Portal:Tibb

redaktə   "Medicus curat, natura sanat - Təbiət sağaldır, həkim kömək edir". Tibb portalına xoş gəlmisiniz! redaktə   Seçilən məqalə Qarayara və ya Sibir yarası (yun. anthrax mənası kömür deməkdir) — kəskin zoonoz yoluxucu seroz-hemorragik və nekrotik iltihabın inkişafı ilə xarakterizə olunan xəstəlik. Xəstəlik lokallaşmış (dəridə) və yayılmış (septik) formalarda kəskin nəzərə çarpan intoksikasiya sindromu ilə cərəyan edir. Bəzən bu xəstəliyi "bədxassəli çiban" da adlandırırlar. Qarayara qədim zamanlardan "müqəddəs od", "fars odu" və s. adlar altında məlumdur. S.S. Andreyevski (1788) Uralda öz-özünü yoluxdurma təcrübəsi ilə insan və heyvanların qarayarasının identikliyini müəyyən etmişdir. Alman tədqiqatçısı Pellender (1849) qarayara basillərini xəstə heyvanların qanından almışdır. Baytar həkimi F. Brauell Rusiyada (1857) qarayaratörədici mikrobunu ölmüş adamın qanında tapmışdır. Robert Kox (1876) süni qidalı mühitlərdə xəstəliyin törədici mikrobunun təmiz kulturasını almış, onun spor əmələgətirmək qabiliyyətini aşkar etmiş və eksperimentdə siçanlar üzərində qarayara infeksiyasını tədqiq etmişdir. Lui Paster ilk dəfə olaraq qarayara infeksiyasının spesifik profilaktikası üçün canlı peyvənd (vaksina) təklif etmişdir. Məqaləni oxu...' redaktə   Seçilən şəkil Qədim Roma dövrünə aid tibbi alətlər, e.ə. 2-3 əsr, Dövlət antik kolleksiyası, Münhen redaktə   Dərman bitkiləri Adi zirə (lat. Carum carvi) – zirə cinsinə aid bitki növü. Yoğun köklərə malikdir. Yerüstü gövdəsi şırımlıdır, yuxarı hissəsi budaqlıdır. Yarpaqları dövrəsində uzunsovdur, aşağıdakılar uzun saplaqlıdır. Çiçəkləri çətir şəklində yerləşmişdir, ləçəkləri ağdır və ya çəhtrayı rəngdədir. Meyvəsi dənəcikdən ibarətdir. Qeyd olunan rayonların subalp və alp çəmənliklərində; meşə açıqlıqlarında, çay kənarlarında zirə bitkisinə daha tez – tez təsadüf edilir. Qiymətli bitki olduğu üçün Azərbaycanın əksər rayonlarında çoxdan bəri becərilir. Elmi təbabətdə zirənin meyvəsindən istifadə olunur. Belə ki, meyvələri yetişənə az qalan vaxtda bitkinin yerüstü hissəsi çin və ya oraqla biçilib yığılır, sonra dərz bağlanır və bir müddət açıq havada qurudulub, tədarük məntəqəsinə göndərirlər. Burada qurudulmuş zirə otundan meyvələrini xırmanda döymək yolu ilə və ya xüsusi maşın vasitəsilə ayırıb təmizləyir, torbalara doldurub, aptek anbarlarına göndərirlər. Məqaləni oxu...' redaktə   Dərmanlar Piritramid (1-(3-tsiano-3,3-difenilpropil)-[1,4 -bipiperidin]-4-karboksamid; sinonimi: Dipidolor, Piridolan, Pirium) μ-reseptor aqonist sintetik opioid, cərrahi əməliyyatlar zamanı və xüsusən əməliyyat sonrakı ağrılara qarşı istifadə olunan güclü və sürətli təsirə malik narkotik ağrıkəsici. Piritramid 1960-cı ildə Paul Yanssen tərəfindən sintez olunaraq, 4- aminopiperidin törəməsi patenti altında klinikada tətbiq olunmağa başlanılmışdır. Preparat Avropa qitəsində xüsusilə Almaniyada geniş tətbiqini tapmış olsa da İngiltərə-Amerika dil arealında az tanınır. Analgetik qüvvəsi 0,7 olub, 15-20 mq pritramid təxminən 10-15 mq morfin ekvivalentindədir. Ürəkbulanma, qusma və tənəffüsün depressiyası kimi əlavə təsirləri morfinlə müqayisədə çox aşağıdır. Piritramid Almaniya və Avstriyada Dipidolor adı altında istehsal və istehlak olunur. Məqaləni oxu...' redaktə   Bilirsinizmi Süni qan dövranı aparatı - 1937-ci ildə amerikalı Con Gibbon ing. John Gibbon ekstrakorporal qan dövranını uğurla sınaqdan keçirmişdir. Süni ürək - ilk dəfə 2 dekabr 1982-ci ildə Robert Yarvikə mənsub alm. Jarvik-7‎ modelli süni ürək Uat universitet klinikasında təqaüdçü diş həkimi Barney Klark (21 yanvar 1921 - 23 mart 1983) üzərində ürək cərrahı Uilyam De Vries tərəfindən aparılan yeddi saatlıq əməliyyat zamanı köçürülmüşdür. Ebşteyn anomaliyası nadir anadangəlmə ürək qüsuru, üçtaylı qapaq anomaliyası, rastgəlmə tezliyi digər anadangəlmə ürək qüsurları ilə müqayisədə 1%-dir. Fallo tetradasının yeganə müalicəsi cərrahi yolladır. Spermatozoidin sürəti 0,1 mm/san və ya təqribən saatda 30 sm-dir. Insanda eyakulyasiyalı koitusdan 1-2 saat sonra spermatozoidlər uşaqlıq borularının, mayalanmanın baş verdiyi, ampulyar hissəsinə yetişmiş olurlar. İnsanın orqanizmində spermatozoidlər qeyri aktiv formada olurlar. Onların aktivliyi prostat şirəsinə qarışdıqdan sonra oradakı fermentlərin təsirindən baş verir. Onların qadın cinsiyyət yolundakı hərəkəti müstəqil şəkildə, maye axınının əks istiqamətində olur. Mayalanma üçün spermatozoid 20 sm məsafə (servikal kanal - 2 sm, uşaqlıq boşluğu - 5 sm, uşaqlıq boruları - 12 sm) qət etməlidir. İnsan orqanizmində spermotozoidlər yetişdiyi gündən başlayaraq 30-64 gün həyat qabiliyyətli olurlar. Eyakulyasiyadan sonra mühitdən asılı olaraq 24 saat sağ qala bilirlər. Uşaqlıq dəhlizində spermatozoidlər bir neçə saata məhv olurlar. Uşaqlıq boynunda, uşaqlıqda və uşaqlıq borusunda 3 günə qədər sağ qala bilirlər. Dalaq qanyaradıcı üzvlərin ən böyüyüdür; uzunluğu 10-12 sm, eni sm, qalınlığı 4 sm, çəkisi 150-200 q-dır. Zahiri şəkli qəhvə toxumuna bənzəyir, özü yumşaq və rəngi tünd qırmızıdır. Akonit (lat. Aconítum, yun. Aconae - ox, oxlu) çoxillik, lat. Ranunculaceae fəsiləsindən olan zəhərli bitki, Yunan mifologiyasına görə bu bitki, Heraklın aldadıb axirətdən gün işığına çıxartmış olduğu üçbaşlı köpək Kerber gün şüalarına tab gətirməyib quduzluqla qusaraq ifraz etdiyi seliyin torpağa düşməsindən göyərmişdir. Bu hadisə Akoni şəhəri yaxınlığında baş verdiyindən bitki də belə adlandırılmışdır. Yetkin şəxsin canlı sümüyü kimyəvi tərkibcə 50%-i su, 28%-i üzvi və 22%-i qeyri-üzvi maddədən ibarətdir. Maserasiya olmuş (yağı alınmış, yumşaq toxumalardan ayrılmış qurudulmuş) sümük 33,3%-i üzvi və 66,7%-i qeyri-üzvi maddədən ibarətdir. redaktə   Tibbin şöbələri A Allerqologiya Anatomiya Andrologiya Anesteziologiya Angiologiya C Cərrahiyyə D Dermatologiya E Emetologiya Endokrinologiya Endoskopiya Epidemiologiya F Farmakologiya Ftiziatriya G Gigiyena Ginekologiya H Hematologiya Hepatologiya Herontologiya İ İmmunologiya K Kardiologiya Q Qastroenterologiya L Laborator diaqnostika M Mamaçalıq Masaj Məhkəmə təbabəti Miologiya Müalicə idmanı N Narkologiya Nefrologiya Neontalogiya Nevrologiya Neyro cərrahiyə O Oftalmologiya Onkohematologiya Onkologiya Ortopediya Otorinolarinqologiya P Palliativ təbabət Parazitologiya Pediatriya Psixiatriya Pulmonologiya R Radiologiya Reanimatologiya Rentgenologiya Reproduktiv təbabət Revmatologiya S Somnologiya Sosial təbabət Stomatologiya T Terapiya Toksikologiya Transfuziologiya Travmatologiya U Urologiya Ü Ürək cərrahiyyəsi V Venerologiya Virusologiya redaktə   Tibbi indekslər: Xəstəliklər • Simptomlar • Sindromlar • Dərmanlar • Terminlər • Müdaxilələr • Ləvazimatlar 0–9 A B Ç C D E Ə F G H X İ J K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z redaktə   Hippokrat andı — Apollona - loğman Asklep, Higeya və Panakeya və bütün tanrıların şahidliyində and içirəm ki, verdiyim sözə və götürdüyüm öhdəliklərə gücüm və dərrakəm çatdığı qədər əməl edəcəyəm: bu sənətdə müəllimimi valideynlərim kimi tanıyacağam, qazandığımı onunla bölüşəcək və ehtiyaclarında ona köməkçi olacağam; onun övladlarını özümə qardaş bilib, öyrənmək istədikləri təqdirdə onlara bu sənəti bir ödəniş və ya sənəd almadan öyrədəcəyəm; şifahi dərsləri və təbabət biliklərini öz və müəllimimim övladlarına və ancaq təbabət qaydalarına sadiq və həkim andı içən şagirdlərimə öyrədəcəyəm. Bunlardan başqa bir kimsəyə öyrətməyəcəyəm. Gücüm çatdığı qədər müalicəmi heç bir vaxt pislik üçün deyil kömək üçün istifadə edəcəyəm. Məndən istifadə üçün zəhər istəyənə onu verməyəcəyim kimi, belə bir hərəkət tərzini belə tövsiyə etməyəcəyəm. Bunun kimi bir hamilə qadına uşaq salması üçün kömək etməyəcəyəm. Həyatımı, sənətimi tərtəmiz bir şəkildə istifadə edəcəyəm. Sidik kisəsi daşından əziyyət çəkənləri yarmayacaq və onları bu işlə məşğul olanlara həvalə edəcəyəm. Hansı evə daxil olaramsa, ancaq xəstənin xeyrini düşünəcəyəm, qəsdli olan bütün pisliklərdən qaçacağam, istər azad istər kölə olsun, kişi və qadınların bədənini sui-istifadə etməkdən çəkinəcəyəm. İstər sənətimin icrası, istərsə də sənətim xaricində insanlarla münasibətdə baş verənləri, görüb eşitdiklərimi bir sirr olaraq saxlıyacağam və kimsəyə açmayacağam. Andıma sadiq olaramsa qoy həyatımda və sənətimdə nəsibim xoşbəxtlik və insanların rəğbəti, olmaramsa bunun əksi olsun. Məqaləni oxu... redaktə   Təqvim 6 yanvar — 1944-cu il,  İsveçrə bioloq alimi Nobel mükafatı laueratı Rolf Tsinkernagelın doğum günü 11 yanvar — 1943-cu il, Kanada bioloq alimi Nobel mükafatı laueratı Ralf Staynmanın doğum günü 21 yanvar — 1926-cü il, ITA bioloq alimi Nobel mükafatı laueratı Kamillo Qolciin ölüm günü 30 yanvar — 1899-cu il, ABŞ bioloq alimi Nobel mükafatı laueratı Maks Teylerin doğum günü redaktə   Mərhəmət 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan Silahlı Qüvvələri Rusiyanın 366-cı motoratıcı alayının iştirakı ilə Xocalı şəhərini işğal edərkən, etnik azərbaycanlılara qarşı baş vermiş soyqırım. Qətlə yetirilənlərin sayı 613 nəfər, bunlardan 63 uşaq, 106 qadın və 70 qoca olmuşdur. 8 ailə tam məhv edilmiş, 25 uşaq hər iki, 130 uşaq isə bir valideynini itirmiş, 487 yaralının 76-sı uşaqlar olmuş, 1275 nəfər əsir alınmış, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Bu faciə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zamanı baş vermiş ən dəhşətli hadisələrdən biridir. redaktə   Kateqoriyalar Tibb Ölkələrinə görə tibb Şəxslər:Tibb Alternativ tibb Anesteziya Antiseptiklər Tibbi avadanlıqlar Tibbin bölmələri Cərrahi müdaxilə Tibbi cihazlar Dərmanlar Diabet Tibbi diaqnostika Duyma orqanları Tibb haqqında əsərlər Heyvan xəstəlikləri Həkimlər Xalq təbabəti Xəstəliklər İmplantatlar Tibbi informasiya mənbələri Karsinomalar Tibbi kitablar Komalar Tibb qaralamaları Qulaq Tibbi ləvazimatlar Tibbi məlumat mənbəyi Müalicə Ölüm səbəbləri Peyvəndlər Tibbi prosedurlar Şok Tibb tarixi Tibb terminləri Tibb təhsili Tibb təşkilatları Tibb üzrə fəlsəfə doktorları Tibbi etika Tibbi peşələr Tibbi təsnifatlar Tütünün sağlamlığa təsiri Ürək-damar sistemi Vitaminlər Təcili tibbi yardım Zoofiliya Anatomiya Ağciyərlərin anatomiyası Anatomiya diaqramları Anatomlar Arterial sistem Arteriya sistemi Baş Bədənin modifikasiyası Bioloji mayelər Bitki anatomiyası Cinsiyyət üzvləri Daxili sekresiya vəziləri Daxili üzvlər Damarlar Dəri Döş qəfəsi Əzələ sistemi Heyvan anatomiyası Həzm sistemi Xarici sekresiya vəziləri İnsan anatomiyası İnsan bədəni Qan Qaraciyər Anatomiya qaralamaları Qırtlaq Qurdlar Nevrologiya Orqan sistemləri Orqanizm toxumaları Orqanlar Vəzilər Biologiya Əlifba sırasına görə arxeyalar Biologiya qaralamaları 20–24 ID olan Taksonbar 25–29 ID olan Taksonbar 30–34 ID olan Taksonbar 35–39 ID olan Taksonbar 40+ ID olan Taksonbar Bioloji anlayışlar Biofizika Biologiya şablonları Biologiya tarixi Biologiyanın bölmələri Bioloji aləm Bioloji nomenklatura Bioloji sistemlər Bioloji təşkilatlar Bioloji tullantı Bioloqlar Biosidlər Bir neçə Vikiverilən elementi daxil edilmiş taksonlar Elektron bioloji resurslar Endemiklər Biologiya fəlsəfəsi GRIN-ni olmayan bitkilər haqqında məqalə IPNI-si olmayan bitki haqqında məqalə Bioloji qanunlar MBMM-siz bioloji məqalə Orqanizmlər Bioloji proseslər Simbioz Siyahılar:Biologiya Taksonbarda "from" parametri daxil edilməmiş məqalələr Taksonomik kateqoriyalar Biologiya terminləri Tipik növə aid olan Taksonbar ÜTMX-siz bioloji məqalə Vikinövə istinadı olmayan məqalə Vikiverilənlərdə ID-si olmayan taksonlar redaktə   Əlaqəli portallar Biologiya Kimya Fizika