Qırılı

Qırılı
41°05′31″ şm. e. 45°30′42″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	358 m
Saat qurşağı	UTC+04:00
Qırılı

Qırılı — Azərbaycan Respublikasının Ağstafa rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Toponimikası

Kəntdə ilk insanlar Həsənsuçayının sol sahilində məskunlaşmışlar. Buna sübut olaraq köhnə qəbiristanlığın orada yerləşməsini göstərmək olar. Sonradan çayın sağ tərəfinə (indiki Tanrıverdilər məhəlləsinə) köçərək burada məskən salmışlar. Bu kəndə gəlib, ilk dəfə məskunlaşanlar Yuxarı Göycəli kəndindən köçüb gələnlər olublar. Elə bu səbəbdən kəndin adı Qırılı (yəni Yuxarı Göycəli kəndindən qırılıb ayrılmışlar) adlandırılıb.

Tarixi

Qırılı Kəndi Ağstafa rayonunun ən qədim kəndlərindən biridir. Kənd ərazisi bir çox məhəllələrdən ibarətdir: 1. Cağallı, 2. Cırdaxan, 3. Bozdağanlı, 4. Məmmədli, 5. Tut bağı, 6. Təpəbaşı, 7. Gödəklər, 8. Usublu, 9. Gödək oba, 10. Mahmudlu, 11. Təzə məhəllə, 12. Zəryərli, 13. Xallar, 14. Tanrıverdilər, 15. Allahverənli

Tarixi abidələri

Kəndin ərazisində bir sıra qədim yaşayış məskənləri vardır. Buna Qarğalartəpəsini misal göstərmək olar. Aparılmış arxeoloji araşdırmalardan da bəlli olur ki, hətta e.ə. V - e.ə. VI minilliklərdə (Neolit dövrü) bu ərazidə yaşayış olub və insanlar oturaq həyat tərzi keçirərək maldarlıqla, əkinçiliklə məşğul olmaqla yanaşı, misdən soyuq döymə üsulu ilə müxtəlif əşya və bəzəklərin düzəldilməsi ilə məşğul olublar. Araşdırılmalar nəticəsində həmçinin buradan gildən düzəldilmiş qadın fiquru və ən qədim metal əşya, mis muncuq tapılmışdır.

Coğrafiyası və iqlimi

Kənd rayon mərkəzindən 6 km məsafədə yerləşir. Bir sıra mühüm neft və qaz kəmərləri kəndin ərazisindən keçərək dünya bazarına çıxır. Buraya Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərini, Bakı-Tbilisi-Ərzurum Boru Xəttini və Trans-Anadolu qaz boru kəmərini misal göstərmək olar.

İqtisadiyyatı

Kənd əhalisi sənaye, elm və kənd təsərrüfatının, eləcə də səhiyyənin müxtəlif sahələrində çalışırlar. Əsas məşğuliyyət sahələrinə isə elm, təmir-tikinti işləri, kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri, şəhər və rayonlararası daşımaları həyata keçirən sərnişin və yük daşıması fəaliyyətini aid etmək olar.

1926-cı ildə el ağsaqqalı, öz dövrünün görkəmli şəxsiyyətlərindən olan Kərbalayı Alyar Qasımzadənin təşəbbüsü ilə əhalinin içməli suya olan təlabatını ödəmək üçün Eynallı kəndindən kəndin mərkəzinə kəhriz çəkilmişdir.

Mədəniyyəti

Kənddə kitabxana, mədəniyyət evi, poçt, elektron tipli ATS fəaliyyət gösdərir. Hal-hazırkı statistikaya əsasən kənddə əhalinin sayı 7000-dən çox, evlərin sayı isə 1400 -ə yaxındır.

Təhsil

Kənddə müasir tipli Sirac Əliyev adına tam orta məktəb və 2 ədəd körpələr evi fəaliyyət göstərir.

Səhiyyə

Kənddə tibb məntəqəsi mövcuddur.

Görkəmli şəxsləri

• Habil Haqverdiyev - (15.03.1939) fəlsəfə doktoru, dosent

Şəhidləri

• Sirac Əliyev (25.08.1973 - 27.03.1993) — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Nəriman Həsənov (20.02.1969 - 17.02.1994) — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Vüsal Rzayev (17.07.1975 - 16.02.1994) — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Xəyyad Abbasov (13.03.1963 - 17.02.1994) — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Bakir Abbasov (03.03.1965 - 21.04.1994) — Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Elvin İmaməliyev (09.05.1989 - 09.11.2020) — müəllim, məktəb direktoru, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Əliheydər Hüseynli (14.04.1994 - 09.11.2020) — gənc ziyalı, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Emin Əmrahov (09.06.1989 - 27.10.2020) — hərbi qulluqçu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Təbriz Quliyev (05.08.1994 - 27.10.2020) — hərbi qulluqçu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Elgün Abdullayev (01.04.1994 - 09.11.2020) — hərbi qulluqçu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi
• Rəhman Musayev (07.02.1997 - 14.08.2017) — hərbi qulluqçu, şəhid

Mənbə

• https://agstafaliseyi.ucoz.ru/news/2009-11-22-6
• http://azhistorymuseum.gov.az/az/exhibit/32

Xarici keçidlər

• Ağstafa Rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytı