Razdan rayonu
| Rayon | |
| Razdan rayonu | |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
| Ölkə |
|
| İnzibati mərkəz | Axta |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılma tarixi | 09.09.1930 |
| Ləğv edilmə tarixi | 11 aprel 1995 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 28 903[1] (1989) nəfər |
.png) |
|
Razdan rayonu[2], Axta rayonu[Mənbə göstərin], Dərəçiçək rayonu — Ermənistan SSR-da və Ermənistan Respublikasında inzibati ərazi vahidində rayon olmuşdur. Qərbi Azərbaycanın tarixi Dərəçiçək mahalı ərazisində yerləşirdi.
1930-cu il sentybarın 30-da yaradılıb. 1959-cu il iyunun 30-na qədər Axta rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Razdan rayonu adlandırılıb. Ərazisi 936 kv.km-dir. Rayon mərkəzi Razdan şəhəridir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 50 km-dir.
Axta rayonu ərazisindən Zəngi çayı və onun qolu Böyükçay (dəyişdirilmiş adı Marmarik) axıb gedir. Axta rayonunun aid olduğu Dərəçiçək mahalının adı Aşağı Axtadan Şərqə doğru uzanan meşənin içərisində, Əlibəy dağının ətəyində yerləşən Dərəçiçək kəndinin adından götürülüb. Bu yerlər həmişə İrəvan xanlarının diqqət mərkəzində olub. İrəvan xanlarından Pənah xanın buradakı sarayı XX əsrin 60-cı illərinə kimi saxlanılmışdı.
Dərəçiçək mahalının Şimalından Böyük Qarakilsəyə qədər uzanan Teş dağları Gürcüstan ağzına gedib çıxır. Tədqiqatçılar "teş" sözünün dış sözünün fonetik forması olduğunu və bu kəlimənin Dış Oğuzların sərhəddini göstərdiyini bildirirlər. Maraqlıdır ki, ermənilər də bu sözü dırs kimi "bayır", "çöl" anlamında işlədirlər.
Kitabi Dədə Qorqud boylarında adı çəkilən Altuntaxtın da Dərəçiçəkdə olduğu haqqında da araşdırmalar aparılıb. Doğrudan da Dərəçiçəkdə Misxana kəndindən Şimal Şərqdəki yaylağın adı Altuntaxt yaylağıdır.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə Axta rayonu üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
| Qədim türk adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
|---|---|---|
| Dərəçiçək | Tsaxkadzor | ... |
| Ərzəkənd | Arzakan | ... |
| Paşakənd | Marmarik | 03.01.1935 |
| Dədəqışlaq | Axundov | 04.05.1939 |
| Tayçarıx | Meğradzor | 31.05.1946 |
| Babakişi | Haxavanadzor | 15.07.1948 |
| Misxana | Ankavan | 01.12.1949 |
| Aşağı Axta | Hrazdan | 30.06.1959 |
| Axta rayonu | Hrazdan rayonu | 30.06.1956 |
| Yuxarı Axta | Lernanist | 25.01.1978 |
| Təkəli (Dərəçiçək) | Artavaz | 19.IV.1991 |
Mündəricat
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
- ASE, VIII cild, Bakı, 1984-cü il, səh. 75
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу: Армянская ССР (по переписи 1989 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". Arxivləşdirilib.
- ↑ Razdan // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (10 cilddə). — VIII cild. Bakı, 1984. — Səh.: 75.
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
- Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə
- Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri
- Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh.
- İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi
- Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
- Qərbi Azərbaycan
- Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası
- Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
| Dərəçiçək mahalı | |
|---|---|
| Axta rayonu | Ağörən • Alabars • Aşağı Axta • Babakişi • Bjni • Dədəqışlaq • Dərəçiçək • Ərzəkənd • Gümüş • Qaxsu • Qaraqala • Qarnıyarıq • Qorçulu • Qurufontan • Lusavan • Lusakert • Misxana • Paşakənd • Solak • Tayçarıq • Təkəli • Yuxarı Axta |
