Şəfiqə Axundova

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Şəfiqə Axundova
Shafiga Akhundova.jpg
Sənətçi məlumatları
Doğum tarixi 21 yanvar 1924(1924-01-21)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 26 iyul 2013(2013-07-26) (89 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri II Fəxri Xiyaban
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Mənşə azərbaycanlı
Peşəsi bəstəkar
Üslub Klassik musiqi, opera
Musiqi aləti piano
Təhsili
Mükafatları "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı — 1998 "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1973
"Şöhrət" ordeni  — 2005
"Şərəf Nişanı" ordeni  — 1959 "Əmək veteranı" medalı Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şəfiqə Qulam qızı Axundova (21 yanvar 1924(1924-01-21), Nuxa – 26 iyul 2013(2013-07-26)[1], Bakı) — Şərqdə ilk opera yazan qadın bəstəkar, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (1998), "Şöhrət" ordeni laureatı.

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Şəfiqə Axundova 1924-cü ildə Şəki şəhərində anadan olub. 1943-1944-cü illərdə A.Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində oxuyarkən Üzeyir Hacıbəyovdan dərs alıb. 1956-cı ildə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını bəstəkarlıq ixtisası üzrə B. Zeydmanın sinfini bitirib. 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının xalq artisti adına layiq görülüb. 2004-cü ildə isə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib.[2]

O, 1972-ci ildə "Gəlin qayası" operasını yazmaqla Şərqin ilk opera yazan qadın bəstəkarı olmuşdur. Şəfiqə xanım həm də bir sıra gözəl mahnıların ("Leyla", "Bəxtiyar ellər" və s.), "Ev bizim, sirr bizim" operettasının (1965), simli kvartet üçün pyeslərin, dramatik teatr üçün "Aydın", "Əlvida Hindistan!", "Nə üçün yaşayırsan?" və s. tamaşaların, "Təlxəyin nağılı", "Dovşanın ad günü" və s. kimi uşaq tamaşalarının musiqisinin müəllifidir. Onun Azərbaycan şairlərinin şerlərinə bəstələdiyi gözəl lirik mahnıları və romansları xalq arasında çox məşhurdur.

Bəstəkar mahnı yazmaq ilə kifayətlənməyib mürəkkəb, eləcə də çətin bir janra müraciət edib və Şərqdə ilk opera yazan qadın kimi tarixə düşüb. 1971-ci ildə "Gəlin qayası" operası ilə musiqisevərləri valeh edib.

26 iyul 2013-cü ildə vəfat etmişdir[3].

Mükafatları[redaktə | əsas redaktə]

Əsərləri[redaktə | əsas redaktə]

  • "Gəlin qayası" operası;
  • "Ev bizim, sirr bizim" operettası;
  • BSO üçün süitalar;
  • Xor üçün silsilələr;
  • 300-ə yaxın mahnı və romans.

Filmoqrafiya[redaktə | əsas redaktə]

  1. Azərbaycan elləri (film, 1976)
  2. Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)
  3. Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ Shafiga Akhundova - first female composer of East
  2. ↑ Onlarla qürur duyuruq
  3. ↑ Şəfiqə Axundova dünyasını dəyişdi

Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]

  • Cəfərov, N. Onun üçün nəğmə həyat idi: Şəfiqə Axundova – 90 //Azərbaycan.- 2014.- 10 aprel.- S.10.
  • Musiqidə yaşanan ömür: Unudulmaz bəstəkar Şəfiqə Axundovanın 90 illiyi qeyd edilib: [Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] //Mədəniyyət.- 2014.- 11 aprel.- S. 3.
  • Şəfiqə Axundova – 90: [bəstəkar, Əməkdar incəsənət xadiminin yubileyi münasibətilə] //Mədəni həyat.- 2014.- № 2.- S.25.
  • Tofiq, H. Şəfiqə Axundovanın 90 illik yubileyi qeyd edilib: [M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] //Azad Azərbaycan.- 2014.- 11 aprel.- S.5.; Palitra.- 2014.-11 aprel.-S.13.; Şərq.- 2014.-11 aprel.-S.14.

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Video[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şəfiqə_Axundova&oldid=4956777"