Monoetnik dövlət

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Monetnik dövlət və ya təkmillətli dövlət — bir ölkədə (regionda), müəyyən bir xalqın (etnosun) tarixən formalaşmış etnik ərazisində yaradılan və onun suverenliyini təcəssüm etdirən dövlət.

Monoetnik dövlətlərin nümunələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaponiya monoetnik ölkənin tipik nümunəsidir. Yaponiyada bütün ölkə monoetnikdir, lakin burada bir neçə etnik azlıqlar (məs. koreyalılar, aynular və ryukyuanlar) da yaşayır.[1] Onlar bütün əhalinin təxminən 1%-ni təşkil edir.[2]

Digər monoetnik ölkə Cənubi Koreyadır. Cənubi Koreyada kiçik etnik azlıqlar əhalinin təxminən 1%-ni təşkil edir. Bunlara təxminən 650,000 çinli mühacir daxildir.[3]

Sub-Sahara Afrikasının əksəriyyət hissəsi mono-irqi cəmiyyət hesab edilə bilər, lakin adətən bir ölkədə onlarla etnik qrupa rast gəlmək olar.

Məlumdur ki, Yuqoslaviya müharibələri Yuqoslaviyanı "de-fakto və de-yure monoetnik milli dövlətlər"[4] etdi, Bosniya və Herseqovina isə daha da monoetnik anklavlara bölündü.[5]

Monoetnik ölkələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkə Əhali Dominant qrup % İst
Maldiv adaları 379,270 Maldivllər 100% [6]
Şimali Koreya 24,252,231 Koreyalılar 99.9% [7][8]
Lesoto 2,203,821 Basuto 99.7% [9]
Misir 106,437,241 Misir
(Qibtilər də daxil olmaqla) 		99.7% [10]
Mərakeş 37,112,080 Mərakeşlilər 99% [11]
Kipr 1,266,676
(Şimali Kipr əhalisi daxil deyil) 		Kipr yunanları 98.8% [12]
Yaponiya[13][14][15] 126,702,133 Yaponiya 98.5% [16]
Ermənistan[17][18][19] 3,018,854 Ermənilər 98.1% [20]
Əlcəzair 44,700,000 Əlcəzairlilər 98% [21]
Albaniya 2,876,591 Albanlar 98% [22]
Tunis 11,721,177 Tunis 98% [23]
Macarıstan 9,937,628 Macarlar 98% [24]
Banqladeş 162,951,560[25] Benqallar 98% [26]
İordaniya 10,945,512 Ərəblər 98% [27]
Monqolustan 3,081,677 Monqollar 97% [28]
Polşa[29][30] 38,523,261 Polşa xalqı 96.9% [31]
Cənubi Koreya 51,446,201 Koreyalılar 96% [32]
Portuqaliya 10,839,514 Portuqallar 95.9% [33]
Livan 6,859,408 Livanlılar
 95% [34]
Çexiya 10,610,947 Çexlər 95% [35]
Haiti 11,439,646 Afro-haitililər 95% [36]
İslandiya 332,529 İslandiyalılar 94% [37]
Finlandiya 5,537,364 Finlər 93.5% [38]
Yunanıstan 11,183,716 Yunanlar 93% [39]
Azərbaycan 10,180,770 Azərbaycanlılar 91.6% [40]
Çin 1,384,688,986 Han çinləri 91.6% [41]
Xorvatiya 3,871,833 Xorvatlar 91.6% [42]
İtaliya 60,483,973 İtalyanlar 91.5% [43]
Kamboca 15,552,211 Kxmerlər 90% [44]
Rumıniya 16,792,868 Rumınlar 88.9% [45]
Ukrayna 41,554,836 (işğal olunmamış ərazi) Ukraynalılar ~87% [46]
Gürcüstan 3,716,858 (işğal olunmamış ərazi) Gürcülər 86.8% [47]
Danimarka 5,873,420 Danimarkalılar 86.11% [48]
Tailand 59,878,001 Tailandlılar 86% [49]
Vyetnam 96,208,984 Vyetnamlılar 85.3% [50]
Somali 15,893,219 Somalililər 85% [51]
Türkmənistan 6,031,187 Türkmənlər 85% [52]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Osamu Arakaki, Refugee Law and Practice in Japan, Ashgate Publishing, 2008, səh. 36, ISBN 978-0754670094
  2. ↑ [1] Arxivləşdirilib 14 oktyabr 2013 at the Wayback Machine 平成２４年末現在における外国人登録者統計について].
  3. ↑ "Trying to teach South Korea about discrimination", The Los Angeles Times, 24 February 2009, 17 November 2016 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  4. ↑ Gary Dempsey, Exiting the Balkan Thicket, Cato Institute, 2002, 91–, ISBN 978-1-930865-17-4
  5. ↑ Memisevic, Ehlimana. "How Bosnia and Herzegovina is enshrining discrimination". Middle East Eye. 5 December 2022. 17 March 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 March 2023.
  6. ↑ Maldives Enthnography, Maldives-ethnography.com, Archived from the original on 16 January 2013, İstifadə tarixi: 30 June 2010
  7. ↑ CIA World Factbook Arxivləşdirilib 2015-08-12 at the Wayback Machine. 2016.
  8. ↑ DPR Korea 2008 Population Census: National Report (PDF), Pyongyang: Central Bureau of Statistics, 2009, 14 May 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2 October 2014
  9. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 2 July 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 12 October 2017
  10. ↑ Africa :: EGYPT, CIA The World Factbook, 27 September 2021, 9 October 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  11. ↑ "Morocco in CIA World Factbook", CIA.gov, 23 September 2021, 2 December 2022 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  12. ↑ "Cyprus", The World Factbook, CIA, 23 September 2021, 9 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023, Greek 98.8%, other 1% (includes Maronite, Armenian, Turkish-Cypriot), unspecified 0.2% (2011 est.)
  13. ↑ Language in Ethnicity: A View of Basic Ecological Relations, Walter de Gruyter, 1986, səh. 209, ISBN 9783110862805, Japan is widely believed to be a monolingual country with a monoethnic population...
  14. ↑ Henders, Susan J. Democratization and Identity: Regimes and Ethnicity in East and Southeast Asia. Lexington Books. 2006. səh. 117. ISBN 9780739107676. Many Japanese take it for granted that they live in a monoethnic society...
  15. ↑ Fackler, Martin. "Biracial Beauty Queen Challenges Japan's Self-Image". The New York Times. 29 May 2015. 7 February 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 April 2023. ...a country that still regards itself as mono-ethnic.
  16. ↑ "Japan", The World Factbook, Central Intelligence Agency, 29 September 2021, 5 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  17. ↑ Abrahamian, Levon, Armenian identity in a changing world, Mazda Publishers, 2006, səh. 19, ISBN 9781568591858, ...the practically monoethnic Armenian Republic...
  18. ↑ Department of International Relations Association. Gotchev, Atanas (redaktor ). The New European security architecture and issues of early warning and conflict prevention. Albatros. 1997. səh. 110. Thus Armenia became the most mono-ethnic country in the CIS and the Middle East.
  19. ↑ Cornell, Svante. Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus. Routledge. 2005. səh. 129. ISBN 9781135796693. Whereas Armenia is now basically a mono- ethnic state...
  20. ↑ "2011թ. հոկտեմբերի 12-21-ը Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացված մարդահամարի արդյունքները [Results of the 2011 October 12-21 census in Armenia]" (PDF), armstat.am (erməni), National Statistical Service of Armenia, səh. 144, 12 March 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF)
  21. ↑ Africa :: ALGERIA, CIA The World Factbook, 27 September 2021, 4 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  22. ↑ "Minority Rights and the Republic of Albania: Missing the Implementation", lup.lub.lu.se (ingilis), səh. 11, 2020-10-14 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-04-13, From the ethnic point of view, according to the Albanian government's reports, 98 percent of the population is Albanian and only two percent consist of Greek, Macedonian, Montenegrin recognized as national Minorities and Roma, Aromaninan recognized as ethnic - linguistic Minorities by the Albanian state.
  23. ↑ "Tunisia", The World Factbook, CIA, 27 September 2021, 10 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023, Arab 98%, European 1%, Jewish and other 1%
  24. ↑ "Hungarian census 2011 - final data and methodology" (PDF), ksh.hu, Hungarian Central Statistical Office, 2013-10-12 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 2023-04-13
  25. ↑ World Population Prospects - Population Division - United Nations, 19 September 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 18 September 2017
  26. ↑ বাংলাদেশকে জানুন | People's Republic of Bangladesh | গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ সরকার, Bangladesh.gov.bd, 16 February 2015 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 16 February 2020
  27. ↑ Middle East :: JORDAN, CIA The World Factbook, 27 February 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 August 2016
  28. ↑ Skutsch, Carl, Encyclopedia of the World's Minorities (ingilis), Routledge, 7 November 2013, ISBN 9781135193881, 29 July 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  29. ↑ Fishman, Joshua A., The Earliest Stage of Language Planning: The "first Congress" Phenomenon, Walter de Gruyter, 1993, səh. 219, ISBN 9783110135305, After World War II Poland has become a primarily monoethnic...
  30. ↑ Cienski, Jan. "Coming soon to Poland – Vietnamese banking". Financial Times. 9 May 2013. 15 June 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2016. Monoethnic and monocultural Poland...
  31. ↑ "Poland", The World Factbook, Central Intelligence Agency, 22 September 2021, 30 July 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  32. ↑ "Ethnic Minorities And Immigrants in South Korea", WorldAtlas (ingilis), 29 March 2020 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 12 October 2017
  33. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 14 December 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 7 November 2017
  34. ↑ Lebanon - the World Factbook, 23 September 2021, 11 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
  35. ↑ O'Regan, David, International Auditing: Practical Resource Guide (ingilis), John Wiley & Sons, 27 January 2004, ISBN 9780471476955
  36. ↑ "Haiti Population 2019", World Population Review, 2019-02-12 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-04-13
  37. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 23 May 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 12 October 2017
  38. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 20 December 2022 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 28 November 2018
  39. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 9 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 12 October 2017
  40. ↑ "1.11. Əhalinin milli tərkibi (əhalinin siyahıyaalınmalarının məlumatlarına əsasən)". Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. 2021-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2020.
  41. ↑ "The World Factbook – Central Intelligence Agency", www.cia.gov (ingilis), 20 December 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 28 November 2018
  42. ↑ "Census of population, households and dwellings in 2021 - Population by towns/municipalities". Croatian Bureau of Statistics. 7 October 2022. 9 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 October 2022.
  43. ↑ "National Institute of Statistics(Italy)", demo.istat.it (italyan), 6 August 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 28 November 2018
  44. ↑ Cambodia, Central Intelligence Agency, 23 September 2021, 10 June 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023 – CIA.gov vasitəsilə
  45. ↑ Romanian 2011 census (final results) (PDF) (rumın), INSSE, 17 July 2013 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 28 August 2012
  46. ↑ "Population (by estimate) as of 1 February 2021.", ukrcensus.gov.ua, 6 March 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 24 March 2021
  47. ↑ "Archived copy" (PDF). geostat.ge. 5 February 2017 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2022.
  48. ↑ Udenrigsministeriet, Bekendtgørelse af ILO-konvention nr. 169 af 28. juni 1989 vedrørende oprindelige folk og stammefolk i selvstændige stater, 1997-09-10, 2020-10-08 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2022-05-14
  49. ↑ John Draper; Joel Sawat Selway, "A New Dataset on Horizontal Structural Ethnic Inequalities in Thailand in Order to Address Sustainable Development Goal 10", Social Indicators Research, 141 (4), January 2019: 284, doi:10.1007/s11205-019-02065-4, İstifadə tarixi: 6 February 2020
  50. ↑ Report on Results of the 2019 Census, General Statistics Office of Vietnam, 9 May 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 1 May 2020
  51. ↑ Population Estimation Survey 2014: For the 18 pre-war regions of Somalia (PDF), UNFPA, October 2014, səh. 22, 4 August 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 21 April 2020
  52. ↑ Central Asia :: TURKMENISTAN, CIA The World Factbook, 23 September 2021, 10 January 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 13 April 2023
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Monoetnik_dövlət&oldid=7483661"