Şəfiqə Axundova

Vikipediya, açıq ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Şəfiqə Axundova
Fotoqrafiya
Sənətçi məlumatları
Doğum tarixi
21 yanvar 1924(1924-01-21)
Doğum yeri Şəki
Vəfat tarixi 26 iyul 2013 (89 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Dəfn yeri II Fəxri Xiyaban
Vətəndaşlığı Flag of the Soviet Union.svg SSRİ→
Flag of Azerbaijan.svg Azərbaycan
Peşəsi bəstəkar
Üslub Klassik musiqi, opera
Təhsili Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyası
Mükafatları Xalq artisti
Azərbaycan SSR dövlət mükafatı
"Əmək veteranı" medalı "Şərəf Nişanı" ordeni Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı
Şöhrət ordeni - lent (2013).png
Commons-logo.svg Şəfiqə Axundova Vikianbarda

Şəfiqə Qulam qızı Axundova (21 yanvar 1924(1924-01-21), Şəki – 26 iyul 2013(2013-07-26)[1], Bakı, Azərbaycan) — Şərqdə ilk opera yazan qadın bəstəkar, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1973), Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (1998).

Həyatı[redaktə | əsas redaktə]

Şəfiqə Axundova 1924-cü ildə Şəki şəhərində anadan olub. 1943-1944-cü illərdə A.Zeynallı adına Bakı Musiqi Məktəbində oxuyarkən Üzeyir Hacıbəyovdan dərs alıb. 1956-cı ildə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını bəstəkarlıq ixtisası üzrə B. Zeydmanın sinfini bitirib. 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının xalq artisti adına layiq görülüb. 2004-cü ildə isə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib.[2]

O, 1972-ci ildə "Gəlin qayası" operasını yazmaqla Şərqin ilk opera yazan qadın bəstəkarı olmuşdur. Şəfiqə xanım həm də bir sıra gözəl mahnaların ("Leyla", "Bəxtiyar ellər" və s.), "Ev bizim, sirr bizim" operettasının (1965), simli kvartet üçün pyeslərin, dramatik teatr üçün "Aydın", "Əlvida Hindistan!", "Nə üçün yaşayırsan?" və s. tamaşaların, "Təlxəyin nağılı", "Dovşanın ad günü" və s. kimi uşaq tamaşalarının musiqisinin müəllifidir. Onun Azərbaycan şairlərinin şerlərinə bəstələdiyi gözəl lirik mahnıları və romansları xalq arasında çox məşhurdur.

Bəstəkar mahnı yazmaq ilə kifayətlənməyib mürəkkəb, eləcə də çətin bir janra müraciət edib və Şərqdə ilk opera yazan qadın kimi tarixə düşüb. 1971-ci ildə "Gəlin qayası" operası ilə musiqisevərləri valeh edib.

26 iyul 2013-cü ildə vəfat etmişdir[3].

Əsərləri[redaktə | əsas redaktə]

  • "Gəlin qayası" operası;
  • "Ev bizim, sirr bizim" operettası;
  • BSO üçün süitalar;
  • Xor üçün silsilələr;
  • 300-ə yaxın mahnı və romans.

Video[redaktə | əsas redaktə]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ 1,0 1,1 Shafiga Akhundova - first female composer of East
  2. ↑ Onlarla qürur duyuruq
  3. ↑ Şəfiqə Axundova dünyasını dəyişdi

Filmoqrafiya[redaktə | əsas redaktə]

  1. Azərbaycan elləri (film, 1976)
  2. Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)
  3. Bəstəkar Şəfiqə Axundova (film, 2012)

Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]

  • Cəfərov, N. Onun üçün nəğmə həyat idi: Şəfiqə Axundova – 90 //Azərbaycan.- 2014.- 10 aprel.- S.10.
  • Musiqidə yaşanan ömür: Unudulmaz bəstəkar Şəfiqə Axundovanın 90 illiyi qeyd edilib: [Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] //Mədəniyyət.- 2014.- 11 aprel.- S. 3.
  • Şəfiqə Axundova – 90: [bəstəkar, Əməkdar incəsənət xadiminin yubileyi münasibətilə] //Mədəni həyat.- 2014.- № 2.- S.25.
  • Tofiq, H. Şəfiqə Axundovanın 90 illik yubileyi qeyd edilib: [M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında] //Azad Azərbaycan.- 2014.- 11 aprel.- S.5.; Palitra.- 2014.-11 aprel.-S.13.; Şərq.- 2014.-11 aprel.-S.14.

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şəfiqə_Axundova&oldid=4479514"