Ana səhifə
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Hamının redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olanVikipediyaya xoş gəlmisiniz!
Hazırda Azərbaycanca Vikipediyada 200.998 məqalə mövcuddur. |
|
Hazırda Azərbaycan dilində 200.998 məqalə mövcuddur.
Həftənin seçilmiş məqaləsi
"We Can Do It!" — 1943-cü ildə ABŞ-də müharibə dövrü "Westinghouse Electric"də işləyən işçilərin əhvalının artırmaq üçün C. Hovard Miller tərəfindən yaradılmış plakat. Plakatın ümumiyyətlə Ceraldin Doyl adlı Miçiqan fabrik işçisinin xəbər agentliyinin ağ-qara fotoşəklinə əsaslandığı iddia olunur. Plakata İkinci dünya müharibəsi zamanı çox az rast gəlinirdi. Plakat erkən 1980-ci illərdə yenidən tapıldı və geniş miqyasda bir çox formalarda reproduksiya olundu. Plakat çox vaxt "We Can Do It!" adlandırılsa da, bəzən "Çəkicvuran Rozi" adlandırılırdı. 1980-ci illərdə plakat feminizm və digər siyasi məsələlərin təşviq edilməsində istifadə olunurdu. |
Həftənin yaxşı məqaləsi
Səma buğası — qədim Mesopotamiya mifologiyasında qəhrəman Gilqameşin döyüşdüyü mifik heyvan. Səma buğası hekayəsinin iki fərqli versiyası var. Onlardan ilki erkən şumercə yazılmış şeirdə, digəri isə standart Akkad dilində yazılmış Şumer şeiri olan "Gilqameş dastanı"nda yer alır. Şumer poeziyasında öküz tanrıça İnanna tərəfindən anlaşılmaz səbəblərdən Gilqameşə hücum etsin deyə göndərilir. "Gilqameş dastanı"nın VI lövhəsində akkadca verilən hesablarda tanrıça İştar (İnannanın şərqi sami dillərində ekvivalenti) Gilgameşə seksual xarakterli bir təklif irəli sürür, lakin Gilqameş bu təklifi rədd edir. Bundan qəzəblənən İştar atası Anunun yanına gedir və ondan Səma buğasını istəyir. Beləliklə, İştar Gilqameş və onun dostu Enkiduya hücum etmək üçün buğanı Uruk şəhərinə göndərir, amma ikisi həmin buğanı öldürür. |
Həftənin seçilmiş siyahısı
ABŞ milli parklarının siyahısı — (şəkildə Amerikan Samoası Milli Parkı təsvir olunub) ABŞ-də yerləşən 59 milli parka verilən ümumi ad. ABŞ Daxili işlər nazirliyinin tabeliyindəki Milli Park Xidməti tərəfindən idarə olunan və milli park adlandırılan xüsusi statuslu 59 qoruq ərazisi mövcuddur (2013). ABŞ-dəki milli parklar ABŞ Konqresinin qərarları ilə yaradılır. İlk ABŞ milli parkı 1872-ci ildə qəbul edilən qanunla və ABŞ prezidenti Uliss Qrantın təsdiqi ilə yaradılan Yellouston Milli Parkıdır. Bundan sonra 1875-ci ildə Mekkinak Milli Parkı yaradılmış, lakin 1895-ci ildə statusunu itirmişdir. Üçüncü və dördüncü milli parklar 1890-cı ildə qurulan Yosemit milli parkı və Sekvoya milli parkıdır. 1916-cı ildə ABŞ Konqresində qəbul olunan "Milli parklar" qanunu ilə federal dövlət adından milli parkları idarə etmək üçün ABŞ Daxili işlər nazirliyinin tabeliyində Milli Park Xidməti quruldu. |
Xəbərlər
- Ukrayna Silahlı Qüvvələri Kursk vilayətinə basqın edərək Rusiyanın Sudja şəhərinə və digər yaşayış məntəqələrinə nəzarəti ələ keçirib.
- Banqladeşin sabiq baş naziri Şeyx Həsinənin ölkəsindəki etirazlardan sonra vəzifəsindən istefa verməsinin ardından Məhəmməd Yunus (şəkildə) yaradılan müvəqqəti hökumətin başçısı təyin edilib.
- ABŞ vitse-prezidenti Kamala Harrisin 2024-cü ildə ABŞ-də keçiriləcək prezident seçkilərində namizədliyi rəsmi olaraq təsdiqlənib.
- HƏMAS lideri İsmayıl Haniyə İranın paytaxtı Tehranda öldürülüb.
Aktual hadisələr: İsrail–Həmas müharibəsi • Rusiya–Ukrayna müharibəsi • Sudanda vətəndaş müharibəsi
Son ölümlər: Alen Delon, Aydemir Akbaş, Aslanbek Aslaxanov, Susan Voycicki, Tsanq-Dao Li, Zemfira Nəcəfova
Bilirsinizmi…
- SSRİ istehsalı olan Tupolev Tu-144 (şəkildə) dünyanın ilk səsdən sürətli (supersonik) sərnişin təyyarəsi olmuşdur.
- Tokio tribunalı tərəfindən müharibə cinayətləri ilə ittiham olunmuş yeganə mülki şəxs olan Şumey Okava Müttəfiqlər tərəfindən "yapon Gebbels" adlandırılmışdır.
- Rus sovet mahnısı "Alyoşa"nın musiqisi bolqar partizan mahnısından ilhamlanmışdır.
- Meksikanın San-Pedro-Uamelula şəhərinin sakinləri şəhər merinin bir kayman ilə "nikah"ının uğur gətirəcəyinə inanırlar.
- İlk antisemitlərdən biri olan Mnasey yəhudilərin eşşəkləri ilahiləşdirdiyini və qızıl eşşək başına sitayiş etdiklərini iddia etmişdir.
Tarixdə bu gün
24 avqust: Bərdənin işğalı, BMT-də ilk qaradərili nümayəndə
944 — Ruslar Bərdə şəhərini ələ keçirmişlər.
1690 — Hindistanın Kəlkütə şəhərinin əsası qoyulmuşdur.
1815 — İndiki Niderland konstitusiyası qəbul edilmişdir.
1912 — Alyaska ABŞ-nin ərazisinə qatılmışdır.
1914 — Birinci Dünya Müharibəsi: Almaniya ordusu Belçikanın Namur şəhərini ələ keçirmişdir.
1931 — Fransa və Sovet ittifaqı arasında neytrallıq müqaviləsi imzalanır.
1950 — Edit Sampson BMT-də ilk ABŞ-lı qaradərili nümayəndə olur.
Vikimedia Fondunun digər layihələri
- Vikilüğət Lüğət
- Vikisitat Sitatlar
- Vikikitab Azad dərsliklər və təlimat kitabları
- Vikimənbə Azad əsər kitabxanası
- Vikixəbər Azad xəbər mənbəyi
- Vikiversitet Tədris materialları
- Vikinövlər Bioloji növlərin sistematikası
- Mediaviki Viki proqram təminatının təkmilləşdirilməsi
- Vikidata Ortaq verilənlər bazası
- Vikianbar Ortaq media anbarı
- Vikisəyahət Azad səyahət təlimatçası
- Meta-Viki Vikimedia koordinasiya mərkəzi