Hacı Muxan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
kənd
Hacı Muxan
40°28′37″ şm. e. 45°02′15″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Göyçə mahalı
Rayon Kəvər rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 2.000 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.905 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili erməni dili
Xəritəni göstər/gizlə
Hacı Muxan xəritədə
Hacı Muxan
Hacı Muxan
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hacı Muxan — İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Kəvər (Kamo) rayonunda kənd.[2][3][4]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəndin ilk adı Hacı Mumuxan olmuşdur[5]. Toponimi ikinci komponentinin ilk hecası ("mu") ixtisar edilmiş və mənbələrdə Hacı Muxan kimi qeyd edilmişdir[5]. Rayon mərkəzindən 16 km cənub-şərqdə, Göyçə gölünün sahilində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir[6].

Toponimi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Toponim Hacı Mumuxan (Hacı Muxan) şəxs adı əsasında əmələ gəlmişdir. Antropotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Kəndin adı 1924-cü ildə dəyişdirilib Muxan qoyulmuşdur. Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 25.l.1978-ci il fərmanı ilə yenidən dəyişdirilərək kənd Dzovazard adlandırılmışdır.1935-ci ildə kənd Muğan, 1978-ci ildə ermənicə Tsovaqard adlandırılmışdır. Kəndin əsasını qoymuş Hacı Muğan şəxs adıdır.[7]

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənddə 1876-cı ildə 437 nəfər, 1886-cı ildə 610 nəfər, 1897-ci ildə 882 nəfər, 1904-cü ildə 1034 nəfər, 1914-cü ildə 1080 nəfər, 1916-cı ildə 1255 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır[8]. 1918-ci ildə azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən qırğınlarla qovulmuşdur[9]. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra sağ qalan azərbaycanlılar öz doğma kəndlərinə dönmüşlər. Artıq kəndə Kəvər (Kamo) və Qaranlıq (Martuni) rayonlarındakı kəndlərdən köçürülən ermənilər yerləşdirilmişdir.1918-ci ilin əvvəllərində kəndin əhalisnin bir hissəsi qovulmuş və Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. 1922-ci ildə burada 100 nəfər azərbaycanlı, 339 erməni, 1926-cı ildə 115 nəfər azərbayeanlı, 682 nəfər erməni, 1931-ci ildə 195 nəfər azərbaycanlı, 1064 erməni yaşamışdır[8]. 1948–1953-cü illərdə azərbaycanlılar zorla kənddən köçürülmüşdür. XX əsrin 30-cu illərində azərbaycanlılar sıxışdırılıb çıxarılmışdır. İndi kənddə yalnız ermənilər yaşayır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. ↑ PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  3. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913. .
  4. ↑ Алияров С.С. К эпической биографии Алп Эрена. “Советская тюркология”, 1987, № 6. .
  5. ↑ 1 2 Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.68
  6. ↑ Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913. s.54
  7. ↑ Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Һаҹы Мухан // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  8. ↑ 1 2 Qorqodyan Z. 1831–1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, "Melkonyan fond", 1932. s.70–71, 144–145
  9. ↑ История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, "Элм", 1990. s.220
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Hacı_Muxan&oldid=6747039"