I Sahib Gəray

Sahib Gəray
Qazan xanı
1521 – 1524
Əvvəlki	Şahəli xan
Sonrakı	Səfa Gəray
1532 – 1551
Əvvəlki	I İslam Gəray
Sonrakı	I Dövlət Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1501
Doğum yeri	Krım, Krım xanlığı
Vəfat tarixi	1551
Vəfat yeri	Krım, Krım xanlığı
Dəfn yeri	Bağçasaray
Atası	I Məngli Gəray
Anası	Nur Sultan
Həyat yoldaşları	Fatma Sultan Xanbikə Sultan
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Sahib Gəray (1501, Krım – 1551, Krım) — 1532- 1551-ci illər arasında hökmdarlıq etmiş Krım xanı. I Məngli Gərayın oğludu, eyni zamanda Osmanlı sultanı I Səlimin qaynıdı. Sahib Gəray 1485-ci ildə Məngli Gərayın evləndiyi Kazan xanı İbrahim xanın dul qadını olan Nur Sultandan dünyaya gəldi. 1521-ci ildə qardaşı böyük qardaşı I Mehmed Gəray Kazanı zəpt edərək qardaşı Sahib Gəraya vermişdi. 1532-ci ildə qardaşı böyük qardaşı ilə birlikdə Rus çarı III Vasilini Moskva yaxınlığında məğlub etmişdilər. 1532-ci ildə I Səadət Gərayın ölümü ilə Sahib Gəray Krım taxtında oturdu. 1541-ci ildə Moskvaya səfər etdi. Atalarının siyasətini davam etdirərək, bozqırdakı türk boylarını Krıma yerləşdirdi.

Sabib Gərayın hakimiyyəti dövründə Qafqaza bir sıra səfərlər təşkil olunmuş və çərkəzlər üzərində xanlığın hakimiyyət təsiri gücləndirilmişdir. Yusif Mirzənin tabeçiliyində olan noqay tayfaları Kırım xanının və Osmanlı sultanının tabeçiliyinə keçmişdilər. 1551-ci ildə İstanbuldan Krıma göndərilən Dövlət Gəray I Sahib Gərayı qətlə yetirdi.

Ertəsi il ruslar Kazanı tatarlardan geri aldılar və 4 il sonra Astraxanın zəptinə müvəffəq olaraq şərqi Avropada üstünlük qazandılar.

Xarici keçidlər

• Kırımda Sahip Giray Han