İrəvan qalasının işğalı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Number Pi (müzakirə | töhfələr)
6.173 redaktə
Number Pi (müzakirə | töhfələr)
6.173 redaktə
Sətir 6: Sətir 6:
[[İrəvan xanlığı]] 1747-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]ın ölümü və [[Əfşarlar İmperiyası]]nın zəifləməsi ilə [[Çuxursəəd bəylərbəyliyi]]nin ərazisinin bir hissəsində formalaşmışdır.<ref>Петрушевский И. П. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI - начале XIX вв. — Л., 1949. — С. 74 {{oq|ru|В Ереванской (Чухур-Са'дской) области (вилайете) большая часть территории составляла земли дивана и находилась под непосредственным управлением местного беглербега. После смерти Надир-шаха беглербегство стало наследственным и превратилось в полунезависимое ханство.}}</ref> Çuxursəəddən fərqli olaraq İrəvan xanlığından hakimiyyət [[xan]] titulu vasitəsilə irsən keçirdi.<ref name="sovetensiklopediya">Ереванское ханство — статья из Большой советской энциклопедии.</ref> İrəvan xanlığı cənubdan [[Maku xanlığı]], cənub-şərqdən [[Naxçıvan xanlığı]], şərqdən [[Qarabağ xanlığı]], şimal-şərqdən [[Gəncə xanlığı]], şimaldan [[Kartli-Kaxeti çarlığı]]{{ref+|İrəvan xanlığının şimalında yerləşən [[Borçalı xanlığı|Borçalı]], [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Şəmşədil sultanlığı|Şəmşədil]] Nadir şah tərəfindən Kartlinin idarəsinə verildi. 1801-ci ildə Gürcüstanın Rusiyaya birləşdirilməsi ilə Borçalı, Qazax və Şəmşədil sultanlığı rusların hakimiyyətinə keçdi.<ref name="Кавказское наместничество">[http://www.ia-centr.ru/archive/public_detailsab99.html?id=177 Мустафаева С. О. Некоторые аспекты административно-территориальных реформ на Южном Кавказе в XIX—XX вв. Информационно-аналитический центр по изучению общественно-политических процессов на постсоветском пространстве. 29.10.2006 г.] {{oq|ru|12 сентября 1801 г. специальным манифестом российского императора Александра I Восточная Грузия была присоединена к России. После упразднения Грузинского царства российские владения за Кавказским хребтом были объявлены губернией, «заключающей собственно Грузию (Карталинию и Кахетию) и мусульманские „дистанции“». Губерния делилась на Кахетию верхнюю (Телав), нижнюю (Сигнах), Карталинию верхнюю (Душет), среднюю (Гори), нижнюю (Тифлис) и Сомхетию (Лори). Кроме того, в состав губернии входили татарские дистанции: Борчалинская, Казахская, Шамшадинская}}</ref>|qeyd}} və qərbdən [[Osmanlı İmperiyası]] ilə həmsərhəd idi.
[[İrəvan xanlığı]] 1747-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]ın ölümü və [[Əfşarlar İmperiyası]]nın zəifləməsi ilə [[Çuxursəəd bəylərbəyliyi]]nin ərazisinin bir hissəsində formalaşmışdır.<ref>Петрушевский И. П. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI - начале XIX вв. — Л., 1949. — С. 74 {{oq|ru|В Ереванской (Чухур-Са'дской) области (вилайете) большая часть территории составляла земли дивана и находилась под непосредственным управлением местного беглербега. После смерти Надир-шаха беглербегство стало наследственным и превратилось в полунезависимое ханство.}}</ref> Çuxursəəddən fərqli olaraq İrəvan xanlığından hakimiyyət [[xan]] titulu vasitəsilə irsən keçirdi.<ref name="sovetensiklopediya">Ереванское ханство — статья из Большой советской энциклопедии.</ref> İrəvan xanlığı cənubdan [[Maku xanlığı]], cənub-şərqdən [[Naxçıvan xanlığı]], şərqdən [[Qarabağ xanlığı]], şimal-şərqdən [[Gəncə xanlığı]], şimaldan [[Kartli-Kaxeti çarlığı]]{{ref+|İrəvan xanlığının şimalında yerləşən [[Borçalı xanlığı|Borçalı]], [[Qazax sultanlığı|Qazax]] və [[Şəmşədil sultanlığı|Şəmşədil]] Nadir şah tərəfindən Kartlinin idarəsinə verildi. 1801-ci ildə Gürcüstanın Rusiyaya birləşdirilməsi ilə Borçalı, Qazax və Şəmşədil sultanlığı rusların hakimiyyətinə keçdi.<ref name="Кавказское наместничество">[http://www.ia-centr.ru/archive/public_detailsab99.html?id=177 Мустафаева С. О. Некоторые аспекты административно-территориальных реформ на Южном Кавказе в XIX—XX вв. Информационно-аналитический центр по изучению общественно-политических процессов на постсоветском пространстве. 29.10.2006 г.] {{oq|ru|12 сентября 1801 г. специальным манифестом российского императора Александра I Восточная Грузия была присоединена к России. После упразднения Грузинского царства российские владения за Кавказским хребтом были объявлены губернией, «заключающей собственно Грузию (Карталинию и Кахетию) и мусульманские „дистанции“». Губерния делилась на Кахетию верхнюю (Телав), нижнюю (Сигнах), Карталинию верхнюю (Душет), среднюю (Гори), нижнюю (Тифлис) и Сомхетию (Лори). Кроме того, в состав губернии входили татарские дистанции: Борчалинская, Казахская, Шамшадинская}}</ref>|qeyd}} və qərbdən [[Osmanlı İmperiyası]] ilə həmsərhəd idi.


Xanlığın mərkəzi İrəvan qala-şəhəri idi. Bu qala 1582-1583-cü illərdə Osmanlı sərkərdəsi Fərhad paşa tərəfindən inşa edilmişdi.<ref>{{cite news |title=Erevan |author=Encyclopædia Iranica |newspaper= |date= |url=http://www.iranicaonline.org/articles/erevan-1 |accessdate=2016-05-21 }}</ref> Hündürlüyü 40-50 metr olan qalanın divarı [[Zəngi çayı]] tərəfdən mağzallar, cənub, şərq və şimal tərəfdən xəndəklərlə əhatə edilmişdi. “Təbriz”, “Meydan” və “Körpü” adlı üç dəmir qapısı var idi. Qalanın içərisində Çuxursəəd bəylərbəyilərinin və İrəvan xanlarının yaşadığı [[Sərdar sarayı]] yerləşirdi. Burada xanın ailəsi üçün [[hərəm|hərəmxana]] da var idi.{{sfn|Qarayev|2010|pp=225-226}}
Xanlığın mərkəzi İrəvan qala-şəhəri idi. Bu qala 1582-1583-cü illərdə Osmanlı sərkərdəsi Fərhad paşa tərəfindən inşa edilmişdi.<ref>{{cite news |title=Erevan |author=Encyclopædia Iranica |newspaper= |date= |url=http://www.iranicaonline.org/articles/erevan-1 |accessdate=2016-05-21 }}</ref> Hündürlüyü 40-50 metr olan qalanın divarı [[Zəngi çayı]] tərəfdən mağzallar, cənub, şərq və şimal tərəfdən xəndəklərlə əhatə edilmişdi. “Təbriz”, “Meydan” və “Körpü” adlı üç dəmir qapısı var idi. Qalanın içərisində Çuxursəəd bəylərbəyilərinin və İrəvan xanlarının yaşadığı [[Sərdar sarayı]] yerləşirdi. Burada xanın ailəsi üçün [[hərəm|hərəmxana]] da var idi. İrəvan qalasından sonra xanlıqdakı ikinci ən böyük qala [[Sərdarabad qalası]] idi. Sərdarabad sonuncu İrəvan xanı [[Hüseynqulu xan Qacar]] tərəfindən 1810-1815-ci illərdə inşa edilmişdi. [[Araz]]ın sol sahilində yerləşən bu qala xəndəklərlə əhatə edilmişdi. Qalanın içərisində Xan sarayı yerləşirdi. [[Həsən xan Qacar]] (xanın qardaşı) və nəvəsi bu qalaya rəhbərlik edirdi.{{sfn|Qarayev|2010|pp=225-228}}


⚫
İrəvan hələ [[Rusiya-İran müharibəsi (1804-1813)|Birinci Rusiya-İran müharibəsi]] dövründə iki dəfə hücuma məruz qalmışdı. Bunların birincisi [[Pavel Sisianov]]un 1804-cü ildə etdiyi hücum idi. 10 min əsgər və 20 topa sahib ordu ilə qarşılaşan İrəvan xanlığı həmin dövrdə nominal olaraq müstəqil idi və fars ordusu tərəfindən hədələnirdi. Qacar şahı [[Fətəli şah Qacar|Fətəli]]nin vəliəhdi [[Abbas Mirzə]]nin 30 min əsgər və 6 topa sahib ordusu ruslar tərəfindən məğlub edilsə də, İrəvanın müqaviməti davam etdi.{{sfn|Baddeley|2011|pp=68-69}} İrəvan xanı [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] qalanın qapısını nə ruslara, nə farslara açmaq istəmirdi.{{sfn|Monteith|1856|pp=38}} Yağmurlu keçən payız daşınmanı çətinləşdirdiyi üçün Rusiya ordusu geri çəkildi. Daha sonra İrəvan öz qapılarını farslara açdı.{{sfn|Baddeley|2011|pp=68-69}} Məhəmməd xan dərhal Tehrana göndərildi.{{sfn|Monteith|1856|pp=41}} İrəvana edilən ikinci hücuma rəhbərliyi [[İvan Qudoviç]] edirdi. 1808-ci ildə baş verən bu hücum ilə eyni vaxtda 3 min nəfərlik rus ordusu Naxçıvanı tutdu. İrəvanın qarnizonu sayca çox idi və qida ilə yaxşı təmin edilmişdi, ancaq köhnə türk silahları xidmətə yararsız vəziyyətdə idi. Rusların gecə yürüşü və qala divarını zədələmə cəhdləri uğursuz oldu. Axırda həm İrəvanı mühasirə edən, həm Naxçıvanı işğal edən hərbi birləşmələr geri çəkildi. [[Gümrü]]yə qayıda bilən əsgərlərin sayı 5000-dən çox deyildi.{{sfn|Monteith|1856|pp=53-56}}
[[Sərdarabad qalası]] İrəvan qalasından sonra xanlıqdakı ikinci ən böyük qala idi. Sərdarabad sonuncu İrəvan xanı [[Hüseynqulu xan Qacar]] tərəfindən 1810-1815-ci illərdə inşa edilmişdi. [[Araz]]ın sol sahilində yerləşən bu qala xəndəklərlə əhatə edilmişdi. Qalanın içərisində Xan sarayı yerləşirdi. [[Həsən xan Qacar]] (xanın qardaşı) və nəvəsi bu qalaya rəhbərlik edirdi.{{sfn|Qarayev|2010|pp=227-228}}

⚫
İrəvan hələ [[Rusiya-İran müharibəsi (1804-1813)|Birinci Rusiya-İran müharibəsi]] dövründə iki dəfə hücuma məruz qalmışdı. Bunların birincisi [[Pavel Sisianov]]un 1804-cü ildə etdiyi hücum idi. 10 min əsgər və 20 topa sahib ordu ilə qarşılaşan İrəvan xanlığı həmin dövrdə nominal olaraq müstəqil idi və fars ordusu tərəfindən hədələnirdi. Qacar şahı [[Fətəli şah Qacar|Fətəli]]nin vəliəhdi [[Abbas Mirzə]]nin 30 min əsgər və 6 topa sahib ordusu ruslar tərəfindən məğlub edilsə də, İrəvanın müqaviməti davam etdi.{{sfn|Baddeley|2011|pp=68-69}} İrəvan xanı [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] qalanın qapısını nə ruslara, nə farslara açmaq istəmirdi.{{sfn|Monteith|1856|pp=38}} Yağmurlu keçən payız daşınmanı çətinləşdirdiyi üçün Rusiya ordusu geri çəkildi. Daha sonra İrəvan öz qapılarını farslara açdı.{{sfn|Baddeley|2011|pp=68-69}} Məhəmməd xan dərhal Tehrana göndərildi.{{sfn|Monteith|1856|pp=41}}

Birinci Rusiya-İran müharibəsi dövründə İrəvana edilən ikinci hücuma rəhbərliyi [[İvan Qudoviç]] edirdi. 1808-ci ildə baş verən bu mühasirə ilə eyni vaxtda 3 min nəfərlik rus ordusu Naxçıvanı tutdu. İrəvanın qarnizonu sayca çox idi və qida ilə yaxşı təmin edilmişdi, ancaq köhnə türk silahları xidmətə yararsız vəziyyətdə idi. Rusların gecə yürüşü və qala divarını zədələmə cəhdləri uğursuz oldu. Axırda həm İrəvanı mühasirə edən, həm Naxçıvanı işğal edən hərbi birləşmələr geri çəkildi. [[Gümrü]]yə qayıda bilən əsgərlərin sayı 5000-dən çox deyildi.{{sfn|Monteith|1856|pp=53-56}}


[[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|İkinci Rusiya-İran müharibəsi]] dövründə İrəvan xanı olan Hüseynqulu xan [[Qacarlar (xalq)|Qacarlar]]ın [[Qovanlı oymağı]]na mənsub idi. Fətəli şah onun bacısı ilə evlənmiş və öz qızını da Hüseynqulu xanın oğlu Məhəmmədqulu ilə evləndirmişdi. Onun sikkə zərb etdirmək və dövlət gəlirinin çox hissəsini müdafiə məqsədləri üçün saxlamaq hüququ var idi. Erməni və rusdilli mənbələr onu mehriban, düzgün, alicənab, vicdanlı, ədalətli olaraq təsvir edirlər.<ref name=BOURNOUTIANIranica2004>{{cite encyclopedia |last=BOURNOUTIAN |first=GEORGE A. | title= ḤOSAYNQOLI KHAN SARDĀR-E IRAVĀNI | encyclopedia=Encyclopædia Iranica | accessdate=2011-10-09|url=http://www.iranicaonline.org/articles/hosaynqoli-khan-sardar-e-iravani}}</ref>
[[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|İkinci Rusiya-İran müharibəsi]] dövründə İrəvan xanı olan Hüseynqulu xan [[Qacarlar (xalq)|Qacarlar]]ın [[Qovanlı oymağı]]na mənsub idi. Fətəli şah onun bacısı ilə evlənmiş və öz qızını da Hüseynqulu xanın oğlu Məhəmmədqulu ilə evləndirmişdi. Onun sikkə zərb etdirmək və dövlət gəlirinin çox hissəsini müdafiə məqsədləri üçün saxlamaq hüququ var idi. Erməni və rusdilli mənbələr onu mehriban, düzgün, alicənab, vicdanlı, ədalətli olaraq təsvir edirlər.<ref name=BOURNOUTIANIranica2004>{{cite encyclopedia |last=BOURNOUTIAN |first=GEORGE A. | title= ḤOSAYNQOLI KHAN SARDĀR-E IRAVĀNI | encyclopedia=Encyclopædia Iranica | accessdate=2011-10-09|url=http://www.iranicaonline.org/articles/hosaynqoli-khan-sardar-e-iravani}}</ref>

14:34, 31 may 2016 tarixindəki versiya

İrəvan qalasının işğalı (rus. Взятие Эривани) —

Arxa plan

Həmçinin bax: İrəvan qalası və İrəvan şəhərinin tarixi

İrəvan xanlığı 1747-ci ildə Nadir şah Əfşarın ölümü və Əfşarlar İmperiyasının zəifləməsi ilə Çuxursəəd bəylərbəyliyinin ərazisinin bir hissəsində formalaşmışdır.[1] Çuxursəəddən fərqli olaraq İrəvan xanlığından hakimiyyət xan titulu vasitəsilə irsən keçirdi.[2] İrəvan xanlığı cənubdan Maku xanlığı, cənub-şərqdən Naxçıvan xanlığı, şərqdən Qarabağ xanlığı, şimal-şərqdən Gəncə xanlığı, şimaldan Kartli-Kaxeti çarlığı[qeyd 1] və qərbdən Osmanlı İmperiyası ilə həmsərhəd idi.

Xanlığın mərkəzi İrəvan qala-şəhəri idi. Bu qala 1582-1583-cü illərdə Osmanlı sərkərdəsi Fərhad paşa tərəfindən inşa edilmişdi.[4] Hündürlüyü 40-50 metr olan qalanın divarı Zəngi çayı tərəfdən mağzallar, cənub, şərq və şimal tərəfdən xəndəklərlə əhatə edilmişdi. “Təbriz”, “Meydan” və “Körpü” adlı üç dəmir qapısı var idi. Qalanın içərisində Çuxursəəd bəylərbəyilərinin və İrəvan xanlarının yaşadığı Sərdar sarayı yerləşirdi. Burada xanın ailəsi üçün hərəmxana da var idi. İrəvan qalasından sonra xanlıqdakı ikinci ən böyük qala Sərdarabad qalası idi. Sərdarabad sonuncu İrəvan xanı Hüseynqulu xan Qacar tərəfindən 1810-1815-ci illərdə inşa edilmişdi. Arazın sol sahilində yerləşən bu qala xəndəklərlə əhatə edilmişdi. Qalanın içərisində Xan sarayı yerləşirdi. Həsən xan Qacar (xanın qardaşı) və nəvəsi bu qalaya rəhbərlik edirdi.[5]

İrəvan hələ Birinci Rusiya-İran müharibəsi dövründə iki dəfə hücuma məruz qalmışdı. Bunların birincisi Pavel Sisianovun 1804-cü ildə etdiyi hücum idi. 10 min əsgər və 20 topa sahib ordu ilə qarşılaşan İrəvan xanlığı həmin dövrdə nominal olaraq müstəqil idi və fars ordusu tərəfindən hədələnirdi. Qacar şahı Fətəlinin vəliəhdi Abbas Mirzənin 30 min əsgər və 6 topa sahib ordusu ruslar tərəfindən məğlub edilsə də, İrəvanın müqaviməti davam etdi.[6] İrəvan xanı Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar qalanın qapısını nə ruslara, nə farslara açmaq istəmirdi.[7] Yağmurlu keçən payız daşınmanı çətinləşdirdiyi üçün Rusiya ordusu geri çəkildi. Daha sonra İrəvan öz qapılarını farslara açdı.[6] Məhəmməd xan dərhal Tehrana göndərildi.[8] İrəvana edilən ikinci hücuma rəhbərliyi İvan Qudoviç edirdi. 1808-ci ildə baş verən bu hücum ilə eyni vaxtda 3 min nəfərlik rus ordusu Naxçıvanı tutdu. İrəvanın qarnizonu sayca çox idi və qida ilə yaxşı təmin edilmişdi, ancaq köhnə türk silahları xidmətə yararsız vəziyyətdə idi. Rusların gecə yürüşü və qala divarını zədələmə cəhdləri uğursuz oldu. Axırda həm İrəvanı mühasirə edən, həm Naxçıvanı işğal edən hərbi birləşmələr geri çəkildi. Gümrüyə qayıda bilən əsgərlərin sayı 5000-dən çox deyildi.[9]

İkinci Rusiya-İran müharibəsi dövründə İrəvan xanı olan Hüseynqulu xan Qacarların Qovanlı oymağına mənsub idi. Fətəli şah onun bacısı ilə evlənmiş və öz qızını da Hüseynqulu xanın oğlu Məhəmmədqulu ilə evləndirmişdi. Onun sikkə zərb etdirmək və dövlət gəlirinin çox hissəsini müdafiə məqsədləri üçün saxlamaq hüququ var idi. Erməni və rusdilli mənbələr onu mehriban, düzgün, alicənab, vicdanlı, ədalətli olaraq təsvir edirlər.[10]

İrəvan qalasının birinci mühasirəsi

1827-ci ilin martında Tiflisdən hərəkətə keçən İvan Paskeviç 15 iyunda Benkendorfun öncü birliyi ilə birləşdi. Ruslar üçün önəmli olan bu qalanın işğal planı Sankt-Peterburqda cızılmışdı. Benkendorfun öncü birliyini aclıq və xəstəlik yormuşdu və farsların düşərgəsinə edilən süvari hücumu itkilərə səbəb olmuşdu. Ona görə də bu birlik Krasovskinin əsgərləri ilə əvəz edildi.[11] Əsgərlərin digər hissəsi isə Qərniçay yaxınlığında yerləşdirildi. Bundan sonra Paskeviç Abbasabad qalasına doğru hərəkət etdi və Abbas Mirzə məğlub olduqdan sonra Naxçıvan xanlığı Rusiya vilayətinə çevrildi.[12]

1827-ci ilin yayının isti keçməsi Krasovskinin ordusuna əziyyət verirdi. Günəşdə temperatur 53.7 °C, kölgədə isə 41.2 °C idi.[13] Yerli iqlim Rusiyadan təzə gələn əsgərlərin kütləvi şəkildə xəstəliklərə tutulmasına səbəb olurdu.[14][15] Qızdırma və yayılan dizenteriyaya görə döyüşə girə biləcəklərin sayı 4000-dən az idi.[16] Avqustda Qafqaz korpusuna rəhbərlik edən general-adyutant Paskeviç Qafqazdakı rus ordusunun vəziyyətini təsvir edərkən I Nikolaya məlumat verdi ki, istilər davam edir, otluq yoxdur, atlar yorulub və əsgərlərin üçdə bir hissəsi hospitaldadır. 1800 nəfərlik polklarda təqribən 1000 nəfər qalmışdı[17] (qvardiyada isə xəstələr 200-dən çox deyildi, 900 nəfər isə silahlı idi[18]). İki ay yağışsız keçdikdən sonra 21 iyunda Krasovski mühasirədən vaz keçməyə məcbur edildi. Beləliklə, İrəvanın mühasirəsini dayandırmaq və payızın başlanmasından əvvəl dağlara hərəkət etmək qərara alındı. Mühasirənin dayandırılmasının başqa bir səbəbi də o idi ki, azuqə və mühasirə silahlarının gətirilməsi avqustdan əvvəl gözlənilmirdi.[19]

21 iyun gecəsi diviziya mühasirə pozisiyasından geri çəkildi və Üçmüədzin monastırına getdi. Monastırda xəstə əsgərlər üçün xəstəxana qurulmuşdu.[şərh 1] 24 iyunda 2000-ə qədər əsgər azuqənin hazırlanmasına başladı. Krasovski qida ehtiyatı topladıqdan və monastrı silahlandırdıqdan sonra bir süvari batalyonu və erməni könüllülərindən ibarət kiçik bir birliyi burda qoyaraq öz korpusu ilə birlikdə Baş-Abaranskoy yüksəkliklərinə getdi və Cenquli mərzində düşərgə saldı.

Əştərək döyüşü

Ürəklənən İrəvan xanı monastıra hücum etdi Hələ də yaxınlıqda olan Krasovski bundan itkisiz qurtardı.[19] Əştərək döyüşündə ruslar böyük itki vermələrinə baxmayaraq Üçmüədzin monastırını mühasirədən xilas etdilər.[21]

Sərdərabad qalasının işğalı

5 sentyabrda Üçmüədzinə çatan Paskeviç yenidən İrəvanın mühasirəsini başlatmaq niyyətində idi. Ancaq bundan əvvəl 1500 əsgərin qoruduğu Sərdarabad qalası həll edilməli idi. Qala qarnizonuna İrəvan xanının qardaşı başçılıq edirdi. Mühasirənin 4-cü günündə qarnizon qaçmağa çalışdı ancaq onların 500-ü öldürüldü.[22]

İrəvan qalasının ikinci mühasirəsi və alınması

Sərdərabad qalasının işğalından 3 gün sonra rus ordusu İrəvanı mühasirə etdi. 2 dekabrda şəhər ruslar tərəfindən işğal edildi. İrəvan xanı həbs edildi və onun dəyər verdiyi malı — Teymurun qılıncı Rusiya imperatoruna göndərildi. 4000 fars piyadası əsir edildi və 49 top ələ keçirildi. İrəvan xanlığı süqut etdi və ərazisi rusların əlinə keçdi.[22]

Nəticəsi və təsirləri

Hücumun məşhur iştirakçıları

Mənbələr

Şərhlər

  1. ↑ Непосредственный участник тех событий капитан Соболев писал:
    «…Взяв мирные орудия: косы, серпы и топоры… одни, длинными рядами, косили траву, жали пшеницу, ячмень; другие, в ближайших деревнях искали дров. Везде раздавались громкие русские песни; слышны были весёлые рассказы, шутки. Казалось, что солдаты, припомнив себе тихую жизнь деревенскую, знакомые поля и резвую молодость, забыли о перенесённых, и не думали о предстоящих трудах».
    — «Несколько дней из моего Журнала во время Персидской кампании» М. Соболев[20].

Qeydlər

  1. ↑ İrəvan xanlığının şimalında yerləşən Borçalı, Qazax və Şəmşədil Nadir şah tərəfindən Kartlinin idarəsinə verildi. 1801-ci ildə Gürcüstanın Rusiyaya birləşdirilməsi ilə Borçalı, Qazax və Şəmşədil sultanlığı rusların hakimiyyətinə keçdi.[3]

İstinadlar

  1. ↑ Петрушевский И. П. Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI - начале XIX вв. — Л., 1949. — С. 74
  2. ↑ Ереванское ханство — статья из Большой советской энциклопедии.
  3. ↑ Мустафаева С. О. Некоторые аспекты административно-территориальных реформ на Южном Кавказе в XIX—XX вв. Информационно-аналитический центр по изучению общественно-политических процессов на постсоветском пространстве. 29.10.2006 г.
  4. ↑ Encyclopædia Iranica. "Erevan". İstifadə tarixi: 2016-05-21.
  5. ↑ Qarayev, 2010. səh. 225-228
  6. ↑ 1 2 Baddeley, 2011. səh. 68-69
  7. ↑ Monteith, 1856. səh. 38
  8. ↑ Monteith, 1856. səh. 41
  9. ↑ Monteith, 1856. səh. 53-56
  10. ↑ BOURNOUTIAN, GEORGE A. ḤOSAYNQOLI KHAN SARDĀR-E IRAVĀNI // Encyclopædia Iranica. İstifadə tarixi: 2011-10-09.
  11. ↑ Baddeley, 2011. səh. 164
  12. ↑ Baddeley, 2011. səh. 165
  13. ↑ Бобровский, 1895. səh. 102 / Ч. 4
  14. ↑ Утверждение русского владычества на Кавказе, 1906. səh. 274 / Т. 4, Ч. 1
  15. ↑ Нерсисян, 1975. səh. 41
  16. ↑ Керсновский, 1993
  17. ↑ Бобровский, 1895. səh. 105 / Ч. 4
  18. ↑ Акты, собранные Кавказской археографической комиссией, 1878. səh. 560, № 517, «Рапорт ген. Паскевича» / Т. 7
  19. ↑ 1 2 Baddeley, 2011. səh. 166
  20. ↑ Соболев, 1828. səh. 8
  21. ↑ Baddeley, 2011. səh. 167
  22. ↑ 1 2 Baddeley, 2011. səh. 169

Ədəbiyyat

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İrəvan_qalasının_işğalı&oldid=3604316"