Butan (maddə)
Vikipediya, açıq ensiklopediya
| Butan (maddə) | |
 |
|
 |
|
| Ümumi | |
|---|---|
| Kimyəvi formulu | C4H10 |
| Molyar kütlə | 58.12 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | (0 °S-də) 0.6012 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | –138.4 °S |
| Qaynama nöqtəsi | –0,5 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS -da qeyd. nöm. | 106-97-8 |
| SMILES | CCCC |
Butan (C4H10) — Alkanlar sinfindən üzvi maddə. Kimyada ad n-butanın işarələməsi üçün istifadə olunur. n-butan və onun izomeri olan izobutanın qatışığı CH(CH3)3 da eyni adı daşıyır.
Zəhərlidir və tənəffüs orqanlarına təsir göstərir.
İzomerləri[redaktə | əsas redaktə]
Butanın 2 izomeri var:
| adı | formulu | formulun quruluşu | ərimə temperaturu, °S | qaynama temperaturu, °S |
| n-butan | CH3–CH2–CH2–CH3 | |
−138,3 | −0,5 |
| izobutan | CH(CH3)3 |  |
−159,6 | −11,7 |
Fiziki xassələri[redaktə | əsas redaktə]
Butan rəngsiz, iysiz yanan qazdır. Asanlıqla sıxılır. Suda həllolma qabiliyyəti 100 ml suda 6,1 mq-dır.
100 °S-yə yaxın temperaturda və 10 atm. təzyiqdə su ilə azotrop birləşmə əmələ gətirə bilir.
| Karbohidrogenlər | |
|---|---|
| Alkan | Metan • Etan • Propan • Butan • Pentan • Heksan • Heptan • Oktan • Nonan • Dekan • Undekan • Dodekan • Tridekan • Heksadekan |
| Alkenlər | Etilen • Propilen • Butilen • İzobutilen • Penten |
| Alkinlər | Asetilen • Propin • Butin |
| Dienlər | Butadien • İzopren |
| Digər doymamış k.-lər | Vinilasetilen • Diasetilen |
| Tsikloalkanlar | Tsiklopropan • Tsiklobutan • Tsiklopentan • Tsikloheksan • Dekalin • İndan |
| Aromatik birləşmələr | Benzol • Toluol • Dimetilbenzollar • Etilbenzol • Kumol • Stirol • Fenilasetilen • İndan • Tsiklobutadien • Difenil • Difenilmetan • Trifenilmetan • Tetrafenilmetan |
| Çox dövrlülər | Naftalin • Antrasen • Pentasen • Fenantren • Piren • Benzpiren • Azulen |
