Maku xanlığı

Maku xanlığı - Cənubi Azərbaycan ərazisində (indiki İran dövləti) xanlıq. (XVIII yüzilin 40-cı illəri - 1922-ci il). Mərkəzi Maku çəhəri. Xoy, Qaradağ, Naxçıvan, İrəvan xanlıqları və Osmanlı imperiyası ilə hüdudlanırdı.

Xanları

Əhməd Sultan (1747-1778), Hüseyn xan (1778-1822), Əli xan (1822-1866), Hacı İsmayıl xan (1866-1899), Teymur Paşa xan (1899-1922), Murtuzaqulu xan (1922)

Ümumi məlumat

Maku əyaləti Səfəvi hökmranlığı dövründə Çuxur Səd bəylərbəyliyinə daxil olan yarımmüstəqil sultanlıqdan ibarət idi. Onu bayat tayfasından olan nəsli hakimlər idarə edirdi.

Xanlığın banisi Əhməd Sultan idi. O, xanlığın idarəsi və möhkəmləndirilməsi üçün bəzi tədbirlər gördü. Xanın ölümündən sonra torpaqlar oğlanları Həsən və Hüseyn xan arasında bölündü. Həsən xan İrəvanlı Məhəmməd xan Qacardan asılılığa düşdü. Hüseyn xanın Mahmudi və Əbaqiyyə mahalları Osmanlılar tərəfindən tutuldu, lakin bu mahalları tezliklə geri ala bildi. Əli xanın dövründə xanlıq möhkəmlənməyə nail oldu. Bu xətt Hacı İsmayıl xanın zamanında da davam etdirildi. O, rus generalı Alxazovun Naxçıvan dəstələrilə birgə Təbriz üçün təhlükə yaradan Şeyx Übeydullanın dəstəsini məğlubiyyətə uğratdı. Teymur Paşa xanın dövründə xanlıq zəiflədi. 1922-ci ildə isə general Abdulla xan Təhmasibin İran qoşunları xanlığı tutdu və o ləğv olundu.

Mənbə

• Azərbaycan xanlıqları