Kolumbiya: Redaktələr arasındakı fərq
k Removing Link FA template (handled by wikidata) |
k Removing Link GA template (handled by wikidata) |
||
Sətir 96: | Sətir 96: | ||
[[Kateqoriya:1810-cu ildə yarananlar]] |
[[Kateqoriya:1810-cu ildə yarananlar]] |
||
[[Kateqoriya:20 iyulda yarananlar]] |
[[Kateqoriya:20 iyulda yarananlar]] |
||
{{Link GA|eo}} |
|||
{{Link GA|es}} |
{{Link GA|es}} |
||
{{Link GA|fi}} |
|||
{{Link GA|yo}} |
20:52, 14 oktyabr 2014 tarixindəki versiya
Kolumbiya | |||||
---|---|---|---|---|---|
República de Colombia (isp.) | |||||
| |||||
Libertad y Orden, Freedom and Order, Свобода и ред, Colombia is magical realism, Wolność i porządek, Liberdade e orde | |||||
Rəsmi dili | ispan | ||||
Paytaxt | Boqota | ||||
Ən böyük şəhər | Boqota | ||||
İdarəetmə forması | Parlament Respublikası | ||||
Sahəsi | Dünyada 26-cı | ||||
• Ümumi | 1.142.000 km² | ||||
• Su sahəsi (%) | 8.8 | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 46.271.958 nəfər (28-ci) | ||||
• Sıxlıq | 229 nəf./km² (168-ci) | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 397.249 dollar | ||||
ÜDM (nominal) | |||||
• Ümumi (2008) | 240.832 dollar | ||||
İİİ (2010) | 55.9[mənbə göstərin] | ||||
İnternet domeni | .co | ||||
ISO kodu | CO | ||||
BOK kodu | COL | ||||
Telefon kodu | +57 | ||||
Saat qurşaqları | |||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d][1] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kolumbiya Respublikası (isp. República de Colombia [reˈpuβlika ðe koˈlombja]) — Cənubi Amerikada bir dövlət.
Etimologiya
Kolumbiya sözü Xristofor Kolumbun adı ilə bağlıdır (italyanca: Cristoforo Colombo; ispanca: Cristóbal Colón). 1819-cu ildə Böyük Kolumbiya Respublikası elan olundu. Bu respublikaya Venesuela general-qubernatorluğu və Yeni Qranada vitse-krallığı (indiki Kolumbiya, Panama, Venesuela və Ekvador) daxil idi. 1835-ci ildə Venezuela və Ekvador ayrıldıqdan sonra, yeni dövlət - Yeni Qranada Respublikası yaradıldı. 1858-ci ildə Yeni Qranadanın adı rəsmən dəyişdirilərək Qranada Konfederasiyası, 1863-cü ildə Kolumbiya Birləşmiş Ştatları və nəhayət sonrakı dövrlərdə indiki adı - Kolumbiya Respublikası oldu.
Koloniyalar
XVI əsrdən etibarən ispanlar Cənubi Amerikada, o cümlədən indiki Kolumbiya ərazisində koloniyalar qurmağa başladı. İspanlar ilk koloniyalarını Karib dənizi sahillərində yaratdılar. İlk koloniya isə - San-Sebastyan-de-Uraba indiki Panama ərazisində quruldu. 1536-cı ildə Qonsalo Ximenes de Kesadanın rəhbərliyi ilə 500 nəfərlik hərbi ekspedisiya göndərildi. Sonralar Yeni Qranada xristianlaşdırıldı və nəticədə 1549-cu ildə audiensi statusu aldı.
Coğrafi mövqeyi
Cənubi Amerikada yerləşən Kolumbiya Respublikası şimalda Karib dənizi, cənubda Peru və Ekvador, şərqdə Venesuela və Braziliya, qərbdə isə Panama və Sakit okean ilə həmsərhəddir. Sakit okean və Cənubi Amerika tavalarının sərhədində yerləşir. Bu səbəbdən fəal seysmikliyi ilə seçilir. Ölkənin qərbində yerləşən And dağları da bu tavaların toqquşması nəticəsində yaranıb. Qərb hissədən fərqli olaraq ölkənin şərq hissəsi platforma üzərində yerləşir və demək olarki seysmik hadisələr qeydə alınmır.
İqlimi
Kolumbiyanın iqlimi bölgələrinə görə müxtəlifdir. Vadilərdə tropik, yüksək yerlərdə isə mülayim iqlim qurşağı hökm sürür. İsti iqlim qurşağına malik olsa da ölkə dağlarının yüksəkliyində hər zaman qar olur.
Tarixi
İqtisadiyyatı
Flora və Faunası
Amazoniya meşələrində meymun, yaquar, timsah, armadillo və başqa çeşidli heyvanlar yaşayır. Tutuquşu, kalibra kimi quşlar digər köçəri quşlar kimi Şimali Amerikadan köç edərək qış həyatını burada keçirir.
Əhalisi
2014-cü ilin yanvar ayına olan məlumata əsasən əhalinin sayı 47,425,437-dır. Etnik mənsubiyyətə gəlincə əhali müxtəlif və çoxmillətlidir. İspan əsilli və metislər üstünlük təşkil edir, lakin amerindian kimi etnik qruplar da az deyil.
Dini
Əhalinin 90%-i xristian dininə sitayiş edir. 70,9% katolik, 16,7% protestantlıq, 4,7% ateistdir.