Albaniya iqtisadiyyatı
Albaniya iqtisadiyyatı — Albaniya Respublikasının iqtisadiyyatı.
Mündəricat
Əsas gəlir mənbəyi[redaktə | əsas redaktə]
İqtisadiyyatı bazar iqtisadiyyatına keçid durumundadır və mühacirlərin öz qohumlarına göndərdiyi vəsaitin, həmçinin İtaliya və Yunanıstanın ildə 400–600 milyon dollarlıq maliyyə köməyi sayəsində inkişaf edir[1].
Özəlləşdirilmə[redaktə | əsas redaktə]
İqtisadiyyatın dövlətsizləşdirilməsinə 1990-cı illərin ortalarında başlanmış; torpağın, ticarət və xidmət, nəqliyyat və tikinti sahələrinin özəlləşdirilməsi 2000-ci illərin əvvəlində sona yetirilmiş; iri sənaye obyektlərinin, bank sisteminin özəlləşdirilməsi 2003-cü ildən sonra aparılmışdır[1].
Əsas istiqamətləri[redaktə | əsas redaktə]
Sənaye[redaktə | əsas redaktə]
Ölkənin sənaye istehsalının strukturunda hasilat və xammal emalı sahələri başlıca yerləri tutur[1]. Əsas mineral ehtiyatları neft, qaz, xrom filizidir. Burada həmçinin mis, nikel, dəmir filizi, liqnit, təbii bitum hasil edilir[1]. Mineral xammal hasilatı, xrom filizi istisna olmaqla, 1990-cı illərdə kəskin şəkildə azalmışdır[1].
Elektrik enerjisi istehsalının 97%-i dağ rayonlarındakı kiçik SES-lərdən alınır. 2002-ci ildə ölkədə 5,3 milyard kVt-s elektrik enerjisi istehsal olunmuşdur[1].
Emaledici sənaye 1960-1980-ci illərdən inkişaf etmişdir[1].
Neft emalı, neft məhsulları istehsalı, neft-kimya və kimya, əlvan və qara metallurgiya, metal emalı və maşınqayırma, sement, ağac emalı, mebel, toxuculuq, tütün, yeyinti – zeytun yağı, şəkər, balıq, meyvə konservləri və s. istehsalı müəssisələri fəaliyyət göstərir[1]. 1997-ci ildə ildə 360 min ton neft məhsulları istehsal olunmuşdur[1].
Kənd təsərrüfatı[redaktə | əsas redaktə]
Kənd təsərrüfatı ölkə iqtisadiyyatının aparıcı sahəsidir[1]. 2003-cü ildə kənd təsərrüfatının Ümumi Daxili Məhsuldakı payı 47,6% olmuşdur[1].
Meşəçilik[redaktə | əsas redaktə]
Ağac tədarükü yalnız daxili tələbatı ödəyir[1].
Turizm[redaktə | əsas redaktə]
1990-cı illərdən beynəlxalq turizm inkişaf etməyə başlamışdır[1]. 2003-cü ildə xidmətlərlə birlikdə beynəlxalq turizmin Ümumi Daxili Məhsuldakı payı 47,6% olmuşdur[1].
Əsas turizm mərkəzləri ölkənin cənub-qərbindəki Saranda kurortu, Vlyoradan Adriatik sahili boyunca Sarandayadək uzanan Güllü sahil, Durres rayonundakı çimərliklərdir[2]. Girokastra, Kruya, Bərat şəhərlərində orta əsrlərə aid qəsr və qalalar vardır[2].
ÜDM[redaktə | əsas redaktə]
Ümumi Daxili Məhsulun həcmi 12 milyard dollar təşkil edir[1]. ÜDM-in 70%-i xüsusi sektora məxsusdur[1].
Əhalinin vəziyyəti[redaktə | əsas redaktə]
Avropanın ən kasıb ölkələrindən biri olan Albaniyada ölkə əhalisinin 30%-i yoxsulluq həddindən aşağı vəziyyətdə yaşayır[1].
Xarici iqtisadi əlaqələr[redaktə | əsas redaktə]
2002-ci ildə mal idxalı 1,5 milyard dollar, ixracı isə 340 milyon dollar olmuşdur[2].
Albaniyaya əsasən ərzaq, geniş tələbat malları, maşın və dəzgahlar, işlənmiş avtomobillər, gübrələr və s. gətirilir[2]. Xrom filizi, mis, nikel, bitum, tütün, çaxır ixrac edilir[2]. Əsas ticarət partnyorları İtaliya, Yunanıstan, Türkiyə və Almaniyadır[2].
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Albaniya iqtisadiyyatı // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : [25 cilddə] / baş red. M. K. Kərimov. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. — I cild. — Səhifələrin sayı: 608. — Səh.: 297. — 10 000 nüs. — ISBN 978-9952-441-02-4.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Albaniya iqtisadiyyatı // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası : [25 cilddə] / baş red. M. K. Kərimov. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2009. — I cild. — Səhifələrin sayı: 608. — Səh.: 298. — 10 000 nüs. — ISBN 978-9952-441-02-4.
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
- Bank of Albania (official site)
- Albania Economy Data from Quandl
- Ministry of Finance of Albania Official Website
- Comprehensive Balkanalysis.com 2012 report on Albania oil sector foreign investment
- Ministry of Economy, Trade, Energy, and Tourism of Albania Official Website
- Comprehensive current and historical economic data
- World Bank Trade Summary Statistics Albania 2012
| Albaniya mövzularda | ||
|---|---|---|
 |
Gerb • Bayraq • Himn • Dövlət quruluşu • Konstitusiya • Parlament • İnzibati bölgü • Coğrafiya • Şəhərlər • Paytaxt • Əhali • Dillər • Tarix • İqtisadiyyat • Valyuta • Mədəniyyət • Din • Kinematoqraf • Ədəbiyyat • Musiqi • Bayramlar • İdman • Təhsil • Elm • Nəqliyyat • Turizm • Poçt (tarixi və markaları) • İnternet • Silahlı qüvvələr • Xarici siyasət
| |
| Avropa ölkələrinin iqtisadiyyatı | ||
|---|---|---|
| Albaniya • Almaniya • Avstriya • Azərbaycan • Belarus • Belçika • Bolqarıstan • Bosniya və Herseqovina • Böyük Britaniya • Çexiya • Danimarka • Ermənistan • Estoniya • Finlandiya • Fransa • Gürcüstan • Xorvatiya • İrlandiya • İslandiya • İspaniya • İsveç • İsveçrə • İtaliya • Kipr Respublikası • Kosovo • Latviya • Litva • Lixtenşteyn • Lüksemburq • Macarıstan • Makedoniya • Malta • Moldova • Monako • Monteneqro • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Rusiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Kipr Türk Respublikası • Türkiyə • Vatikan • Yunanıstan | .svg) | |
