Əhəmənilər dövləti
Hakhâmaneshiyân Əhəmənilər İmperiyası | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| E.ə. 550–E.ə. 330 | |||||||||
 Gerbi
| |||||||||
.svg) Əhəmənilər İmperiyasının sahib olduğu ən geniş sərhədlər | |||||||||
| Statusu | İmperiya | ||||||||
| Paytaxtı | Babil | ||||||||
| Ən böyük şəhəri | Həmədan, Persepolis, Pasarqad, Suz | ||||||||
| Rəsmi dilləri | Qədim fars | ||||||||
| Dini | Zərdüştilik, Babil dini | ||||||||
| İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||||||
| Sülalə | Əhəmənilər | ||||||||
| Tarixi | |||||||||
• Yaranması | E.ə. 550 | ||||||||
• Süqutu | E.ə. 330 | ||||||||
| Ərazisi | |||||||||
• Ümumi | 8.000.000 km² | ||||||||
| Əhalisi | |||||||||
• Təxmini | 50 000 000 nəfər | ||||||||
| Valyutası | Daric və Siglos | ||||||||
| |||||||||
| İndi tərkibində |  İran
 Türkmənistan | ||||||||
.svg)
Əhəmənilər İmperiyası[1] — e.ə. VI əsrin ortalarından 330-cu ilədək Yaxın və Orta Şərqin bir çox ölkəsini hakimiyyəti altında birləşdirən qədim İran dövləti.
E.ə. 550-ci ildə sonuncu Midiya hökmdarı Astiaq üzərində qələbə çalmış İran şahı tərəfindən yaradılmışdır.
Əhəmənilər (Haxamanişilər) qədim İran hökmdarları sülaləsi idi. Nümayəndələri: II Böyük Kir, II Kambiz, I Dara, I Kserks, I Artakserks, II Kserks, Soqdian və ya Sekudian, II Dara, III Artakserks, Arses, III Dara. Makedoniyalı İsgəndər Əhəmənilər sülaləsinə son qoymuşdur.
Tarix[redaktə | əsas redaktə]
E.ə 558-ci ildə İran tayfaları ittifaqına başçılıq etmişdir. Bu ittifaqın başçılığı altında e.ə 553-cü ildə dövlətinə qarşı üsyan baş verdi. Üsyanın mərkəzi Parsua (Fars) vilayəti idi. Midiya hökmdarı Astiaq Parsuadakı qiyamın qarşısını ala bilmədi. Nəticədə e.ə 553-550-ci illərdə Midiya-Əhəməni müharibəsi baş verdi. Bəzi Midiya əyanları II Kirin ətrafına yığıldı. Beləliklə, Midiya süqut etdi. Torpaqlarında Əhəməni dövləti yarandı.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ "Əhəmənilər dövləti". Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддə]. IV ҹилд: Елдəҝəз – Итабира. Б.: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксиjасы. Баш редактор: Ҹ.Б.Гулијев. 1980. сəh. 253. (#invisible_char)
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
 Əhəməni hökmdarları | |
|---|---|
| Sülalənin əcdadları | |
| Parsın və Parsumaş-Anşanın çarları (e.ə. 705(?)-640-cı illər) | |
| Parsın çarları (e.ə. 640-550-ci illər) | |
| Parsumaş-Anmanın çarları (e.ə. 640-549-cu illər) | |
| Əhəmənilər İmperiyasının imperatorları (e.ə. 549-329) | |
Kursivlə mövcudluqları haqqında etibarlı mənbələrin olmadığı şəxslər işarələnib. Bu şəxslər uydurma şəxslər də ola bilər. | |