Sor

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Sor
39°29′21″ şm. e. 47°01′20″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Xocavənd rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Sor xəritədə

Sor — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Binədərəsi kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]

Toponimikası[redaktə | əsas redaktə]

Kəndin adı 29 dekabr 1992-ci ilə qədər Tsur olmuşdur[2].

Sor kəndi Qarabağ silsiləsinin ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsi XIX əsrin 20-ci illərində İrandan gəlmiş erməni ailələrinin məskunlaşmasından sonra Tsur adlanmışdır. 1992-ci ildə kənd əvvəlki adı ilə rəsmləşdirilmişdir. Sor sözü türkdilli xalqların toponimiyasmda coğrafi termin kimi “duzlu çöl”, “bataqlıq”, “kiçik göl”, “aşağı yer, ətək” mənalarında işlənir. Konkret olaraq dağ ətəyində yerlaşən bu kəndin adı məhz “aşağı yer, ətək” mənasındadır.[3]

Tarixi[redaktə | əsas redaktə]

Kəndin adı 1727-ci ildə Osmanlı qaynaqlarında Dizaq nahiyəsinin Sur kəndi olaraq keçir.[4] Kənd ilk dəfə 1992-ci ilin əvvəllərində erməni quldurlarının əlinə keçmişdir. Bununla belə, Azərbaycan ordusunun 1992-ci ilin yayında həyata keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatlarının tərkib hissəsi kimi həmin ilin 29 iyununda Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən geri alınmışdır. 4 iyun 1993-cü ildə baş vermiş Gəncə qiyamından sonra Xocavənd (Hadrut) rayonunun Cəbrayıl rayonu ilə həmsərhəd kəndlərinə, o cümlədən Sur kəndinə erməni hücumları güclənmişdir. Belə hücumların birində, 1993-cü ilin avqust ayında kənd Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur.

9 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Ordusunun uğurlu əks-hücum əməliyyatı nəticəsində düşmən işğalından azad edilmişdir.[5][6] 2020-ci il noyabr ayının 26-da Sur kəndində Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin həmin ərazidə xidmət aparan hərbçilərinə ermənilərin qəfil hücumu nəticəsində 3 hərbi qulluqçu öldürülmüş, 2 nəfər yaralanmışdır. Qeyd olunanları nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti dekabr ayında bu ərazidə anti-terror əməliyyatı keçirmək məcburiyyətində qalıb.[7]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (2019). "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (azərb.). stat.gov.az. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
  2. ↑ "Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı qərarı". e-qanun.az (azərb.). e-qanun.az. 2013-06-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-26.
  3. ↑ "Sor". Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II. Bakı: "Şərq-Qərb". 2007. 304. ISBN 978-9952-34-156-0.
  4. ↑ “Gence-Karabağ Eyâleti’nin Mufassal Defteri”
  5. ↑ "Hadrut qəsəbəsi və bir neçə kənd işğaldan azad edildi". qafqazinfo.az (azərb.). 9 oktyabr 2020. İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2020.
  6. ↑ "Azerbaijani Army liberates Hadrut settlement and eight villages from occupation - LIST". APA.az (ingilis). 9 October 2020. İstifadə tarixi: 9 October 2020. Villages, liberated by the Azerbaijani Army from occupation besides Hadrut settlement, have been revealed, APA reports. President Ilham Aliyev said in his address to the nation that besides Hadrut settlement, Chayli, Yukhari Guzlak, Gorazili, Gishlag, Garajali, Afandilar, Sur, and Suleymanli villages have been liberated from the occupation: "Operation is being executed fully", stressed head of state.
  7. ↑ Rəsmi Moskva: “Dağlıq Qarabağda həyəcanverici vəziyyət yaranmışdı..."


Xocavənd rayonu  Xocavənd rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Kənd  Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Sor&oldid=5685372"