Paşalı rayonu
| Rayon | |
| Paşalı rayonu | |
|---|---|
|
39°45′00″ şm. e. 45°37′00″ ş. u.HGYO |
|
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Vayk |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 15.10.1931 |
| Ləğv edilib | 12 aprel 1995 |
| Sahəsi |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 13 680[1] (1989) nəfər |
.png) |
|
Paşalı rayonu, Əzizbəyov rayonu, Vayk rayonu — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Dərələyəz mahalı ərazisində rayon. SSRİ dövründə rayona peşəkər Azərbaycan inqilabçısı Məşədi Əzizbəyovun şərəfinə Əzizbəyov adı verilmişdir. Mərkəzi Vayk şəhəridir.
Tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Paşalı rayonu 1931-ci il oktyabrın 15-də yaradılıb. 1956-cı il oktyabrın 12-nə qədər Paşalı rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Əzizbəyov rayonu adlandrılıb. 1991-ci ildə adı dəyişdirilərək Vayk rayonu qoyulub. Ərazisi 1173 kv km-dir. Rayon mərkəzi Soylan (dəyişdirilmiş adı Əzizbəyov, Vayk) şəhəridir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 139 km-dir.
1988-ci ilə qədər azərbaycanlıların yaşamaqda davam etdikləri və həmin il tərk etməyə məcbur olduqları yaşayış məntəqələri: Köçbəy, Leyliqaçan, Axta, Bulaqlar, Gomur, Gabut, İtqıran, Zeytə, Kotanlı, Herher, Səfolar və s.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
| Qədim türk adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
|---|---|---|
| Paşalı | Əzizbəyov | 03.01.1935 |
| İtqıran | Gülüstan | 03.01.1935 |
| Sultanbəy | Bartsruni | 03.01.1935 |
| Almalı | Xndzorut | 12.11.1946 |
| Kotanlı | Karmraşen | … |
| Çul | Artavan | 19.04.1950 |
| Quşçu | Keçid | 12.11.1946 |
| Soylan | Əzizbəyov | 12.10.1956 |
| Əzizbəyov | Vayk | 1991-ci il |
| Horadiz | Oradis | 03.07.1968 |
| Kabud | Kapuyt | 03.07.1968 |
| Daylaxlı | Arin | 25.01.1978 |
| Səfolar | Cermuk | … |
Coğrafi mövqeyi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Dərələyəz (dəyişdirilmiş adı Ayotsdzor) dağ silsiləsi və Səfolar yaylası Soylan rayonu ərazisində yerləşir. Quyudağ (h.2593 m), Ağxaç aşırımı, Keçid su anbarı da bu rayondadır. Məşhur Arpa-Göyçə su kanalı məhz Arpaçay üzərindəki Keçid su anbarından başlanır. Dərələyəz silsiləsi Arpaçayı ilə Naxçıvan çayı arasında uzanıb, Şərqdə Zəngəzur silsiləsinə qovuşur. Uzunluğu 70 km olan bu dağ silsiləsinin ən hündür zirvəsi Kükü dağıdır (h 3120 m).
Həmçinin bax
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Dərələyəz mahalı
- Qərbi Azərbaycan
- Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası
- Erməni əhalisinin tarixi miqrasiyası
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу: Армянская ССР (по переписи 1989 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". Archived from the original on 2014-12-22. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015..
- ↑ Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə Arxivləşdirilib 2015-11-16 at the Wayback Machine
- Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri Arxivləşdirilib 2014-09-04 at the Wayback Machine
- Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh. [ölü keçid]
- İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi [ölü keçid]
- Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı [ölü keçid]
 | |
|---|---|
| Keşişkənd rayonu | Abana • Ağkənd • Ağsu • Ağyar • Almalı • Amağu • Arpa • Aynazur • Başkənd • Bülbülolan • Çivə • Erdəpin • Ələyəz • Ərpi • Əyər • Dərətumb • Gədikvəng • Gənəşik • Gülüdüzü • Heşin • Həsənkənd • Horbadeğ • Hors • Xaçik • Qabaxlı • Qalasar • Qaraqaya • Qaraqulax • Qızılgül • Qoturvan • Qovuşuq • Qoytur • Qurdqulaq • Malışka • Moz • Ortakənd • Rind • Sallı • Seyid Məmiş • Yelpin • Yengicə • Yerdiç |
| Paşalı rayonu | |
| |
|---|---|
| Şəhərlər | |
| Rayonlar (1930–1995) | Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Şəmşəddin rayonu • Paşalı rayonu • Talın rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu |
| Mahallar | |