Krım xanları

Krım xanları—Krım xanlığının başçıları.

Krım xanlarının siyahısı

Hakimiyyət illəri	Adı	Əski əlifba ilə adı	Qeyd
1441-1466	I Hacı Gəray	ərəb. ۱خاجى كراى‎‎‎	birinci dəfə
1466-1467	Nurdövlət	ərəb. نور دولت‎‎‎	birinci dəfə
1467	I Mənqli Gəray	ərəb. ۱منكلى كراى‎‎	birinci dəfə
1467-1469	Nurdövlət	ərəb. نور دولت‎‎‎	ikinci dəfə
1469-1475	I Mənqli Gəray	ərəb. ۱منكلى كراى‎‎	ikinci dəfə
1475	Heydər xan	ərəb. حيدر‎‎‎
1475-1476	Nurdövlət	ərəb. نور دولت‎‎‎	üçüncü dəfə
1476-1477 — Gəraylar müvəqqəti olaraq Krım taxtından uzaqlaşdırılır
1477-1478	Nurdövlət	ərəb. نور دولت‎‎‎	dördüncü dəfə
1478-1515	I Mənqli Gəray	ərəb. ۱منكلى كراى‎‎	üçüncü dəfə
1515-1523	I Məhəmməd Gəray	ərəb. ۱محمد كراى‎‎
1523-1524	I Qazi Gəray	ərəb. ۱غازى كراى‎‎
1524-1532	I Saadət Gəray	ərəb. ۱سعادت كراى‎‎
1532	I İslam Gəray	ərəb. ۱اسلام كراى‎‎
1532-1551	I Sahib Gəray	ərəb. ۱صاحب كراى‎‎
1551-1577	I Dövlət Gəray	ərəb. ۱دولت كراى‎‎
1577-1584	II Məhəmməd Gəray	ərəb. ۲محمد كراى‎‎‎
1584	II Səadət Gəray	ərəb. ۲سعادت كراى‎‎
1584-1588	II İslam Gəray	ərəb. ۲اسلام كراى‎‎
1588-1596	II Qazi Gəray	ərəb. ۲غازى كراى‎‎‎	birinci dəfə
1596	I Fəth Gəray	ərəb. ۱فتح كراى‎‎
1596-1607	II Qazi Gəray	ərəb. ۲غازى كراى‎‎‎	ikinci dəfə
1607-1608	Toxtamış Gəray	ərəb. طوقتامش كراى‎‎
1608-1610	I Salamat Gəray	ərəb. ۱سلامت كراى‎‎
1610-1623	Canibəy Gəray	ərəb. جانبک كراى‎‎	birinci dəfə
1623-1628	III Məhəmməd Gəray	ərəb. ۳محمد كراى‎‎‎	*
1628-1635	Canibəy Gəray	ərəb. جانبک كراى‎‎	ikinci dəfə
1635-1637	İnayət Gəray	ərəb. عنايت كراى‎‎
1637-1641	I Bahadır Gəray	ərəb. ۱بهادير كراى‎‎‎
1641-1644	IV Mehəmməd Gəray	ərəb. ۴محمد كراى‎‎‎	birinci dəfə
1644-1654	III İslam Gəray	ərəb. ۳اسلام كراى‎‎‎
1654-1666	IV Mehəmməd Gəray	ərəb. ۴محمد كراى‎‎‎	ikinci dəfə
1666-1671	Adil Gəray	ərəb. عادل كراى‎‎‎
1671-1678	I Səlim Gəray	ərəb. ۱سليم كراى‎‎	birinci dəfə
1678-1683	Murad Gəray	ərəb. مراد كراى‎‎
1683-1684	II Hacı Gəray	ərəb. ۲خاجى كراى‎‎‎
1684-1691	I Səlim Gəray	ərəb. ۱سليم كراى‎‎	ikinci dəfə
1691	III Səadət Gəray	ərəb. ۳سعادت كراى‎‎
1691-1692	Səfa Gəray	ərəb. صفا گرای‎‎‎
1692-1699	I Səlim Gəray	ərəb. ۱سليم كراى‎‎	üçüncü dəfə
1699-1702	II Dövlət Gəray	ərəb. ۲دولت كراى‎‎	birinci dəfə
1702-1704	I Səlim Gəray	ərəb. ۱سليم كراى‎‎	dördüncü dəfə
1704-1707	III Qazi Gəray	ərəb. ۳غازى كراى‎‎
1707-1708	I Qaplan Gəray	ərəb. ۱قاپلان كراى‎‎	birinci dəfə
1709-1713	II Dövlət Gəray	ərəb. ۲دولت كراى‎‎	ikinci dəfə
1713-1715	I Qaplan Gəray	ərəb. ۱قاپلان كراى‎‎	ikinci dəfə
1716-1717	III Dövlət Gəray	ərəb. ۳دولت كراى‎‎
1717-1724	IV Səadet Gəray	ərəb. ۴سعادت كراى‎‎
1724-1730	II Mənqli Gəray	ərəb. ۲منكلى كراى‎‎	birinci dəfə
1730-1736	I Qaplan Gəray	ərəb. ۱قاپلان كراى‎‎	üçüncü dəfə
1736-1737	II Fəth Gəray	ərəb. ۲فتح كراى‎‎
1737-1740	II Mənqli Gəray	ərəb. ۲منكلى كراى‎‎	ikinci dəfə
1740-1743	II Salamat Gəray	ərəb. ۲سلامت كراى‎‎
1743-1748	II Səlim Gəray	ərəb. ۲سليم كراى‎‎
1748-1756	Arslan Gəray	ərəb. آرسلان كراى‎‎	birinci dəfə
1756-1758	Həlim Gəray	ərəb. حليم كراى‎‎
1758-1764	Qırım Gəray	ərəb. قريم كراى‎‎‎	birinci dəfə
1765-1767	III Səlim Gəray	ərəb. ۳سليم كراى‎‎	birinci dəfə
1767	Arslan Gəray	ərəb. آرسلان كراى‎‎	ikinci dəfə
1767-1768	Maqsud Gəray	ərəb. مقصود كراى‎‎
1768-1769	Qırım Gəray	ərəb. قريم كراى‎‎‎	ikinci dəfə
1769-1770	IV Dövlət Gəray	ərəb. ۴دولت كراى‎‎	birinci dəfə
1770	II Qaplan Gəray	ərəb. ۲قاپلان كراى‎‎
1770-1771	III Səlim Gəray	ərəb. ۳سليم كراى‎‎	ikinci dəfə
1771-1775	II Sahib Gəray	ərəb. ۲صاحب كراى‎‎	**
1775-1777	IV Dövlət Gəray	ərəb. ۴دولت كراى‎‎	ikinci dəfə
1777-1782	Şahin Gəray	ərəb. شاهين كراى‎‎‎	birinci dəfə
1782	II Bahadır Gəray	ərəb. ۲بهادير كراى‎‎‎
1782-1783	Şahin Gəray	ərəb. شاهين كراى‎‎‎	ikinci dəfə
1787-1492 — *

* Cədvəldə Canibəy Gərayın hakimiyyət illəri (1624) göstərilmir. O, Osmanlı sultanının fərmanı ilə Krın xanı elan edilməsinə baxmayaraq taxta çıxa və Krım xanlığını idarə edə bilməyib. Əvəzində isə həmin vaxt Krımı III Mehmed Gəray idare edirdi.

**Cədvəldə [Maqsud Gəray]]ın hakimiyyət illəri (1771-1772) göstərilmir. O, Osmanlı sultanının fərmanı ilə Krım xanı elan edilməsinə baxmayaraq taxta çıxa və Krım xanlığını idarə edə bilməyibdir. Əvəzində isə həmin vaxt Krımı II Sahib Gəray idarə edirdi.

***Bəzi mənbələrdə xatırlanan Şahbaz Gəray (1787-1789) və Bəxt Gərayın (1789-1792), 1783-cü ildə Rusiya tərəfindən işğal edilmiş Kırım xanlığını idarə etməkləri cədvəldə göstərilmir.

Həmçinin bax

• Gəraylar
• Krım xanlığı

Xarici keçidlər

• http://www.hordecoins.folgat.net/e_rulersGR.htm
• Hansaray.org.ua
• List of Giray Khans