Əlmət rayonu
Əlmət rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
|
|||||
|
|||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Almetyevsk | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 10 avqust 1930 | ||||
Sahəsi |
|
||||
Hündürlük | 273 m | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | |||||
Rəsmi sayt | |||||
![]() |
|||||
![]() |
Əlmət rayonu (tatar. Әлмәт районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın cənmub-şərqində yerləşir. İnzibati mərkəzi Əlmət şəhəridir.
Coğrafiyası[redaktə | əsas redaktə]
Rayonun ərazisi 2542.93 km² -dir. Şimaldan Sarman, Zəy və Aşağı Kama, qərbdən Yeni Şimçə və Çirmeşən ilə, cənubdan Leninoqorsk və Buqulma ilə, şərqdə Aznakay rayonları ilə həmsərhəddir.
Ərazisinin orta hündürlüyü 200-300 m-dir. Kiçu, Stepnoy Zai və Ursalbaş çayları axır.
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
1920-ci ilə qədər rayonun ərazisi Samara əyalətinin Buqulma mahalına, 1930-cu ilə qədər isə Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Buqulma kantonuna aid idi.
Rayon 10 avqust 1930-cu ildə təsis edilmişdir. Rayonun sərhədləri dəfələrlə dəyişdirilmişdir. 1959-cu ildə rayonun ərazisinə ləğv edilmiş Aktaş rayonunun bir hissəsi daxil olur. 1963-cü ildə Əlmət rayonu Aznakaey, Zəy, Yeni Çimşə və Pervomaysk rayonlarının bir hissəsinə çevrilir.
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Əlmət ş. və Aşağı Matkan q.) rayon əhalisinin 80,47 % yaşayır.
İnzibati ərazi bölgüsü[redaktə | əsas redaktə]
Əlmət rayonuna 2 şəhər və 35 kənd inzibati vahidliyi, həmçinin 98 yaşayış məntəqəsi daxildir[2].
İqtisadiyyat[redaktə | əsas redaktə]
Rayon respublikanın sənaye istehsalının təxminən 30% -ni (Kazan 16% təşkil edir) təşkil edir[3]. Neft sənayesinin (Almətneft, Yamaşneft, Elxovneft və s.) və emal sənayesinin (Əlmət rayonu Boru Zavodu, Əlmət Beton Məhsulları Zavodu, Əlmət Radio avadanlığı Zavopdu, Alnas, Bauluyks və s.) böyük müəssisələri vardır.
Nəqliyyat[redaktə | əsas redaktə]
Əsas yollar: R-239 Kazan - Əlmət - Orenburq - Qazaxıstan sərhədi, 16A-0003 Yar Çallı - Əlmət, 16K-0077 Əlmət- Aznakay, 16K-0131 Kuzaykino (R-239) - Nurlat, 16K-0334 Əlmət - Muslim.
Rayonun cənubundan Qərbi Avropa - Qərbi Çin nəqliyyat dəhlizinin inşası davam edən avtomobil yolu keçir.
Əlmət - Aşağı Maktamaya qədər bir filialı olan Əgerce - Yar Çalnı - Akbaş dəmir yolu xətti var. Bölgədəki stansiyalar və dayanacaqları (şimaldan cənuba):
OP 95 km, Aktaş, OP 85 km, Əlmət, OP 74 km, Kulşaripovo, Minnibayevo, OP 54 km, Kerley, OP 48 km.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- ↑ Закон Республики Татарстан 31 января 2005 года N 9-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Альметьевский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»
- ↑ Концепция территориальной экономической политики Республики Татарстан[ölü keçid]