Qəmər Topuriya

Qəmər Topuriya
Doğum adı	Tamara Vissarionovna Topuriya
Doğum tarixi	15 avqust 1902(1902-08-15)
Doğum yeri	Tiflis, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	3 iyun 1947(1947-06-03) (44 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası  SSRİ
Fəaliyyəti	teatr aktrisası
Fəaliyyət illəri	1917–1947
Teatr	Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qəmər Topuriya (əsl adı: Tamara Vissarionovna Topuriya; 15 avqust 1902, Tiflis – 3 iyun 1947, Bakı) — gürcü əsilli Azərbaycan aktrisası, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1943).

Həyatı

Qəmər Topuriya 15 avqust 1902-ci ildə Tiflisin Şeytanbazar adlı məhəlləsində doğulmuşdur. Qonşuları azərbaycanlı ailəli olduğuna görə Azərbaycan türkcəsində danışa bilirdi. Rus dilində beş sinif həcmində təhsil almışdır.

Əsl adı Tamara Vissarionovna Topuriya olan Qəmər Topuriya milliyyətcə gürcü olmuşdur. "Qəmər" onun təxəllüsüdür və səhnəyə çıxmasının ikinci ilindən tamaşaların proqramlarında adı belə (soyadsız) yazılıb. Aktrisalıq fəaliyyətinin dördüncü ilindən həm "Qəmər xanım", həm də "Qəmər Topuriya" imzaları ilə çıxış edib. Bəzi proqramlarda "Şəms Qəmər" kimi təqdim olunub. İlk dəfə dəfə 1917-ci ildə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Bəxtsiz cavan" tamaşasında "Qulluqçu" obrazında səhnəyə çıxmışdır.

O, 1918-1920-ci illərdə Tiflisdə və Bakıda müxtəlif truppaların hazırladıqları tamaşalarda, 1922-1925-ci illərdə Tiflis Dövlət Azərbaycan Teatrında işləyib. 1925-ci ilin əvvəllərində Bakıya dəvət olunan Qəmər Topuriya ömrünün sonunadək Azərbaycan Dram Teatrında aktrisalıq etmişdir.

Qəmər Topuriya uzun sürən xəstəlikdən sonra 3 iyun 1947-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.

Mükafatları

• "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 17 iyun 1943

İfa etdiyi əsas rollar

Tamaşa	Müəllif	Rol
Arşın mal alan	Üzeyir Hacıbəyov	Gülçöhrə və Asya
Məşədi İbad	Üzeyir Hacıbəyov	Gülnaz
Ər və arvad	Üzeyir Hacıbəyov	Minnət xanım
Evliykən subay	Zülfüqar Hacıbəyov	Pərzad
Əlli yaşında cavan	Zülfüqar Hacıbəyov	Gülcahan
Müsibəti-Fəxrəddin	Nəcəf bəy Vəzirov	Mələk xanım
Ölülər	Cəlil Məmmədquluzadə	Nazlı və Zeynəb
Topal Teymur	Hüseyn Cavid	Olqa
Səyavuş	Hüseyn Cavid	Firəngiz
Dubrovski	Aleksandr Puşkin	Anna Sovişina Anna Qlobova
Tufan	Aleksandr Ostrovski	Kabanixa
Cehizsiz qız	Aleksandr Ostrovski	Oqudalova
Günahsız müqəssirlər	Aleksandr Ostrovski	Korinkina
Göy quş	Moris Meterlink	Gecə məlaikəsi
Məkr və məhəbbət	Fridrix Şiller	Ledi Milford
Fiqaronun toyu	Pyer Bomarşe	Qrafinya
Kral Lir	Uilyam Şekspir	Reqana
Don Juan	Jan Batist Molyer	Şarlotta
Gülən adam	Viktor Hüqo	Hersoqinya Jozeanna
Müfəttiş	Nikolay Qoqol	Anna Andreyevna
Dəmirçi Gavə	Şəmsəddin Sami	Xubçöhr
Bakı müharibəsi	Cəfər Cabbarlı	Fəridə
Sevil	Cəfər Cabbarlı	Dilbər xanım
Aydın	Cəfər Cabbarlı	Susanna
1905-ci ildə	Cəfər Cabbarlı	Mariya Timofeyevna
Od gəlini	Cəfər Cabbarlı	Gülgün
Yaşar	Cəfər Cabbarlı	Tanya
Dönüş	Cəfər Cabbarlı	Xurşud