Həbib Sahir
| Həbib Sahir | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tərk |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Tehran |
| Vəfat səbəbi | İntihar etmişdir |
| Vətəndaşlığı | |
| Fəaliyyəti | şair, tərcüməçi |
| Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
| Həbib Sahir | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həbib Sahir — Azərbaycan və türk ədəbiyyatı tədqiqatçısı, tərcüməçi, yazıçı.
Həyatı və təhsili[redaktə | mənbəni redaktə et]
Həbib Sahir 1903-cü ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Atasını erkən yaşda itirən Həbib Sahir ilk təhsilini mollaxanada almışdır. Daha sonra orta təhsilini Təbrizdə Məhəmmədiyyə mədrəsəsində başa vurmuşdur. O, mədrəsədə təhsil aldığı illərdə Türkiyədə təhsil almış, fransız dili və ədəbiyyatı müəllimi olan Tağı Rüfət onun müəllimi olmuşdur. Tağı Rüfət şairdə Qərb ədəbiyyatına maraq oyatmışdır. [1][2]
Həbib Sahir 1927-ci ildə Türkiyəyə gedir. O, Türkiyədə yaşayan iranlılar üçün açılmış "Dəbistane-İraniyan" məktəbində iki il fars dili və ədəbiyyatı müəllimi kimi işləyir. 1929-cu ildə İstanbul Universitetinin tarix və coğrafiya fakültəsinə qəbul olunur. Burada çağdaş türk və fransız poeziyası ilə yaxından tanış olur. Təhsil aldığı müddətdə fransız dilini öyrənir, bu dildə əsərləri mütaliə edir. Həbib Sahir müəllimi Sədi bəyin tövsiyyəsi ilə "İran Azərbaycanının təbii coğrafiyası" adlı buraxılış işinin xülasəsini 1934-cü ildə "Azərbaycan yurd bilgisi" jurnalında silsilə şəklində nəşr etdirir.[1][2]
Yaradıclığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Türk və fransız şerinə yaxından bələd olan Sahir Lamartinin məşhur "Göl" poemasını Azərbaycan türkcəsinə tərcümə edir.[2]
Sahir Təbrizdə yaşadığı illərdə bir-birinin ardınca farsca yazdığı "Şəqaiq" ("Kölgələr"), "Gecə əfsanəsi", "Seçilmiş şeirlər" adlı kitabları çap olunur. Fransız, ərəb və rus dillərini yaxşı bilən şair Bodlerdən, Lamartindən, Qorkidən, Lermontov, Sədi, Hafiz, Xəyyamdan dilimizə bir sıra əsərləri tərcümə etmişdir. Eyni zamanda onun fransızca şeirlə və ərəbcə kiçik hekayələr yazdığı məlumdur. Cənubi Azərbaycanın tanınmış ziyalıları Tağı Rüfətdən sonra Azərbaycan dilində sərbəst şeir nümunələrinin yaradılmasını Həbib Sahirin adı ilə bağlayırlar.[2] Şair şeir yazmağa əruz vəzni ilə başlasa da, sonralar heca vəzninə üstünlük verdi.[1]
Ölümü[redaktə | mənbəni redaktə et]
85 yaşında Tehran yaxınlığındankı Aria şəhərində yaşadığı mənzilin pəncərəsindən özünü asdı. Tehranın “Beheşt-e Zəhra” qəbiristanlığında dəfn olunub.[2][3]
Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Həbib Sahir. Seçilmiş əsərləri. Bakı, "Lider", 2005. 192 səh.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Pərvanə Məmmədli. Ön söz. Həbib Sahir. Seçilmiş əsərləri. Bakı, "Lider", 2005. səh. 4–12. ISBN 9952-417-35-5
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 Həbib Sahir. "Seçilmiş əsərləri" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 2013-2-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 3 4 5 Vaqif Sultanlı, İrəc İsmayıl. "Güney Azərbaycan nəşri" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 30.10. 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ "Həbib Sahirin həyatı". 2022-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-23.