Keyxatu xan

Keyxatu xan
monq. ᠭᠠᠶᠺᠠᠲᠦ
Xan (Elxanilər dövləti)
1291 – 1295
Əvvəlki	Arqun xan
Sonrakı	Baydu xan
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	təq. 1259
Vəfat tarixi	24 mart 1295
Fəaliyyəti	suveren[d]
Atası	Abaqa xan
Anası	Nukdan xatun
Həyat yoldaşları	Qutluq Türkan qızı Səfvətəldünya-vəl-din Padşah xatun
Ailəsi	Çingizlilər, Elxanlılar sülaləsi
Dini	buddizm
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Keyxatu xan (monq. ᠭᠠᠶᠺᠠᠲᠦ; Buddist adı: Riçindorj; təq. 1259 – 24 mart 1295)  — Elxanlılar sülaləsindən beşinci elxan. Elxanlılar dövlətinin hökmdarı (1291–1295), Arqun xanın qardaşı və sələfi.

Hakimiyyəti

Hakimiyyətə gəlməmişdən əvvəl Anadolu valisi idi. Taxta iddiası Tağaçar noyon tərəfindən dəstəklənmişdi. Onun dövründə Xubilay xanın göndərdiyi Kököçin xatun Qazan xan ilə evləndirilmişdi. Onun hakimiyyəti əsasən xəzinənin xərclənməsi, xüsusilə nestorianlara güzəştlər ilə bilinir. 1292-ci ildə Sədr-əd din Zəncanini sahib-divan təyin etmişdi.

Pul islahatı

1294-cü ildə Keyxatu xan xəzinənin boşalmasının qarşısını almaq məqsədi ilə çaonu tədavülə buraxdı. Lakin bu tədbir səmərə vermədi, bazar qiymətləri artdı,

Ölümü

Keyxatu xanın hakimiyyəti sülh içində olsa da mənbələrə görə monqol əsilzadələrinin uşaqları ilə cinsi əlaqədə olmağı sevdiyi üçün əyanlar tərəfindən bəyənilmirdi. 1294-cü ildə xanın öz əmisioğlu Baydunu təhqir etməsi və edam əmrini verməsi xanın sonunu hazırladı. Baydu tabe olmaqdan boyun qaçırdı və üsyana qalxdı. Keyxatunun sərkərdəsi Tağaçar noyon Baydunun tərəfinə keçdi. Keyxatu isə Biləsuvara qaçdı və orda həbs olunaraq Təbrizə gətirildi. 24 mart 1295-ci ildə öldürüldü və yerinə Baydu xan keçdi.

Ailəsi

Həyat yoldaşları:

• Ayşə xatun Tuqu qızı Cəlair
• Dondi xatun Ağbuğa qızı Cəlair
• İltutmuş xatun Qutluq Temür qızı
• Padşah xatun Qütbəddin qızı
• Uruk xatun Saruçi qızı
• Buluqan xatun

Oğulları:

• Alafranq (Dondi xatundan) — Cahan Teymur xanın atası
• İranşah (Dondi xatundan)
• Çinq-Polad (Buluqan xatundan)

Qızları:

• Ula Qutluq (Ayşə xatundan) — Əmir Ğurbati ilə evlənmiş, iki övladı olmuşdur.
• İl Qutluq
• Ara Qutluq

Mənbə

• Jackson P. "Gayḵātū khan". Encyclopædia Iranica (ingilis). İstifadə tarixi: 2010-05-23.
• Mehmet Eti. "Gaykhatu". Anatolian Coins (ingilis). 2012-04-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-23.

Həmçinin bax

• Elxanilər dövləti
• Elxanilər sülaləsi

Xarici keçidlər

SƏLƏF Arqun xan

Keyxatu xan Elxanilər

XƏLƏF Baydu xan

Həmçinin bax