Solomon adaları
Solomon adaları | |||||
---|---|---|---|---|---|
Solomon adaları | |||||
| |||||
To Lead is to Serve, Seek the unexplored, A fo ben, bid bont | |||||
Tarixi | |||||
• Müstəqillik | 7 iyul 1978 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Honiara-72 min nəfər (2009-cu il) | ||||
İdarəetmə forması | Konstitusiyalı monarxiya və parlamentli sistem | ||||
Monarx | III Çarlz (8.IX.2022~ ) | ||||
General-qubernator | David Tiva Kapu (7.VII.2024~ ) | ||||
Baş nazir | Jeremiah Manele (2.V.2024 ~ ) | ||||
Sahəsi | Dünyada 144-cü | ||||
• Ümumi | 28450 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 3.2% | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 735 min nəfər (162-ci) | ||||
• Siyahıyaalma (2019) | 720 956 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 25,3 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 2 056 million dollar | ||||
• Adambaşına | 2 712 dollar | ||||
İnternet domeni | .sb | ||||
ISO kodu | SB | ||||
BOK kodu | SOL | ||||
Telefon kodu | +677 | ||||
Saat qurşaqları | |||||
Nəqliyyatın yönü | sol[d][1] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Solomon adaları və ya Süleyman adaları — Sakit okeanda arxipelaq və dövlət. Papua Yeni Qvineyadan şərqdə yerləşir. Melaneziyanın tərkib hissəsidir.
Ərazisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sahəsi 28,45 min km²-dir.
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhalisi 523 min nəfərdir (2010). Əhalinin illik artımı yüksəkdir ~ 2%. Adanın əhalisi arasında melanezislər 145 min nəfər, papuaslar 45,4 min, polinezislər 6 min, mikronezislər 2 min təşkil edir. Bunlarla yanaşı adada həmçinin avropalılar da yaşayır.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bu arxipelaqı 1568-ci ildə ispan dəniz səyyahı Alvaro de Mendanya kəşf etdi. 1978-ci ilin iyulun 7-dən müstəqil dövlətdir.
İqtisadiyyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İnkişaf etməldə olan Solomon Adalarında xalqın ən önəmli gəlir qaynağı balıqçılıktır. Ölkədə neft məhsulları idxal edilməkdədir və 1998 ilinə qədərr ölkədə ağaç oduncağı, əsas ixracat məhsulu idi. Digər önəmli ixracat məhsulları hindistan cəvizi və xurma yağıdır. Adalar mis, sink, nikel və qızıl faydalı qazıntılar baxımından zəngindir. İxracat 1998 ilinə qədər, tropik agaç oduncağı dünya qiymətlərinin kəskin bir şəkildə düştüyü zaman, agaç oduncağı Solomon Adalarının əsas ixracat məhsulu idi və son illərdə Solomon Adaları meşələri təhlükəlili bir şəkildə həddindən çox istifadə olundu. İyun 2000-dəki etnik şiddətin ardından xurma yağı və qızıl ixracatı durarkən, ağac ixracatı düşdü. Son zamanlarda, Solomon adaları məhkəmələri canlı delfinlərin mənfəət üçün ixracatına yenidən icazə verdi, ən son Dubay və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin digər bölgələrinə ixracat edildi. Bu başlanğıcda hökumət tərəfindən Meksika-da 28 canlı delfinin daşınmasına görə beynəlxalq qınaqdan sonra sonra dayandırıldı. Bu həm Avstraliya, həm də Yeni Zellandiyadan və müxtəlif qoruma təşkilatlarından gələn qınamalarla bitdi. Digər önəmli nağd məhsullar və ixracatlar arasında kopra, kakao və palma yağı yer alır. 2017 ilində 317.682 ton hindistan cəvizi hasil edildi və ölkə dünyada 18-ci ən böyük hind qozu ixracatçısı oldu və ixracatın 24%-ni təşkil etdi. Kakao çəyirdəkləri əsas olaraq Quadalkanal, Makira ve Malaita adalarında yetişdirilir. 2017-də 4.940 ton kakao çəyirdəyi hasil edildi və Solomon Adaları dünyada ən böyük 27-ci kakao istehsalçısı oldu. Mədən sənayesi 1998-də Quadalkanaldakı Gold Ridge-də qızıl mədənləri fəaliyyətə başladı. Digər sahələrdə mineral araştırmaları davam etdi. Adalar mis, sink, nikel və qızıl kimi mineral qaynaqları baxımından zəngindir. 2006 ilindəki üsyanlardan sonra bağlanılan Gold Ridge mədəninin təkrar açılması yol üçün müzakirələr davam edir. Balıqçılıq Ölkədəki tək balıq konservasını istehsal edən bir Japon ortaq şirkəti olan Solomon Taiyo Ltd., etnik narahatlıqların bir nəticəsi olaraq 2000-ci illərin ortalarında bağlandı. Müəssisə yerli rəhbərlik tərəfindən yeniden açılmasına baxmayaraq ton balığı ixracatı davam etməmişdir. Turizm Özəlliklə dalış turizmi, Solomon Adaları üçün önəmli bir xidmət sektoru halına gələ bilər. Bununla birlikdə, turizm böyüməsi, infrastruktur və Logistik çətinliklər səbəbiylə problemlidir. 2017 ilində Solomon Adaları, dünyanın ən az ziyarət edilən ölkələrindən biri oldu. Ölkə sadəcə 26.000 turist tərəfındən ziyarət edildi. Hökumət, turist sayısını 2019 sonuna qədər 30.000-ə, 2025 ili sonuna qədər ildə 60.000 turistə çıxarmağı planlayır.