- Azərbaycan alimləri
- Azərbaycanlı alimlər
- Kiyevdə oxuyan azərbaycanlı tələbələr
- Azərbaycan etnoqrafları