İoniya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Bu məqalə aşağıdaki məqalələr silsiləsinə aiddir:
Türkiyə tarixi
Ən qədim dövr
Paleolit dövrü Anadolu təq. e.ə. 500,000– 
10,000
Mezolit dövrü Anadolu təq. e.ə. 11,000– 
9,000
Neolit dövrü Anadolu təq. e.ə. 8,000– 
5,500
Tunc dövrü
Troya e.ə. 3000–700
Hattlar e.ə. 2500–2000
Akkad e.ə. 2400–2150
Luvilər e.ə. 2300–1400
Assuriya e.ə. 1950–1750
Axeylər (hHmer) e.ə. 1700–1300
Kissuvatna e.ə. 1650–1450
Hetlər e.ə. 1680–1220
Arsava e.ə. 1500–1320
Mitanni e.ə. 1500–1300
Hayasa Azzi e.ə. 1500–1290
Likiya e.ə. 1450–350
Assuva e.ə. 1300–1250
Diauxi e.ə. 1200–800
Yeni hetlər e.ə. 1200–800
Frigiya e.ə. 1200–700
Kariya e.ə. 1150–547
Tuvanuva e.ə. 1000–700
İoniya e.ə. 1000–545
Urartu e.ə. 859–595/585
Dəmir dövrü
Diauxi e.ə. 1200–800
Yeni hetlər e.ə. 1200–800
Frigiya e.ə. 1200–700
Kariya e.ə. 1150–547
Heksapol e.ə. 1100–560
Eolida e.ə. 1000–560
Tuvanuva e.ə. 1000–700
İoniya e.ə. 1000–545
Urartu e.ə. 859–595/585
Midiya dövləti e.ə. 678–549
Lidiya e.ə. 685–547
Antik dövr
Əhəmənilər dövləti e.ə. 559–331
Makedoniyalı İsgəndərin dövləti e.ə. 334–301
Kappadokiya çarlığı e.ə. 322–130
Antiqonidlər e.ə. 306–168
Selevkilər imperiyası e.ə. 305–64
Ptolemeylər dövləti e.ə. 305–30
Pont çarlığı e.ə. 302–64
Vifiniya e.ə. 297–74
Perqamon çarlığı e.ə. 282–129
Qalatiya e.ə. 281 – b.e. 64
Parfiya e.ə. 247 – b.e. 224
Ermənistan çarlığı e.ə. 190 – b.e. 428
Roma Respublikası e.ə. 133 – b.e. 27
Kommagena çarlığı e.ə. 163 – b.e. 72
Qədim Roma e.ə. 133 – b.e. 330
Sasanilər imperiyası e.ə. 224 – b.e. 651
Orta əsrlər
Şərqi Roma imperiyası (330–1453)
Raşidi xilafət (637–656)
Böyük Səlcuq imperiyası (1037–1194)
Danişməndilər (1071–1178)
Rum sultanlığı (1077–1307)
Kilikiya çarlığı (1078–1375)
Anadolu bəylikləri (1081–1423)
Edessa qraflığı (1098–1150)
Artuqlular (1101–1409)
Trabzon imperiyası (1204–1461)
Latın imperiyası (1204–1261)
Qaramanoğulları (1250–1487)
Elxanilər dövləti (1256–1335)
Qaraqoyunlular (1375–1468)
Ağqoyunlular (1378–1501)
Osmanlı dövrü
Yaranması (1299–1453)
Yüksəlişi (1453–1566)
Transformasiyası (1566–1703)
Durğunluq dövrü (1703–1789)
Reformasiya dövrü (1789–1908)
Süqutu (1908–1922)
Türkiyə Respublikası
İstiqlaliyyət müharibəsi (1919–1922)
Müvəqqəti hökumət (1920–1923)
Birpartiyalılıq dövrü (1923–1930)
(1930–1945)
Çoxpartiyalılıq dövrü (1945–hal-hazırda)
Mövzulara görə
Xronologiya
П:  Türkiyə portalı

İoniya (q.yun. ἡ Ἰωνία, lat. Ionia) — Kiçik Asiyada qədim əyalət.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qədim yunanlar özlərinə qədər şərqdə yaranmış elmlə tanış olur, təbiət üzərində müşahidələr aparırdılar. Bir çox ölkələrə səyahət etdilər və təbiət haqqında elmi inkişaf etdirdilər. E.ə. VII əsrdə Milet şəhəri nə Egey dənizinin şərqində yerləşən İoniya əyalətinin şəhərləri elmin mərkəzi idi. İoniya alimləri təbiət hadisələri üzərində müşahidələr aparır, onları izah etməyə, onların səbəblərini aşkar etməyə çalışırdılar. İoniya alimləri dünyanın mənşəyini də izah etməyə cəhd göstərirdilər. Bir qrup alimlər təbiətin başlanğıcını suda, bəziləri havada, torpaqda, digərləri odda görürdülər.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Anadolunun qədim əyalətləri

Vifiniya  • Qalatiya  • İoniya  • Kapadokiya  • Kariya  • Kilikiya  • Lidiya  • Likaoniya  • Likiya  • Miziya  • Pamfiliya  • Paflaqoniya  • Pisidiya  • Pont  • Troada  • Frigiya  • Eolida

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İoniya&oldid=6526575"