Əməvilər

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Əməvilər
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Əməvilər xilafəti 750-ci ildə

Əməvilər (ərəb. الأمويون‎) və ya bəni Üməyyə ‏(ərəb. بنو أمية‎) — əsası I Müaviyə tərəfindən 661-ci ildə qoyulan müsəlman xəlifələri sülaləsi. Süfyani və mərvani əməviləri VIII əsrin ortalarına qədər Əməvilər xilafətini idarə etmişlər. Əməvilər sülaləsinin dövründə Xilafət ordusu indiki Cəbəlüttariq boğazını keçərək Avropaya girdi, müasir İspaniya torpaqlarına daxil olub yürüşü davam etdirdi. 750-ci ildə Əbu Müslimin qiyamı nəticəsində Əməvilər sülaləsini əvəz edən Abbasilər tərəfindən hakimiyyətdən devrilmiş və İspaniyada Kordova xilafətinin əsasını qoyan xəlifə Hişam ibn Əbd əl-Malikin nəvəsindən başqa bütün əməvilər həlak olmuşdur. Sülalənin banisi Əbdşəms ibn Əbdmanafın oğlu və Əbdülmütəllibin əmisi oğlu Üməyya ibn Əbd Şəms olmuşdur.

Raşidi xilafət
Əməvilər xilafəti
Kordova əmirliyi
Kordova xilafəti


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Üməyya ibn Əbdüşəms
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hərb
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əbül As
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əbu Süfyan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əl-Hakəm
 
 
 
 
 
Əffan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I MÜAVİYƏ
Dəməşq xəlifəsi
(661-680)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I MƏRVAN
Dəməşq xəlifəsi
(684-685)
 
 
 
 
 

I OSMAN
Raşidi xəlifəsi
(644-656)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I YEZİD
Dəməşq xəlifəsi
(680-683)
 
 
Əbdüləziz
 
Məhəmməd
 
 
 
 
 
 
 
Əbdülmalik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

II MÜAVİYƏ
Dəməşq xəlifəsi
(683-684)
 
 

II ÖMƏR
Dəməşq xəlifəsi
(717-720)
 

II MƏRVAN
Dəməşq xəlifəsi
(744-750)
 

I VALİD
Dəməşq xəlifəsi
(705-715)
 

I SÜLEYMAN
Dəməşq xəlifəsi
(715-717)
 

I HİŞAM
Dəməşq xəlifəsi
(724-743)
 

II YEZİD
Dəməşq xəlifəsi
(720-724)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I İBRAHİM
Dəməşq xəlifəsi
(744)
 
 
 

III YEZİD
Dəməşq xəlifəsi
(744)
 
 
Müaviyə
 

II VALİD
Dəməşq xəlifəsi
(743-744)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I ƏBDÜRRƏHMAN
Əndəlüs əmiri
(756-788)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I HİŞAM
Əndəlüs əmiri
(788-796)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I HAKƏM
Əndəlüs əmiri
(796-822)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

II ƏBDÜRRƏHMAN
Əndəlüs əmiri
(822-852)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I MƏHƏMMƏD
Əndəlüs əmiri
(852-886)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

I ABDULLAH
Əndəlüs əmiri
(888-912)
 

I MÜNZİR
Əndəlüs əmiri
(886-888)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Məhəmməd
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

III ƏBDÜRRƏHMAN
Əndəlüs əmiri
(912-929)
Əndəlüs xəlifəsi
(929-961)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əbdülmalik
 
Süleyman
 

II HAKƏM
Əndəlüs xəlifəsi
(961-976)
 
Əbdülcabbar
 
Übeydullah
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Məhəmməd
 
Əl-Hakəm
 

II HİŞAM
Əndəlüs xəlifəsi
(976-1009)
(1010-1013)
 
Hişam
 
Əbdürrəhman
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

IV ƏBDÜRRƏHMAN
Əndəlüs xəlifəsi
(1018)
 

III HİŞAM
Əndəlüs xəlifəsi
(1027-1031)
 

I SÜLEYMAN
Əndəlüs xəlifəsi
(1009-1010)
(1013-1016)
 

II MƏHƏMMƏD
Əndəlüs xəlifəsi
(1009)
(1010)
 

V ƏBDÜRRƏHMAN
Əndəlüs xəlifəsi
(1023-1024)
 

III MƏHƏMMƏD
Əndəlüs xəlifəsi
(1024-1025)
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Əməvilər xəlifə siyahısı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əməvilər xilafəti ən böyük dövrü (təqribən 750)
Şəkil Ad Ailə münasibəti Hökmranlığı Qeydlər
Əməvilər xəlifə siyahısı
I Muaviyə Əbu Süfyanın oğlu 661–680
I Yezid I Muaviyənin oğlu 680–683
II Muaviyə I Yezidin oğlu 683–684
I Mərvan I Muaviyənin oğlu 684–685
Əbdülməlik I Mərvannın oğlu 685–705
I Vəlid Əbdülməlikin oğlu 705–715
Süleyman Əbdülməlikin oğlu 715–717
II Ömər I Mərvanın oğlu olan Əbdüləzizin oğlu 717–720
II Yezid Əbdülməlik 720–724
Hişam Əbdülməlik 724–743
II Valid II Yezid 743–744
III Yezid II Valid 744–744
İbrahim Son of Al-Walid I 744–744
II Mərvan I Mərvanın oğlu olan Məhəmmədin oğlu 744–750 Səffah tərəfindən öldürüldü

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]