Martuni rayonu (Ermənistan)

Vikipediya, açıq ensiklopediya
(Aşağı Qaranlıq rayonu səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Jump to navigation Jump to search
Bu adın digər istifadə formaları üçün, bax: Qaranlıq (dəqiqləşdirmə).
Aşağı Qaranlıq rayonu
Martuni District (1989).png
Əhali 75 866[1] (1989) nəfər
Yaranma tarixi 09.09.1930

Martuni rayonu[2][3], Aşağı Qaranlıq rayonu — Ermənistan Respublikası ərazisində mövcud olmuş rayon. Mərkəzi Martuni şəhəri olmuşdur.

Qərbi Azərbaycanın Göyçə mahalının ərazisində yerləşirdi.

1930-cu il sentyabrın 9-da yaradılıb. Ərazisi 1185 kv.km-dir. Rayon mərkəzi Aşağı Qaranlıq (dəyişdirilmiş adı Martuni) şəhəridir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 130 km-dir.

Bir tərəfdən Göyçə gölünə (dəyişdirilmiş adı Sevan) söykənən rayon digər tərəflərdən Basarkeçər və Göyçə yaylaları ilə dövrələnmişdir. Soylan rayonu ərazisində Arpaçayın üzərindəki Keçid su anbarından başlanan Arpa-Göyçə kanalı Aşağı Qaranlıq rayonunun ərazisindən keçərək rayonun Aşağı Alçalı kəndi yaxınlığında Göyçə gölünə tökülür. Əziznər, Asaymirzə yaylaqları və Səlim aşırımı (hünd.2410 m), Ərmağan (hünd.2829 m) dağları da rayonun ərazisinə düşür.

Aşağı Qaranlıq rayonunun kəndləri - Kolagirən, Mədinə, Aşağı Alıcalı, Əliqırıq, Vəliağalı, Yuxarı Qaranlıq, Göl kəndi, Yuxarı Adıyaman, Aşağı Adıyaman, Dəlikdaş, Təzəkənd, Əbdülağalı, Aşağı Gözəldərə, Zolağac

1948-1951-ci illərdə Aşağı Qaranlıq rayonunun azərbaycanlı kəndlərinin demək olar ki, hamısı bütünlüklə boşaldılmışdır.

Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə Aşağı Qaranlıq rayonu üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:

Qədim türk adı İndiki adı Dəyişdirilmə tarixi
Abdalağalı Vavşen 03.01.1935
Vəliağalı Dzoragyuğ ...
Göl Liçik ...
Dəlikdaş Tsakkar ...
Aşağı Qaranlıq Martuni ...
Əliqırıq Astxadzor 03.01.1935
Zolaxaç Zolakor 03.01.1935
Kolagirən Tsovinar 03.01.1935
Yuxarı Adyman Verin Getaşen 07.12.1945
Aşağı Adyaman Nergin Getaşen 07.12.1945
Aşağı Gözəldərə Vardenik 07.12.1945
Kəsikbaş Lernaker 07.12.1945
Adamxan Vardadzor 03.07.1968
Aşağı Alçalı Arstsvanist 27.09.1968
Qaranlıq Gehovit 03.07.1968
Aşağı Qaranlıq rayonunda mənzərə

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу: Армянская ССР (по переписи 1989 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015. Arxivləşdirilib.
  2. ↑ Martuni // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (10 cilddə). — VI cild. Bakı, 1982 — Səh.: 379.
  3. ↑ Ermənistan SSR xəritəsi // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (10 cilddə). — IV cild. Bakı, 1980. — Səh.: 96-97.

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

 Bu şablona bax Flag of the Armenian Soviet Socialist Republic.svg Ermənistan SSR-in inzibati bölgüsü
Abovyan  • Amasiya  • Ani  • Abaran  • Alagöz  • Ararat  • Qəmərli  • Ərtik • Düzkənd  • Əştərək  • Keşişkənd
Emblem of the Armenian SSR.svg
 Bu şablona bax Göyçə mahalı
Basarkeçər
rayonu		 Ağkilsə • Ağyoxuş • Ardanış • Aşağı Şorca • Aşağı Zağalı •Babacan • Böyük Qaraqoyunlu • Böyük Məzrə • Canəhməd • Çaxırlı • Çamırlı • Daşkənd • Dərə • Gödəkbulaq • Göysu • İnəkdağı • Kefli • Kərkibaş • Kəsəmən • Kiçik Qaraqoyunlu • Kiçik Məzrə • Qanlı • Qaraiman • Qayabaşı • Qırxbulaq • Qızılvəng • Qoşabulaq • Nərimanlı • Norakert • Oğruca • Pəmbək • Sarıyaqub • Sətənəxaç • Subatan • Şişqaya • Torfavan • Tuskulu • Yarpızlı • Yuxarı Şorca • Yuxarı Zağalı • Zərkənd • Zod
Aşağı Qaranlıq
rayonu		 Abdalağalı • Adamxan • Ağqıraq • Aşağı Adyaman • Aşağı Alçalı • Aşağı Gözəldərə • Baş Gözəldərə • Dəlikdaş • Əliqırıx • Gölkənd • Karvansara • Kələqıran • Kəsikbaş • Kolagirən • Kürdxarabası • Qaranlıq • Qızılxaraba • Mədinə • Təzəkənd • Vəliağalı • Yanıx • Yeranos • Yuxarı Adyaman • Zolaxaç
Kəvər
rayonu		 Ağqala • Ağzıbir • Azadxarabası • Başkənd • Dəliqardaş • Əyrivəng • Hacı Muxan • Hətəmxanlı • Kərimkənd • Kiçik Dəlikdaş • Kosaməmməd • Küzəcik • Qırmızıkənd • Qışlaq • Qul Əli (Göyçə) • Quyukənd • Noradüz • Paşakənd • Vəliağalı
Sevan
rayonu		 Bığlı • Çırçır • Çubuxlu • Ddmaşen • Dzaxkunk • Əfəndi • Qaqarin • Ördəkli • Rəhimkənd • Semyonovka • Şəhriz • Yayıcı • Zeynalağalı
Çəmbərək
rayonu		 Ağbulaq • Ardanış • Cil • Şorca • Toxluca
 Bu şablona bax Qərbi Azərbaycan
Şəhərlər Aşağı Axta • Cəlaloğlu • Dilican • Ellər • Ərtik • Əştərək • Gorus • Gümrü • Hamamlı • Karvansaray • Keşişkənd • Kəvər • Qafan • Manas • Sərdarabad • Üçkilsə
XX əsrin
ortalarına qədər
mövcud olmuş
rayonlar		 Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Soylan rayonu • Şəmşəddin rayonu • Talin rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu
Mahallar Abaran mahalı • Ağbaba mahalı • Dərəçiçək mahalı • Dərələyəz mahalı • Gərnibasar mahalı • Göyçə mahalı • Karbi mahalı • Qaraqoyunlu mahalı • Qırxbulaq mahalı • Loru mahalı • Pəmbək mahalı • Sərdarabad mahalı • Şörəyel mahalı • Talin mahalı • Vedibasar mahalı • Zəngəzur mahalı • Zəngibasar mahalı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Martuni_rayonu_(Ermənistan)&oldid=4291641"