Məhəmməd Olcaytu
Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. (iyun 2022) |
Qiyasəddünya vəd-Din Məhəmməd Xüdabəndə Olcaytu Sultan | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
monq. ᠦᠯᠵᠡᠢᠲᠦ ᠺᠬᠠᠨ | |||||||
![]() | |||||||
|
|||||||
Sələfi | Qazan xan | ||||||
Xələfi | Əbu Səid Bahadur | ||||||
Şəxsi məlumatlar | |||||||
Doğum tarixi | |||||||
Vəfat tarixi | (34 yaşında) | ||||||
Vəfat yeri | Sultaniyyə | ||||||
Sülalə | Elxanilər | ||||||
Atası | Arqun xan | ||||||
Anası | Uruk xatun | ||||||
Həyat yoldaşı | məlum olan - Hacı Xatun | ||||||
Uşaqları | |||||||
![]() |
Sultan Məhəmməd Olcaytu xan (1280[1][2] – 16 dekabr 1316, Sultaniyə, Zəncan ostanı) — Qazan xanın qardaşı, Arqun xanın ikinci oğlu, elxan.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Olcaytu xan 24 mart 1282-ci ildə[3] doğulmuşdur. Arqun xan və xristian Uruk xatunun oğludur. İlk adı Nikolas idi.[4] Əvvəlcə buddist, daha sonra qardaşı Qazan ilə birlikdə sünni olmuşdu. Daha sonralar - 1310-cu ildə, Əllamə Hillinin təsiri ilə şiə olmuşdur. Bundan sonra adını Məhəmmədə çevirmişdir.
Hakimiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
1304-cü ildə qardaşı Qazan xanın yerinə xan seçilmişdir. Həmin il Arqun xan dövründən bəri salınmağa başlamış Sultaniyyə şəhərinin tikintisi bitmişdir. Xan, Sultaniyyəni paytaxt, Bağdadı isə qış iqamətgahı kimi istifadə edirdi. 1309-cu ildə Şirazda "Seyyidlər evi"nin əsasını qoymuş, hər il 10000 dinar maaş vermişdi. 1312-ci ildə Məmlüklərə qarşı monqolların son yürüşünü başlatmış və məğlub olmuşdur.
1305-ci ildə Olcaytu Bizans imperatoru II Androniklə ittifaqa girmiş və birlikdə Osman bəyi məğlub etmişdilər.
Ticarət münasibətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hakimiyyətinin ilk ilində Genuya respublikası ilk dəfə Təbrizdə konsulluq açmışdır. Bundan əlavə 1306-cı ildə Venesiyalılara da azad ticarət hüququ verilmişdi. Avropa ölkələrindən gətirdiyi mancanaq ustaları sayəsində Herat şəhərini ələ keçirmişdi. Olcaytunun Avropalılarla Məmlüklərə qarşı yeni müharibə planı baş tutmamışdı. Bu isə 1313-cü ildə Kebek xanın Xorasana daxil olmasına bəhanə verdi. Çağatay ordusunda Yasavur xanın elxanilərin tərəfinə keçməsi ilə Kebek xan məğlub oldu. Ölcaytu, Yasavur xana Badğis vilayətini verdi.
Ölümü[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məhəmməd Olcaytu 38 yaşında vəfat etmişdir. Yerinə oğlu Əbu Səid Bahadur keçdi.

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oğulları
- Süleymanşah (gənc yaşda öldü)
- Sultan Əbu Səid Bahadur xan (1316-1335)
- Bəstam
- Bəyazid
- Teyfur
- Əbülxeyr
Qızları
- Sultan Satıbəy xatun (1339-1340)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Uljaytu // British Museum person-institution thesaurus.
- ↑ Oljeitu // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Fasix əl-Xəvəfi - Mücməl-i Fasixi
- ↑ Histoire de l'Empire Mongol, Jean-Paul Roux, səh.408
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Fəzlullah Rəşidəddinin "Oğuznamə"dən sonra ən böyük əsəri: Xüdabəndə günbəzi - REPORTAJ" (az.). apa.tv. 2015-10-28. 2016-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.
SƏLƏF Sultan Mahmud Qazan xan |
![]() |
Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan Elxanilər |
![]() |
XƏLƏF Sultan Əbu Səid Bahadur xan |
- 24 martda doğulanlar
- 1282-ci ildə doğulanlar
- 34 yaşında vəfat edənlər
- 17 dekabrda vəfat edənlər
- 1316-cı ildə vəfat edənlər
- Əlifba sırasına görə dövlət xadimləri
- 1280-ci ildə doğulanlar
- 16 dekabrda vəfat edənlər
- Zəncan ostanında vəfat edənlər
- Çingizlilər
- Hülakülər
- İslamı qəbul edənlər
- XIV əsr şəxsləri
- Elxanilər dövlətində yaşamış insanlar
- XIV əsr monqol xanları