Oktyabr rayonu (Ufa)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Oktyabr rayonu.
Rayon
Oktyabr rayonu
rus. Октя́брьский райо́н
başq. Октябрь районы
Rayonun xəritəsi
Gerb
Gerb

54°46′ şm. e. 56°02′ ş. u.

Ölkə Rusiya
Başqırdıstan Respublikası
Daxildir Ufa şəhər dairəsi
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1977-ci il
Sahəsi 131 km²
Saat qurşağı UTC +6
yayda UTC +7
Əhalisi
Əhalisi ▲ 243,205 nəfər (2017)
Etnik tərkib Ruslar, başqırdlar
Dini tərkib Xristiyanlar, müsəlmanlar
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +7 347
Oktyabr rayonu xəritədə

Lenin rayonu (rus. Октя́брьский райо́н, başq. Октябрь районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Oktyabr rayonu Ufa şəhərinin həm mərkəz, həm də cənub-şərq hissəsində yerləşir.

Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mövcud olduğu illərində rayon iki dəfə sərhədlərini dəyişmişdir. Birincisi 1986-cı ildə (Sipaylovo yaşayış məntəqəsinin çox intensiv tikintisi rayon əhalisini kəskin şəkildə artırdı, bu səbəbdən Oktyabr rayonunun bir hissəsini Sovet və Ordjonikidzeyə köçürülməli oldu), ikincisi isə 1992-ci ildə (Başqırdıstan Respublikasının Ufa rayonundakı Naqayevski kənd şurası dörd yaşayış məntəqəsini təqdim etmişdir. Bunlar Naqayevo, Jilino, Zinino və Naqayevski kordon idi). Müasir Oktyabr rayonunun ərazisi 13,613 hektardır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

23 mart 1976 tarixində RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin qərarı əsasında Ufa şəhəri Sovet, Kalinin və Ordjonikidze rayonları yaradılmışdır. Yeni rayonların yaradılması paytaxtın kapitalının inkişafı və əhalinin artması ilə əlaqədar idi.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhalinin sayı
1970[1] 1979[2] 1989[3] 2002[4] 2003[5] 2004[5] 2005[5]
253,311 ▲184,076 ▲231,651 ▲232,117 ▲232,341 ▼230,827 ▼230,411
2006[5] 2007[5] 2008[5] 2009[6] 2010[7] 2013[8] 2014[9]
▼228,954 ▲228,963 ▼228,865 ▲234,152 ▲238,871 ▲240,708 ▲241,238
2015[10] 2016[11] 2017[12]
▲241,425 ▲243,205

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda, Rusiyada və MDB-də ən böyük aviasiya müəssisələrindən biri olan "Ufa Alət İstehsalı Sənayesi Birliyi" (UAİSB), "Ufa Promsviyaz Zavodu" ASC, "Ufa Dəri Emalı Fabriki" ASC, "Ufa Kibrit" ASC, "Başlesprom" Ufa Neft Emalı və Mexanika Zavodu ASC, "Başqırd Qranit" MMC, Aviaspetsmontaj ASC, Lesoholdinqovaya şirkətinə aid olan Ufa Kontrplak Dəyirmanı ASC, "Böyük Panel Evlərin Tikintisi" ASC, "Baştransgaz", "Qazprom" ASC, "Başqırdenerqo" UGES, "Başqırdenerqo" şirkətinin "Enerqostroyremont" müəssisəsi, Başqırdnerqo ATP, UPATP-1-ın № 6 sütunu, № 1 Ufa Çorəkxanası, "İremel" Şərab və Vodka Zavodu və "Amstar" Pivə Zavodu yerləşir.

Rayonun quruluşunun başlanğıcından və formalaşma dövründən sonra Oktyabr rayonunda ticarət obyektlərinin kəskin çatışmazlığı baş verdi. 1987-ci ildə Başqırdıstan Respublikasının ən böyük ticarət mərkəzi olan "Başkiriya" açılmışdır[qeyd 1]. Bu unikal binada supermarket, "№ 1 Bazar" ərzaq bazarı, iaşə müəssisələri, mağaza, butik və restoran yerləşir. 1990-cı ildə Sipaylovo ticarət və bazar kompleksi (geyim bazarı) fəaliyyətə başlamış, 2010-cu ildə isə fəaliyyəti dayanmışdır. 2005-ci ildə Sipaylovskinin müasir 3 mərtəbəli ticarət və xidmət kompleksinin tikintisi başa çatmışdır.

İdman[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda yerləşən Rusiyanın qısa yol mərkəzlərindən biri olan "№ 1 Sdyusşor" yerləşir. Məktəbin məzunları arasında beynəlxalq səviyyəli Rusiya idman ustaları arasında, Semyon Elistratov, Ruslan Zaxarov, Emil Karneyev, Bulat Valiullin, Vyaçeslav Kurqinyan, Yuliya Çaçina, Dimitri Şumilov, Sovet dövründə yaşamış olan tanınmış idmançılar arasında isə, Andrey Maksimov, Albert Timerbulatov və Ramil Bəşirov var.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeydlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Başkiriya" ticarət mərkəzi daha sonra "Başqırdıstan" ticarət mərkəzi, hal-hazırda isə "Başkiriya" həyat mərkəzi adlanır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Arxivləşdirilib 2017-06-25 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
  2. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Arxivləşdirilib 2017-06-26 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
  3. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения Arxivləşdirilib 2017-06-27 at the Wayback Machine (rus.). 22 avqust 2011 tarixində.
  4. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов — райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более Arxivləşdirilib 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа Arxivləşdirilib 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
  6. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года Arxivləşdirilib 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
  7. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан Arxivləşdirilib 2019-05-17 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
  8. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
  9. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
  10. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года Arxivləşdirilib 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
  11. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Oktyabr_rayonu_(Ufa)&oldid=6674300"