Yuxarı Şorca

Yuxarı Şorca
Yuxarı Şorca
	40°06′ şm. e. 45°48′ ş. u.HGYO
Ölkə	Ermənistan;
Region	Geğarkunik mərzi
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	2.347 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+04:00;
Əhalisi
Əhalisi	23 nəf. (2011);
Rəsmi dili	erməni dili;
	Xəritəni göstər/gizlə Yuxarı Şorca Yuxarı Şorca

Yuxarı Şorca — Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunda kənd.

Tarixi

Yuxarı Şorca İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Basarkeçər (Vardenis) rayonunda kənd. Kəndin digər adları Tatar Şorcası, Başkeyti, Şorcalı Keyti olmuşdur^[2]. İ.Şopenin əsərində Baş Keyti adı formasında qeyd edilmişdir^[3]. Kəndin ilkin adı məhz Baş keyti olmuşdur. XIX əsrin 80-cı illərində kəndin adı artıq Şorca formasında öz əksini tapmışdır^[4]. Rayonun ərazisindəki Aşağı Keyti, Təzə (Yeni) Keyti kəndi XIX əsrin 80-cı illərində Şorcalı^[5], XX əsrin əvəllərində Aşağı Şorca kəndi adlarıdırıldıqdan sonra, Şorca kəndi də Yuxarı Şorca adlandırılmışdır.

Rayon mərkəzindən 15 km cənub-şərqdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.^[6]

Toponim fərqləndirici əlamət bildirən yuxarı sözünün və "duzluq, şoranlıq" mənasında işlənən şor sözünə sifətin çoxaltma dərəcəsinin morfoloji əlamətini bildirən -ca şəkilçisinin artırılması ilə düzəlib. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.

Əhalisi

Kənddə 1831-ci ildə 75 nəfər, 1873-cü ildə 123 nəfər, 1886-cı ildə 158 nəfər, 1897-ci üdə 218 nəfər, 1908-ci ildə 248 nəfər, 1914-cü ildə 283 nəfər, 1916-cı ildə 269 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır^[7]. 1919-cu ilin aprelində azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən törədilən qırğınlarla öz doğma kəndlərindən qovulmuşlar^[8]. 1920-ci ildə indiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra müəyyən sakitlik yaranmış və sağ qalan azərbaycanlılar kəndlərinə dönə bilmişlər. 1922-ci ildə 204 nəfər, 1926-cı ildə 253 nəfər, 1931-ci ildə 295 nəfər^[7], 1959 - cu ildə 1252 nəfər,1987-ci ildə 1440 nəfər^[9] azərbaycanlı yaşamışdır.

1988-ci ildə azərbaycanlılar bir daha Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından zorla qovulmuşlar. İndi burada ermənilər məskunlaşıb.

İl	Sayı
1831	75	^[10]
1873	123	^[11]
1897	218	^[10]

İl	Sayı
1926	253	^[10]
1939	402	^[10]
1959	390	^[10]

İl	Sayı
1970	592	^[10]
1979	710	^[10]
1989	0	^[12]

İl	Sayı
2001	31	^[10]
2011	23	^[1]

Görkəmli şəxsiyyətləri

Əli Vəkil - şair, tərcüməçi, 1972-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, 1968-ci ildən Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, "Araz" ali ədəbi mükafatı laureatı (1998).
Sahib Alıyev - millət vəkili

İstinadlar

↑ ¹ ² Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
↑ Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26
↑ Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.599
↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края, Тифлис, 1893, №628
↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края,Тифлис, 1893, №619
↑ Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913, стр. 297
↑ ¹ ² Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26-27, 112-113
↑ История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, «Элм», 1990. s.305
↑ Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, «Gənclik», 1995. ISBN 5-8020-0852-0 s.288-289
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (erm.). Երևան: 2008. S. 193. 184 s.
↑ Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (erm.). Երևան: 1932. 185 s.
↑ Հակոբյան Թ., Մելիք-Բախշյան Ս., Բարսեղյան Հ. Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան (erm.). Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1986. C. 4. S. 151. 4696 s.

Mənbə

1. Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-оğuz yurdu "Еrmənistаn"", Bаkı, "Sаbаh", 1994.
2. Xasay Zeynalov, "Göyçəsiz günlərim", Bаkı, "Nurlаn", 2006.
3. Cəfər Qiyаsi, İbrаhim Bоzyеl, "Еrməni mənəvi tеrrоru", Bаkı, "Kitаb klubu", 2007.
4. Əlisаhib Ərоğul, "Еrməni-dаşnаq fаşizmi və Аzərbycаn", Bаkı, "Təhsil", 2007.
5. Qəşəm Məhərrəmоv, İntiqаm Məhərrəmоv, "Bаşı dumаnlı Göyçə", Gəncə, 2007.
6. Həbib Rəhimоğlu, "Silinməz аdlаr, sаğаlmаz yаrаlаr", Bаkı,
7. www. Gоychе.infо, Intеrnеt sаytı.

[_fafda75e3c3b3e61-1] ¹ ² Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).

[2] Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26

[3] Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской империи, СПб, Типография императорский Академии Наук, 1852. s.599

[4] Свод статистических данных о населении Закавказского края, Тифлис, 1893, №628

[5] Свод статистических данных о населении Закавказского края,Тифлис, 1893, №619

[6] Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913, стр. 297

[Qorqodyan_Z_1932-7] ¹ ² Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.26-27, 112-113

[8] История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, «Элм», 1990. s.305

[9] Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, «Gənclik», 1995. ISBN 5-8020-0852-0 s.288-289

[_f221275a50b154c6-10] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (erm.). Երևան: 2008. S. 193. 184 s.

[_d86c519d325547d3-11] Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (erm.). Երևան: 1932. 185 s.

[_61cbf44d0cfbc949-12] Հակոբյան Թ., Մելիք-Բախշյան Ս., Բարսեղյան Հ. Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան (erm.). Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1986. C. 4. S. 151. 4696 s.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Göyçə mahalı
Basarkeçər rayonu	Ağkilsə • Ağyoxuş • Ardanış • Aşağı Şorca • Aşağı Zağalı • Babacan • Böyük Qaraqoyunlu • Böyük Məzrə • Canəhməd • Çaxırlı • Çamırlı • Daşkənd • Dərə • Gödəkbulaq • Göysu • İnəkdağı • Kefli • Kərkibaş • Kəsəmən • Kiçik Qaraqoyunlu • Kiçik Məzrə • Qanlı • Qaraiman • Qayabaşı • Qırxbulaq • Qızılvəng • Qoşabulaq • Nərimanlı • Norakert • Oğruca • Pəmbək • Sarıyaqub • Sətənəxaç • Subatan • Şişqaya • Torfavan • Tuskulu • Yarpızlı • Yuxarı Şorca • Yuxarı Zağalı • Zərkənd • Zod
Aşağı Qaranlıq rayonu	Abdalağalı • Adamxan • Ağqıraq • Aşağı Adyaman • Aşağı Alçalı • Aşağı Gözəldərə • Baş Gözəldərə • Dəlikdaş • Əliqırıx • Gölkənd • Karvansara • Kələqıran • Kəsikbaş • Kolagirən • Kürdxarabası • Qaranlıq • Qızılxaraba • Mədinə • Təzəkənd • Vəliağalı • Yanıx • Yeranos • Yuxarı Adyaman • Yuxarı Alçalı • Zolaxaç
Kəvər rayonu	Ağqala • Ağzıbir • Azadxarabası • Başkənd • Dəliqardaş • Əyrivəng • Hacı Muxan • Hətəmxanlı • Kərimkənd • Kiçik Dəlikdaş • Kosaməmməd • Küzəcik • Qırmızıkənd • Qışlaq • Qul Əli • Quyukənd • Noradüz • Paşakənd • Vəliağalı
Sevan rayonu	Bığlı • Çırçır • Çubuxlu • Ddmaşen • Dzaxkunk • Əfəndi • Qaqarin • Ördəkli • Rəhimkənd • Semyonovka • Şəhriz • Yayıcı • Zeynalağalı
Çəmbərək rayonu	Ağbulaq • Ardanış • Cil • Şorca • Toxluca

Qərbi Azərbaycan
Şəhərlər	Aşağı Axta • Cəlaloğlu • Dilican • Ellər • Ərtik • Əştərək • Gorus • Gümrü • Hamamlı • Karvansaray • İrəvan • Keşişkənd • Kəvər • Qafan • Manas • Sərdarabad • Üçkilsə • Vedi
Rayonlar (1930–1995)	Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Şəmşəddin rayonu • Paşalı rayonu • Talın rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu
Mahallar	Abaran mahalı • Ağbaba mahalı • Dərəçiçək mahalı • Dərələyəz mahalı • Gərnibasar mahalı • Göyçə mahalı • Karbi mahalı • Qaraqoyunlu dərəsi • Qırxbulaq mahalı • Loru mahalı • Pəmbək mahalı • Sərdarabad mahalı • Şörəyel mahalı • Talın mahalı • Vedibasar mahalı • Zəngəzur mahalı • Zəngibasar mahalı