Yuxarı Şorca
| Kənd
Yuxarı Şorca
Xəritəni aç/bağla
|
Yuxarı Şorca — Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunda kənd.
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Yuxarı Şorca İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Basarkeçər (Vardenis) rayonunda kənd. Kəndin digər adları Tatar Şorcası, Başkeyti, Şorcalı Keyti olmuşdur[1]. İ.Şopenin əsərində Baş Keyti adı formasında qeyd edilmişdir[2]. Kəndin ilkin adı məhz Baş keyti olmuşdur. XIX əsrin 80-cı illərində kəndin adı artıq Şorca formasında öz əksini tapmışdır[3]. Rayonun ərazisindəki Aşağı Keyti, Təzə (Yeni) Keyti kəndi XIX əsrin 80-cı illərində Şorcalı[4], XX əsrin əvəllərində Aşağı Şorca kəndi adlarıdırıldıqdan sonra, Şorca kəndi də Yuxarı Şorca adlandırılmışdır.
Rayon mərkəzindən 15 km cənub-şərqdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.[5]
Toponim fərqləndirici əlamət bildirən yuxarı sözünün və "duzluq, şoranlıq" mənasında işlənən şor sözünə sifətin çoxaltma dərəcəsinin morfoloji əlamətini bildirən -ca şəkilçisinin artırılması ilə düzəlib. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Kənddə 1831-ci ildə 75 nəfər, 1873-cü ildə 123 nəfər, 1886-cı ildə 158 nəfər, 1897-ci üdə 218 nəfər, 1908-ci ildə 248 nəfər, 1914-cü ildə 283 nəfər, 1916-cı ildə 269 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[6]. 1919-cu ilin aprelində azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən törədilən qırğınlarla öz doğma kəndlərindən qovulmuşlar[7]. 1920-ci ildə indiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra müəyyən sakitlik yaranmış və sağ qalan azərbaycanlılar kəndlərinə dönə bilmişlər. 1922-ci ildə 204 nəfər, 1926-cı ildə 253 nəfər, 1931-ci ildə 295 nəfər[6], 1959 - cu ildə 1252 nəfər,1987-ci ildə 1440 nəfər[8] azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci ildə azərbaycanlılar bir daha Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından zorla qovulmuşlar. İndi burada ermənilər məskunlaşıb.
Görkəmli şəxsiyyətləri[redaktə | əsas redaktə]
- Əli Vəkil - şair, tərcüməçi, 1972-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, 1968-ci ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, "Araz" ali ədəbi mükafatı laureatı (1998).
- Sahib Alıyev - millət vəkili
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26
- ↑ Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.599
- ↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края, Тифлис, 1893, №628
- ↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края,Тифлис, 1893, №619
- ↑ Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913, стр. 297
- ↑ 6,0 6,1 Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26-27, 112-113
- ↑ История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, «Элм», 1990. s.305
- ↑ 85, s.288-289
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
- 1. Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-оğuz yurdu "Еrmənistаn"", Bаkı, "Sаbаh", 1994.
- 2. Xasay Zeynalov, "Göyçəsiz günlərim", Bаkı, "Nurlаn", 2006.
- 3. Cəfər Qiyаsi, İbrаhim Bоzyеl, "Еrməni mənəvi tеrrоru", Bаkı, "Kitаb klubu", 2007.
- 4. Əlisаhib Ərоğul, "Еrməni-dаşnаq fаşizmi və Аzərbycаn", Bаkı, "Təhsil", 2007.
- 5. Qəşəm Məhərrəmоv, İntiqаm Məhərrəmоv, "Bаşı dumаnlı Göyçə", Gəncə, 2007.
- 6. Həbib Rəhimоğlu, "Silinməz аdlаr, sаğаlmаz yаrаlаr", Bаkı,
- 7. www. Gоychе.infо, Intеrnеt sаytı.
