FİFA 100

Pele

FİFA 100 — Ölkələrarası Futbol Federasiyası olan FİFAnın 4 mart 2004-cü ildə Londonda baş tutan yüzüncü il yubileyidir. Mərasimdə eyni zamanda aralarında dünya şöhrətli braziliyalı futbolçu Pelenin də olduğu, müxtəlif millətlərdən futbol adamları FİFA 100 adı altında dünyada yaşayan ən yaxşı futbolçuları seçmişlər. Ancaq 100 ədədi siyahıdakı futbolçuları təmsil etmir, çünki Pele bu ədədi 100 ilə məhdudlaşacağının çox çətin olduğunu demişdir. Siyahı peşəkar 123 kişi və 2 qadın futbolçudan təşkil olunmuşdur. (Qadın idmançılar ABŞ-lı Miçele Akers və Mia Hammdır.) FİFA 100 siyahısı hələ də futbolla məşğul olan 50 və futbola əlvida deyən 75 futbolçudan ibarətdir.

Kriteriya

Bəzi futbolçuların müşahidələri siyahının yaradılmasında istifadə edilən üsullardan ən mühümü olmuşdur. Köhnə siyasi günümüzün futbol şərhçisi — David Mellor Evening Standard qəzetinin bir bölməsində siyahının futbol sahələrində edilənlərdən çox siyasi amillərlə yaradıldığını hiss etdiyini yazmışdır. Mellor siyahının Pele tərəfindən deyil, FİFA-nın idarə heyəti tərəfindən qələmə alındığını yazmışdır. Mellor ayrıca siyahıdakı oyunçuların geniş bir coğrafi quruluşdan gəldiyini, ancaq gerçəkdə Cənubi Amerikalı və Avropa oyunçuların əksəriyyətlə siyahını meydana gətirmələrinin lazım olduğunu söyləmişdir. Digər tənqidlər isə siyahının yalnız günümüzün oyunçularına yönəldiyi fikrindədir.

Bir başqa soruşulması lazım olan FİFA sanksiyası ilə siyahının əslində "yaşayan futbolçu"ları ehtiva etməməsi, yalnız fəal futbol həyatı davam edən idmançılarla məhdud olmasıdır. Siyahı FİFA 100-cü ilini qeyd edərkən gəlmiş-keçmiş ən böyük futbolçuları ehtiva etməməkdədir. Nümunə olaraq Bobbi Moor, Lev Yaşin və ya Qarinçanın siyahıda olması lazım olduğu düşünülən adlardır.

Mübahisəli siyahıya ən diqqət çəkici reaksiya isə Pelenin köhnə komanda yoldaşı və Braziliya Milli Futbol Komandasımım keçmiş yarımmüdafiəçisi Gersondan gəldi. Gerson FİFA 100 siyahısında yer almamasını siyahının surətinin bir Braziliya televiziyasında cıraraq göstərdi. Marko van Basten və Uve Seeler isə prinsipləri səbəbiylə proyektdə yer almağı rədd etdilər.

Siyahı

Pele tərəfindən irəli sürülmüş 100 ən böyük futbolçunun siyahısı verilmişdir.

• Fəaliyyətini başa vuran futbolçular ulduzla nişanlanıb. (*).
• Davam edənlərdə isə italik vardır.

Argentina Oyunçu Mövqe Doğum tarixi Qabriel Batistuta* FW 1969-02-01 Ernan Krespo* FW 1975-07-05 Alfredo di Stefano FW 1926-07-04 Mario Kempes FW 1954-07-15 Dieqo Maradona FW/MF 1960-10-30 Daniel Passarella DF 1953-05-25 Xavyer Saviola* FW 1981-12-11 Omar Sivori FW 1935-10-02 Xuan Sebastian Veron* MF 1975-03-09 Xavyer Zanetti* DF/MF 1973-08-10 Belçika Oyunçu Möv. Dt Yan Silemans MF 1957-02-28 Jan-Mari Pfaff GK 1953-12-04 Franki Van der Elst MF 1961-04-30 Braziliya Oyunçu Möv. Dt Karlos Alberto DF 1944-07-17 Kafu* DF 1970-06-07 Falkao MF 1953-10-16 Pele FW 1940-10-23 Junior MF 1954-06-29 Rivaldo* MF 1972-04-19 Rivelinyo MF 1946-01-01 Roberto Karlos* DF 1973-04-10 Romario* FW 1966-01-29 Ronaldinyo* MF/FW 1980-03-21 Ronaldo* FW 1976-09-18 Calma Santos DF 1929-02-27 Nilton Santos DF 1925-05-16 Sokrates MF 1954-02-19 Ziko MF/FW 1953-03-03 Bolqarıstan Oyunçu Möv. Dt Hristo Stoiçkov FW 1966-02-08 Kamerun Oyunçu Möv. Dt Rocer Milla FW 1952-05-20 Çili Oyunçu Möv. Dt Elias Fiqeyrao DF 1946-10-25 İvan Zamorano FW 1967-01-18 Kolumbiya Oyunçu Möv. Dt Karlos Valderrama MF 1961-09-02 Xorvatiya Oyunçu Möv. Dt Davor Şuker FW 1968-01-01 Çexiya Oyunçu Möv. Dt Yosef Masopust MF 1931-02-09 Pavel Nedved* MF 1972-08-30 Danimarka Oyunçu Möv. Dt Brayn Laudrup FW 1969-02-22 Maykl Laudrup MF 1964-06-15 Peter Şmeyxel GK 1963-11-18 İngiltərə Oyunçu Möv. Dt Qordon Benks GK 1937-12-30 Devid Bekhem* MF 1975-05-02 Bobbi Çarlton MF 1937-10-11 Kevin Kiqan FW 1951-02-14 Qari Lineker FW 1960-11-30 Bobbi Muur DF 1941-04-12 Maykl Ouen* FW 1979-12-14 Alan Şirer* FW 1970-08-13 Fransa Oyunçu Möv. Dt Erik Kantona FW 1966-05-24 Marsel Desailli DF 1968-09-07 Didye Deşams MF 1968-10-15 Cast Fonteyn FW 1933-08-18 Tyerri Anri* FW 1977-08-17 Raymond Kopa MF 1931-10-31 Jan-Pyer Papin FW 1963-11-05 Robert Pires* MF 1973-10-29 Mişel Platini MF 1955-06-21 Lilian Türam* DF 1972-01-01 Marius Tresor DF 1950-01-15 David Trezeqe* FW 1977-10-15 Patrik Vyera* MF 1976-06-23 Zinəddin Zidan* MF 1972-06-23 Almaniya Oyunçu Möv. Dt Maykl Ballak* MF 1976-09-26 Frans Bekkenbauer SW 1945-09-11 Paul Breytner MF/DF 1951-09-05 Oliver Kan* GK 1969-06-15 Yürgen Klinsmann FW 1964-07-30 Sepp Mayer GK 1944-02-28 Lotar Matteus MF/SW 1961-03-21 Herd Müller FW 1945-11-03 Karl-Heinz Rummenigge FW 1955-09-25 Uve Seeler FW 1936-11-05 Qana Oyunçu Möv. Dt Abedi Pele FW 1964-11-05 Macarıstan Oyunçu Möv. Dt Ferents Puşkaş FW 1927-04-02 İtaliya Oyunçu Möv. Dt Roberto Bacco* FW/MF 1967-02-18 Franko Baresi DF 1960-05-08 Cüzeppe Bergomi DF 1963-12-22 Campiero Boniperti FW 1928-07-04 Gianluigi Buffon* GK 1978-01-28 Alessandro Del Piero* FW 1974-11-09 Giasinto Façetti DF 1942-07-18 Paolo Maldini* DF 1968-06-26 Alessandro Nesta* DF 1976-03-19 Gianni Rivera MF 1943-08-18 Paolo Rossi FW 1956-09-23 Françesko Totti* FW/MF 1976-09-27 Kristian Vyeri* FW 1973-07-12 Dino Zoff GK 1942-02-28 Yaponiya Oyunçu Möv. Dt Hidetoşi Nakata* MF 1977-01-22 Liberiya Oyunçu Möv. Dt Corc Vea FW 1966-10-01 Meksika Oyunçu Möv. Dt Huqo Sançez FW 1958-07-11 Niderland Oyunçu Möv. Dt Marko van Basten FW 1964-10-31 Dennis Berqkamp* FW 1969-05-10 Yohan Kroyff FW 1947-04-25 Edqar Davids* MF 1973-03-13 Ruud Qullit MF 1962-09-01 Rene van de Kerkhof MF 1951-09-16 Vili van de Kerkhof MF 1951-09-16 Patrik Klüvert* FW 1976-07-01 Yohan Neeskens MF 1951-09-15 Rud Van Nistelroy* FW 1976-07-01 Rob Rensenbrink FW 1947-07-03 Frank Raykard MF 1962-09-30 Klarens Seedorf* MF 1976-04-01 Nigeriya Oyunçu Möv. Dt Cey-Cey Okoça* MF 1973-08-14 Şimali İrlandiya Oyunçu Möv. Dt Corc Best MF 1946-05-22 Paraqvay Oyunçu Möv. Dt Romerito FW 1960-08-28 Peru Oyunçu Möv. Dt Teofilo Kubillas FW 1949-03-08 Polşa Oyunçu Möv. Dt Zbiqnev Boniek MF 1956-03-03 Portuqaliya Oyunçu Möv. Dt Eysebio FW 1942-01-25 Luiş Fiqu* MF 1972-11-04 Rui Kosta* MF 1972-03-29 İrlandiya Oyunçu Möv. Dt Roy Kin* MF 1971-08-10 Rumıniya Oyunçu Möv. Dt George Haci MF 1965-02-05 Rusiya Oyunçu Möv. Dt Rinat Dasayev GK 1957-06-13 Şotlandiya Oyunçu Möv. Dt Kenni Dalqliş FW 1951-03-04 Seneqal Oyunçu Möv. Dt El Haci Diuf* FW 1981-01-15 Cənubi Koreya Oyunçu Möv. Dt Honq Myunq-Bo* DF 1969-02-12 İspaniya Oyunçu Möv. Dt Emilio Butragueno FW 1963-07-22 Luis Enrike* MF 1970-05-08 Raul* FW 1977-06-27 Türkiyə Oyunçu Möv. Dt Rüştü Reçber* GK 1973-05-10 Emre Belözoğlu* MF 1980-07-09 Ukrayna Oyunçu Möv. Dt Andrey Şevçenko* FW 1976-09-29 ABŞ Oyunçu Möv. Dt Miçelle Akers MF/FW 1966-02-01 Mia Hamm* FW 1972-03-17 Uruqvay Oyunçu Möv. Dt Enzo Françeskoli FW 1961-11-12

Xarici keçidlər

• The FIFA 100