I Sahib Gəray

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Sahib Gəray
Facial Chronicle - b.20, p. 077.gif
1521 – 1524
ƏvvəlkiŞahəli xan
SonrakıSəfa Gəray
1532 – 1551
ƏvvəlkiI İslam Gəray
SonrakıI Dövlət Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Atası I Məngli Gəray
Anası Nur Sultan
Həyat yoldaşları Fatma Sultan
Xanbikə Sultan
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Sahib Gəray (1501, Krım1551, Krım) — 1532- 1551-ci illər arasında hökmdarlıq etmiş Krım xanı. I Məngli Gərayın oğludu, eyni zamanda Osmanlı sultanı I Səlimin qaynıdı. Sahib Gəray 1485-ci ildə Məngli Gərayın evləndiyi Kazan xanı İbrahim xanın dul qadını olan Nur Sultandan dünyaya gəldi. 1521-ci ildə qardaşı böyük qardaşı I Mehmed Gəray Kazanı zəpt edərək qardaşı Sahib Gəraya vermişdi. 1532-ci ildə qardaşı böyük qardaşı ilə birlikdə Rus çarı III Vasilini Moskva yaxınlığında məğlub etmişdilər. 1532-ci ildə I Səadət Gərayın ölümü ilə Sahib Gəray Krım taxtında oturdu. 1541-ci ildə Moskvaya səfər etdi. Atalarının siyasətini davam etdirərək, bozqırdakı türk boylarını Krıma yerləşdirdi.

Sabib Gərayın hakimiyyəti dövründə Qafqaza bir sıra səfərlər təşkil olunmuş və çərkəzlər üzərində xanlığın hakimiyyət təsiri gücləndirilmişdir. Yusif Mirzənin tabeçiliyində olan noqay tayfaları Kırım xanının və Osmanlı sultanının tabeçiliyinə keçmişdilər. 1551-ci ildə İstanbuldan Krıma göndərilən Dövlət Gəray I Sahib Gərayı qətlə yetirdi.

Ertəsi il ruslar Kazanı tatarlardan geri aldılar və 4 il sonra Astraxanın zəptinə müvəffəq olaraq şərqi Avropada üstünlük qazandılar.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]