Edilli
Edilli | |
---|---|
39°33′39″ şm. e. 47°04′08″ ş. u. | |
Ölkə |
![]() |
Rayon | Xocavənd rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 715 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Rəsmi dili | ermənicə |
Edilli — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Edilli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]
Qarabağ silsiləsinin cənub-şərq ətəyindədir. Etnotoponimdir. Toponim qırğızların edilli tayfa adını özündə əks etdirir. Xəzərlərin uc paytaxt Şəhərindən birinin adı İdil, Volqa çayının keçmış adlarından biri İtil olmuşdur. Hal-hazırda Türkiyənin Qars əyalətində Edilli adlanan kənd mövcuddur.[2]
Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən 2 oktyabr 1992-ci ildə işğal edilmişdir. 15 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.[3]
Toponomik izahı[redaktə | əsas redaktə]
Edilli kəndinin başqa adı Eqdillu kimidir. Bu adın mənbəyi haqqında iki fikir ola bilər. Birincisi Xəzər xaqanlığının İtil şəhərindən çıxmış ailələrin məskunlaşması nəticəsində yarandığına görə “İtil“ adından fonetik formadır. İkincisi Qıpçaqların Ed tayfasının adından, el (tayfa) və mənsubiyyət bildirən -li şəkilçisindən ibarətdir. 1185-ci ilə aid rus mənbəində Cənub-şərqi Avropa çöllərində yaşayan qıpçaqların bir tayfasının Etebiçi (Et, Ed etnonimindən, oba sözündən və rus dilindən əlavə olunma “içi“ patronimik şəkilçisini) kimi qeyd olunmuşdur. 1588-ci ilə aid mənbədə Gəncə qəzasında Kürək aranı (Kürəkçay sahilində qışlaq“) adlı yerdə İdlu adlı bir el qışlamışdı. Göycə mahalında Etil və Qars əyalətinin Kağızman dairəsində Edillu kənd adları ilə mənşəcə eynidir.[4]
Kəndin adı 1727-ci ildə Osmanlı qaynaqlarında Dizaq nahiyəsinin Eydilli ( beydilli ) kəndi olaraq keçir.[5]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (2019). "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (azərb.). stat.gov.az. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- ↑ "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007.
- ↑ "Rəşadətli Azərbaycan Ordusu tərəfindən Füzuli rayonunun Arış, Cəbrayıl rayonunun Doşulu, Xocavənd rayonunun Edişə, Düdükçü, Edilli, Çiraquz kəndləri işğaldan azad edilib. Eşq olsun Azərbaycan Ordusuna! Qarabağ Azərbaycandır!" (azərb.). İlham Əliyev. 15 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 2020-10-15.
- ↑ B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağı Toponimləri 2005-ci il
- ↑ “Gence-Karabağ Eyâleti’nin Mufassal Defteri”