Portal:Nizami Gəncəvi

redaktə   "Dilçə şerimizdə olsa da kəsir, Mənaca böyükdür ondakı təsir" Nizami Gəncəvi Nizami Gəncəvi portalına xoş gəlmisiniz! redaktə   Seçilən məqalə Nizami Gəncəvi (tam adı Cəmaləddin İlyas ibn Yusif Nizami Gəncəvi) (نظامی گنجوی) — Gəncədə anadan olmuş Azərbaycan şairi, Azərbaycan ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndəsi. Nizami 1141-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuş, bütün ömrü boyu orada yaşayıb yaratmış və 12 mart 1209-cu ildə Gəncə də vəfat etmişdir. Nizami təhsilini Gəncə mədrəsələrində almış, daha sonra şəxsi mütaliə yolu ilə o dövrün elmlərini mükəmməl öyrənmiş, xüsusən də Yaxın Şərq xalqlarının şifahi və yazılı ədəbiyyatına yaxından bələd olmuşdur. Türk dilindən başqa ərəb və fars dillərini də mükəmməl bilən şairin Yunan dili ilə də tanış olduğu, həmçinin qədim yunan tarix və fəlsəfə sini, astronomiya, tibb və həndəsə elmlərini yaxşı mənimsədiyi əsərlərindən aydın görünür. Ömrü boyu Gəncə də yaşamış, saray şairi olmaqdan qətiyyətlə imtina etmiş, halal zəhməti ilə dolanmışdır. Təqribən 1169/1170-ci ildə Dərbənd hökmdarı Seyfəddin Müzəffərin kəniz kimi hədiyyə göndərdiyi qıpçaq qızı Afaq ilə evlənmiş, 1174-cü ildə oğlu Məhəmməd anadan olmuşdur Məqaləni oxu... redaktə   Şəkil qalereyası Nizami Gəncəvi məqbərəsi, Gəncə redaktə   Obrazlar II Xosrov (klassik mənbələrdə ona aid edilən “Aparvez” ləqəbi sonrakı dövrlərdə dəyişikliyə uğrayaraq “Pərviz” şəklində işlədilməyə başlamışdır.), “Müzəffər” (pəhl. 𐭧𐭥𐭮𐭫𐭥𐭣𐭩 Husrō(y); həmçinin Khusraw Parvēz, خسرو پرویز Khosrow Parviz) - Sasanilər imperiyasının 590-628-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş sönuncu böyük şahı. O, IV Hörmüzün (579-590) oğlu, I Xosrovun (531-579) nəvəsidir. II Xosrov müsəlmanların Yaxın Şərqdə hakimiyyəti ələ keçirməsindən əvvəl uzun müddətli hakimiyyətdə olmuş sonuncu fars hökmdarıdır ki, onun ölümündən beş il sonra ərəblər bütün keçmiş Sasanilər imperiyası ərazisini ələ keçirmişlər. Hakimiyyətinin ilk dövrlərində taxtını itirən II Xosrov Bizansın köməyi ilə onu geri qaytarmış, bu hadisədən on il sonra isə Əhəmənilərin ənənəvi siyasətini davam etdirərək, Yaxın Şərqdəki zəngin Roma (Bizans) əyalətlərini işğal etməyə çalışmışdır; Onun hakimiyyətinin əsas hissəsi Bizansla müharibələr, Bəhram Çubin və Vistəhm kimi üsyançılarla mübarizədə keçmişdir. Məqaləni oxu... redaktə   Bilirsinizmi... Azərbaycanda elm xadimlərinin mükafatlandırılması üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi Nizami Gəncəvi adına Qızıl Medal mövcuddur. Avropada Nizaminin əsərlərinin tərcüməsinə ilk dəfə XIX əsr Avstriya şərqşünas və diplomatı baron Yozef fon Hammer-Purqştal təşəbbüs göstərmişdir. 1941-ci ildə Nizaminin 800 illik yubileyi qeyd olunarkən, mühasirədə olan Stalinqradda yubiley tədbirinin keçirildiyi Ermitajın "məktəbli kabineti"ni Neva çayında dayanan "Qütb ulduzu" gəmisi işıqla təmin edib. İtalyan bəstəkarı Cakomo Puççini məşhur Turandot operasını Nizaminin "Yeddi gözəl" məsnəvisindəki hekayə əsasında yazıb. redaktə   Xarici keçidlərdə əsərləri redaktə   Təqvim Nizami 1947-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 800 illik yubileyi, Sankt-Peterburqda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. Nizami 2011-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 870 illik yubileyi Bakıda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. 1947-ci ildə Nizami Gəncəvinin qəbirüstü məqbərəsinin bərpasına başlanmışdır. 2012-ci ildə Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi ilə bağlı “Xəmsə” Bakıda yeni formatda nəşr olunmuşdur. 1947-ci ilin oktyabrında Nizaminin anadan olmasının 800 illik yubileyi geniş miqyasda qeyd olunmuşdur. 18 oktyabr 2003 — Almaniyanın paytaxtı Berlin şəhərində Nizami Gəncəvi adına Mədəniyyət İnstitutu açılmışdır. redaktə   Əsərlərdən sətirlər Leyli ilə Məcnunun sevişməsi Hər gün parladıqca sübhün güzgüsü, Doğardı şərqin də Yusif üzlüsü. Öz reyhan köksünə turuncu fələk Qızıl bir turuncla verirdi bəzək. Leyli də bəhs edib turunc fələklə, Turunc çənəsini alardı ələ. Turunclu gördükcə xalq o nigarı, Açıldı eşqinin yetişmiş narı. O təzə turunca baxdığı zaman Turunc tək, əlini kəsərdi insan. Qeys onun turunca bənzər üzündən Saralıb narınca dönmüşdü bilsən. Narıncla turuncun ətri dünyada Dostlar damağını gətirdi dada. Böyləcə bir müddət gəlib dolandı, Bu iki nazənin odlara yandı. Çəkib qılıncını zalım məhəbbət. Bu gənc ürəkləri eylədi qarət. Ürək əvəzində qəm verdi yalnız, Ürəklə səbri də apardı vaxtsız. Onlar bir-birinə könül verdilər, Tezcə dildən-dilə düşdü bu xəbər... “Leyli və Məcnun” redaktə   Kateqoriyalar Nizami Gəncəvi Nizami Gəncəvi naviqasiya şablonları Nizami Gəncəvinin əsərləri Nizami Gəncəvi haqqında filmlər Nizami Gəncəvinin heykəlləri Nizami Gəncəvi haqqında kitablar Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi Nizami Gəncəvinin şərəfinə adlandırılmış yerlər redaktə   Əlaqəli portallar Ədəbiyyat Füzuli Şekspir Teatr İncəsənət